Artigos de revistas sobre o tema "Stefnumótun"
Siga este link para ver outros tipos de publicações sobre o tema: Stefnumótun.
Crie uma referência precisa em APA, MLA, Chicago, Harvard, e outros estilos
Veja os 38 melhores artigos de revistas para estudos sobre o assunto "Stefnumótun".
Ao lado de cada fonte na lista de referências, há um botão "Adicionar à bibliografia". Clique e geraremos automaticamente a citação bibliográfica do trabalho escolhido no estilo de citação de que você precisa: APA, MLA, Harvard, Chicago, Vancouver, etc.
Você também pode baixar o texto completo da publicação científica em formato .pdf e ler o resumo do trabalho online se estiver presente nos metadados.
Veja os artigos de revistas das mais diversas áreas científicas e compile uma bibliografia correta.
1
Matthíasson, Pétur Berg. "Stefnuyfirfærsla: Áhrif Efnahags- og framfarastofnunarinnar (OECD) á stefnumótun á Íslandi". Veftímaritið Stjórnmál og stjórnsýsla 17, n.º 1 (21 de junho de 2021): 23–48. http://dx.doi.org/10.13177/irpa.a.2021.17.1.2.
Texto completo da fonteResumo:
International organizations such as the OECD, the United Nations, the International Monetary Fund, and the World Bank are known for spreading ideas, values and policies around the world. In the 90s academic interest in policy transfer increased significantly and researchers tried to create a framework for the approach, explaining why a policy transfer is taking place, under what circumstances, at what stage, etc. Policy transfer as a method has been studied in great detail in recent years by a number of scholars, although not very much in Iceland. Despite great interest in the method, the approach has been criticized for being too descriptive and theoretically weak. Haven’t officials and politicians copied ideas from each other for centuries? This year, the Organization for Economic Co-operation and Development (OECD) will be 60 years old. It is therefore timely to study the impact OECD has had on Icelandic public administration after 60 years of partnership. The objective of this analysis is to combine a discussion on OECD’s activities and assess its impact on Icelandic public policy making. The first part of the article discusses the predecessor of the OECD, the Organisation for European Economic Co-operation (OEEC), and how it laid the foundations for how the OECD operates today. Furthermore, the current role and structure of the OECD is discussed as well as the tools it has at its disposal to impact policy making in member states. In the second part, the policy transfer method is examined in detail. The definition of the term is discussed, while an attempt is made to identify who is normally involved in policy transfer etc.? Is policy transfer voluntary or coercive? An attempt is made to frame the main variants of policy transfer and discuss ways to identify whether a policy transfer has occurred. Finally, Iceland’s participation in OECD work is discussed and an attempt is made to analyse data from the OECD’s Programme of Implementation Reports (PIR) to assess the extent to which the Icelandic government is utilizing the organization outputs for shaping policy making.
2
Hede, Børge, Patricia Palma, Karin Persson e Satu Lahti. "Tannheilsa í jaðarhópum samfélagsins". Tannlæknablaðið 38, n.º 1 (2020): 66–72. http://dx.doi.org/10.33112/tann.38.1.7.
Texto completo da fonteResumo:
Einstaklingar á jaðri samfélagsins mynda hópa sem erfitt getur reynst að nálgast og skilgreina. Samhliða því eru félagsleg vandamál gjarnan til staðar hjá þessum einstaklingum. Í vísindalegu tilliti er áskorun að rannsaka munnheilsutengda þætti hjá jaðarsettum samfélagshópum og kallar sú staðreynd á óhefðbundnar nálganir. Rannsóknir á Norðurlöndunum hafa sýnt fram á nokkrar orsakir fyrir lélegri munnheilsu þessara hópa og hindrarnir hvað varðar meðferð einstaklinga, skipulagningu og stefnumótun. Þörf er á sérsniðnunm áætlunum fyrir tannheilsu jaðarhópa. Háskólar þurfa ennfremur að forgangsraða þessu rannsóknarsviði. Í faraldsfræðilegu og einstaklingsbundnu tilliti er munnheilsa þessara hópa mjög slæm og er þörf á bragabót.
3
Sigurgeirsdóttir, Sigurbjörg. "Athafnafólk í opinberri stefnumótun á óvissutímum: Hvernig hugmyndin um notendastýrða persónulega aðstoð varð að veruleika á Íslandi". Veftímaritið Stjórnmál og stjórnsýsla 12, n.º 2 (19 de dezembro de 2016): 277. http://dx.doi.org/10.13177/irpa.a.2016.12.2.5.
Texto completo da fonteResumo:
This research seeks to explain a landmark change in the provision of public services for people with disabilities in Iceland. Public policy has for long been characterized by incremental changes. Every now and then, major policy changes take place and longstanding policy objectives pushed by interest groups come through. Agenda-setting theories seek to explain major policy changes by focusing on how and why a policy issue gets on governments ́ agenda at a given point in time. The American political scientist, John W. Kingdon, presented his theory of three streams and the window of opportunity some 30 years ago. European scientists maintain in their recent research that Kingdon ́s approach is helpful in shedding light on how the political system in which public policy-making takes place operates and how behaviour and strategies of those participating in the process influence the outcome. This qualitative research examines how the idea about user-driven personal assistance came to fruition in Iceland. The study is based on existing data and interviews with key people involved in the policy development leading to the decision to implement the programme of user-driven personal assistance. The research describes how and why this idea reached the government agenda and came to be implemented by Icelandic authorities. The conclusions show how the process of decentralisation opened opportunities for a new ideology which benefitted service users, and business as well as political interests. The conclusions indicate that not only was there a right man at the right place at the right time, but it provides theoretical explanations about what characterises policy entrepreneurs and how and why their activities matter in times of uncertainty.
4
Pétursdóttir, Svava, e Gunnhildur Óskarsdóttir. "Kennsluhættir náttúrufræða í skyldunámi". Tímarit um uppeldi og menntun 31, n.º 2 (9 de janeiro de 2023): 23–44. http://dx.doi.org/10.24270/tuuom.2022.31.7.
Texto completo da fonteResumo:
Markmið rannsóknarinnar var að skoða hvað einkenndi kennsluhætti í náttúrufræði á öllum stigum grunnskólans, hvort og hvernig áherslur aðalnámskrár birtust í kennslunni. Með þessu er þess vænst að veita megi upplýsingar um náttúrufræðikennslu sem nýst gætu við stefnumótun og starfsþróun kennara. Gögnum var safnað um skipulag kennslunnar og aðbúnað. Byggt var á vettvangsathugunum úr 23 kennslustundum í gagnasafni rannsóknarinnar Starfshættir í grunnskólum og 22 athugunum sem gerðar voru með sömu aðferðum árin 2016–2018. Niðurstöður bentu til þess að kennslan einkenndist mikið af beinni kennslu, miðlun efnis í bland við spurningar og spjall og skriflegum verkefnum. Verkleg kennsla var lítil og áhersla á lífvísindi áberandi. Langflestar kennslustundir í náttúrufræði fóru fram í almennri kennslustofu og fátt var í þeim sem minnti á náttúrufræði. Algengara var að kennsla á unglingastigi færi fram í náttúrufræðistofu. Lítið virtist hafa breyst í kennsluháttum frá fyrri rannsóknum. Kennslan þyrfti að fara fram í umhverfi sem væri betur sniðið að náttúrugreinum og snúast meira um vísindahugtök, verklegar æfingar og hugmyndir nemenda. Efla þarf stuðning við náttúrufræðikennara og starfsþróun þeirra til að styrkja fagþekkingu kennara.
5
Welding Hákonardóttir, Elín Sif, Sif Einarsdóttir, Arnheiður Gígja Guðmundsdóttir e Gestur Guðmundsson. "Aðgengi fullorðinna að námi á framhaldsskólastigi: Stofnana- og aðstæðubundnar hindranir á menntavegi". Tímarit um uppeldi og menntun 26, n.º 1-2 (22 de dezembro de 2017): 65. http://dx.doi.org/10.24270/tuuom.2017.26.4.
Texto completo da fonteResumo:
Markmið þessarar rannsóknar var að kanna hvaða hindranir mæta fullorðnu fólki sem hefur hug á að ljúka námi á framhaldsskólastigi. Tekin voru viðtöl við átta einstaklinga á aldrinum 25–30 ára sem stunda nám á vegum framhaldsfræðslunnar og eru í aðfaranámi. Í frásögnum þeirra vógu aðstæðu- og stofnanabundnar hindranir mun þyngra en viðhorfsbundnar hindranir. Helsta hindrun nemendanna var fjármögnun námsins þar sem unga fólkið býr við þröngan fjárhag og er með fjölskyldu á framfæri. Flókið reyndist að samþætta fjölskyldulíf og vinnu með námi og það skapaði mikið álag í lífi þess. Einnig kom fram að upplýsingar um nám og fjárstuðning í boði eru oft óljósar og viðmælendur töldu að framboð og skipulag náms kæmi ekki nægjanlega til móts við þarfir þeirra fyrir stuðning og sveigjanleika. Þátttakendur sýndu frumkvæði og þrautseigju við að yfirstíga margvíslegar hindranir sem þeir mættu á menntaveginum. Hvatinn að rannsókninni er ekki síst sá að stjórnvöld hafa sett markmið um hærra menntunarstig þjóðarinnar en afar hægt gengur að ná þeim markmiðum. Rannsóknin getur því nýst stjórnvöldum við stefnumótun og menntastofnunum og aðilum fullorðinsfræðslu við að fækka stofnana- og aðstæðubundnum hindrunum á vegi fullorðinna námsmanna.
6
Matthíasson, Pétur Berg. "Stefnugeta í íslenska stjórnkerfinu". Icelandic Review of Politics & Administration 20, n.º 1 (20 de junho de 2024): 1–24. http://dx.doi.org/10.13177/irpa.a.2024.20.1.1.
Texto completo da fonteResumo:
Eftir fjármálahrunið kom berlega í ljós að stefnumótun og áætlanagerð hefði verið ábótavant í aðdraganda þess. Í skýrslu Rannsóknarnefndar Alþingis (2010) og síðar í skýrslunni Samhent stjórnsýsla (2010) voru ýmsar hugmyndir reifaðar um hvernig styrkja mætti stefnugetu (e. policy capacity) innan Stjórnarráðsins. Ráðist var í umfangsmikla endurskoðun á skipulagi, verklagi og vinnubrögðum innan stjórnsýslunnar. Í þessari grein er gerð tilraun til að meta stefnugetu í ráðuneytum með hliðsjón af líkani sem þróað var af fræðimönnunum Wu, Ramesh og Howlett (2015). Unnið er með niðurstöður úr könnunum á vegum stefnuráðs Stjórnarráðsins yfir 6 ára tímabil, frá 2015-2021. Við mat á stefnugetu er stuðst við spurningar í könnununum sem höfðu sterka samsvörun við líkan Wu og félaga, er lutu að greiningarhæfni, samstarfi, stuðningi stjórnmálamanna, fjármögnun, samhæfingu þvert á aðrar stofnanir o.fl. Þegar framangreindir þættir eru skoðaðar með hliðsjón af líkaninu kemur í ljós að það er þó nokkur stefnugeta í kerfinu, sérstaklega greiningarhæfni en það eru áskoranir er snúa að framkvæmdaþættinum. Niðurstöður benda einnig til þess að gagnlegt geti verið að styðjast við líkön til að meta stefnugetu. Aftur á móti eru ýmsir annmarkar sem gera það að verkum að erfitt getur verið að fá heildarmat á stefnugetu innan Stjórnarráðsins.
7
Hall, Axel. "Staðgreiðsla og skattbyrði í 30 ár". Tímarit um viðskipti og efnahagsmál 16, n.º 2 (30 de dezembro de 2019): 53–90. http://dx.doi.org/10.24122/tve.a.2019.16.2.4.
Texto completo da fonteResumo:
Í þessari grein er markmiðið að lýsa núverandi skattkerfi tekjuskatts sem hefur verið við lýði frá upptöku staðgreiðslunnar 1988. Hér er kerfið greint, eiginleikum þess lýst og það að einhverju leyti sett í norrænt samhengi. Til að auðvelda umfjöllun eru settar fram formlegar skilgreiningar á skattbyrði og jaðarsköttum. Mælikvarðar á jöfnun skattkerfis eru ennfremur settir fram. Þegar litið er yfir allt tímabil staðgreiðslunnar sést að tengsl persónuafsláttar við vísitölu neysluverðs á tímum hækkunar kaupmáttar hafa aukið meira skattbyrði hjá hinum tekjulægri en þeim sem hafa hærri tekjur, sem á móti voru með hærri skattbyrði fyrir. Þessi þróun er hér nefnd raunskattskrið og langtímaþróun í þessu efni hefur yfirgnæft aðra hluta staðgreiðslukerfisins og greiðendum tekjuskatts hefur fjölgað. Framangreindar breytingar hafa verið umdeildar og fræðimenn m.a. tekist á um þær. Hér er þróuninni lýst án þess að leitast við að leggja dóm á þá pólitísku vegferð sem hefur verið farin eða vangaveltur um aðrar leiðir mögulegar hingað til. Rauði þráðurinn hefur verið þróun skattleysismarka og persónuafsláttar. Kerfi með framangreindri þróun þarf að endurstilla reglulega standi vilji til að viðhalda lóðréttri jöfnun í kerfinu. Það kallar á stefnumótun um þrep (stig og fjölda), mörk þrepa (t.a.m. skattleysismörk) og þróun markanna yfir tíma. Í þessari grein er farið yfir þá valkosti sem stjórnvöld hafa sett fram varðandi breytingar á skattkerfinu og niðurstaða þeirrar stefnumörkunar greind með áhrifum á jöfnun í kerfi tekjuskatts.
8
Isaacson, Lanae H., e Agnar Þórdarson. "Stefnumótiđ". World Literature Today 64, n.º 4 (1990): 651. http://dx.doi.org/10.2307/40146982.
Texto completo da fonte
9
Steinþórsdóttir, Finnborg Salome, e Gyða Margrét Pétursdóttir. "Vinnumenning sem grefur undan jafnréttismarkmiðum lögreglu: fjölgun kvenna í starfsumhverfi sem litað er af kynbundinni áreitni". Icelandic Review of Politics & Administration 20, n.º 1 (20 de junho de 2024): 65–86. http://dx.doi.org/10.13177/irpa.a.2024.20.1.4.
Texto completo da fonteResumo:
Í stefnumótun stjórnvalda á sviði kynjajafnréttismála lögreglu er lögð áhersla á að fjölga konum meðal lögreglumanna og í áhrifa- og stjórnunarstöðum lögreglumanna. Til að ná settum markmiðum hefur sjónum verið beint að fjölgun kvenna meðal lögreglunema en lítt verið hugað að brotthvarfi kvenna og neikvæðum þáttum í karllægri vinnumenningar lögreglunnar. Markmið rannsóknarinnar er að skoða hvernig stjórnvöldum miðar að því að ná settum markmiðum og greina möguleg áhrif kynbundinnar áreitni á þessi markmið, en slík áreitni hefur fengið litla athygli í rannsóknum. Rannsóknin byggir á tölulegum gögnum frá lögreglunni og spurningalistakönnun sem lögð var fyrir allt starfsfólk lögreglu árið 2022. Niðurstöðurnar sýna að þrátt fyrir að konum hafi fjölgað meðal lögreglumanna síðastliðin ár þá hefur konum ekki fjölgað í áhrifa- og stjórnunarstöðum líkt og miðað var að. Auk þess er óvíst hvort að markmiðið um fjölgun kvenna náist, en kynjabilið hefur aukist í lögreglunáminu og vísbendingar eru um óeðlilegt brotthvarf meðal kvenna. Stór hluti kvenna verður fyrir kynbundinni áreitni í starfi sínu og þá oftast af hendi karlkyns samstarfsmanna og karlkyns yfirmanna. Því drögum við þá ályktun að vinnumenning lögreglu grafi undan markmiðum stjórnvalda, því á sama tíma og áhersla stjórnvalda er að fjölga konum í lögreglunni að þá er umhverfið sem bíður þeirra til þess fallið að ýta þeim út aftur. Til að vinna gegn þessu þurfa stjórnvöld að bregðist við með aðgerðum sem stuðla að inngildandi starfsumhverfi fyrir allt starfsfólk lögreglu.
10
Hauksdóttir, Steinunn, e Margrét Sigrún Sigurðardóttir. "Skapandi greinar - listsköpun eða viðskipti?" Tímarit um viðskipti og efnahagsmál 19, n.º 2 (19 de dezembro de 2022): 23–38. http://dx.doi.org/10.24122/tve.a.2022.19.2.2.
Texto completo da fonteResumo:
Hugtakið creative industries hefur verið þýtt sem skapandi greinar á íslensku. Í hugmyndinni um skapandi greinar sameinast áhersla á listsköpun og viðskipti. Fræðileg umfjöllun um hugtakið skapandi greinar gefur til kynna að togstreita sé á milli þessara tveggja þátta, sköpunarinnar og viðskiptanna, sem báðir eru nauðsynlegir eiginleikar skapandi greina. Í þessari grein er leitast við að greina viðhorf einstaklinga í skapandi greinum til hugtaksins og umhverfis skapandi greina á Íslandi. Byggt er á níu viðtölum við einstaklinga innan hönnunar-, tónlistar- og tölvuleikja geirans. Greining viðtala bendir til þess að togstreitan á milli listsköpunar og viðskipta birtist í því að tölvuleikjageirinn á erfitt með að skilgreina sig sem skapandi grein, enda virðist hugtakið skapandi greinar, eins og það er notað á Íslandi, fyrst og fremst vísa til listræna hluta hugtaksins. Viðhorfsmunurinn birtist einnig í umræðu um fjármögnun og mannauð í skapandi greinum. Í tölvuleikjageiranum er skortur á menntuðu vinnuafli. Í hönnunar- og tónlistargeiranum eru hins vegar vísbendingar um að offramboð á fólki sé að ræða og þar lögðu viðmælendur einnig áherslu á aðgengi einstaklinga að styrkjum og sjóðum fremur en fjármögnun fyrirtækja líkt og í tölvuleikjageiranum. Allar greinarnar áttu það þó sameiginlegt að telja að rekstrarumhverfi í skapandi greinum væri með þeim hætti að fyrirtæki með vaxtarmöguleika flytji sig úr landi. Niðurstöður greinarinnar eru þær að áhersla innan skapandi greina á Íslandi hallist að listræna hluta skapandi greina, með þeim afleiðingum að hagnaðardrifin fyrirtæki eins og í tölvuleikjageiranum eigi erfiðara með að finna sig innan hugtaksins. Í stefnumótun í málaflokknum þarf að taka tillit til þeirrar togstreitu sem er á milli listrænna gilda og viðskipta.
11
Hallmundsson, Hallberg. "Stefnumót: Smásögur Listahátiðar". World Literature Today 74, n.º 4 (2000): 867. http://dx.doi.org/10.2307/40156235.
Texto completo da fonte
12
Vegna nóbelsverðlaunanna í hagfræði 2011, Greinargerð sænsku vísindaakademíunnar. "Emperísk þjóðhagfræði (þýtt af Jóni Þór Sturlusyni, stytt)". Tímarit um viðskipti og efnahagsmál 8, n.º 1 (15 de junho de 2011): 71. http://dx.doi.org/10.24122/tve.a.2011.8.1.1.
Texto completo da fonteResumo:
Úr inngangi: …Almennt vandamál við empíríska greiningu sem byggir á mælanlegum stærðum er að erfitt er að greina í sundur orsakir og afleiðingar. Vandamálið sérlega snúið, þegar hagstjórn er viðfangsefnið, sökum þess hve erfitt er að meta væntingar en allir þeir aðilar hagkerfisins sem þurfa að taka hvers kyns ákvarðanir byggja þær á væntingum sínum um framtíðarstefnu stjórnvalda. Þá vakna margar erfiðar spurningar. …Bæði Sargent og Sims hafa unnið brautryðjendastarf í að gera rannsakendum kleift að skilgreina og meta kvik þjóðhagslíkön þar sem væntingar leika lykilhlutverk. Þeir hafa einnig tekið þátt í að þróa margvíslegar útvíkkanir, endurbætur og möguleika á hagnýtingu þeirra kenninga og aðferða sem þeirra kynntu fyrstir manna til sögunnar. Framlag þeirra hefur leitt af sér bálka rannsókna á sviði aðferðarfræði, hagnýtrar greiningar og stefnumótunar.
13
Egilson, Snæfríður Þóra, e Sigrún Kristín Jónasdóttir. "Algild hönnun: Leiðarljós að jafnræði og tækifærum til samfélagsþátttöku". Tímarit um uppeldi og menntun 30, n.º 2 (7 de janeiro de 2022): 115–33. http://dx.doi.org/10.24270/tuuom.2021.30.10.
Texto completo da fonteResumo:
Markmið þessarar greinar er að fjalla um algilda hönnun (e. universal design) í fræðilegu samhengi og með skírskotun í rannsóknir höfunda. Sjónum er einnig beint að stefnumótandi skjölum um algilda hönnun hér á landi. Algild hönnun er byggð á gildum um jafnræði og jafna möguleika til þátttöku í samfélaginu. Lögð er áhersla á að koma til móts við mannlegan margbreytileika, það er fólk með mismunandi eiginleika, hæfni og takmarkanir. Framan af beindust áherslur algildrar hönnunar fyrst og fremst að manngerðu umhverfi en í auknum mæli er nú einnig litið til félagslegs umhverfis, stefnumótunar, verklags og viðhorfa. Enn fremur hefur áhersla á notagildi umhverfis, vöru og þjónustu aukist. Síðustu ár hafa mannréttindaáherslur einkennt umfjöllun um hugtakið og með innleiðingu samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks hafa hérlend stjórnvöld lýst yfir stuðningi við algilda hönnun í íslensku samfélagi. Þótt hér sé fyrst og fremst fjallað um hugtakið í tengslum við fötlun hefur það mun víðtækari skírskotun, eins og fram kemur í greininni.
14
Thoroddsen, Börkur, Svend Richter e Sigfús Þór Elíasson. "Fjöldi tannlækna á Íslandi – spá um fjölda tannlækna fram til ársins 2040". Tannlæknablaðið 37, n.º 1 (1 de novembro de 2019): 16–26. http://dx.doi.org/10.33112/tann.37.1.2.
Texto completo da fonteResumo:
Íbúafjöldi hér á landi 1. apríl 2019 var 358.780. Tannlæknar voru á sama tíma 284 sem gerir 1.263 íbúa á tannlækni. Á sama tíma bjuggu 45.670 erlendir ríkisborgarar á Íslandi eða 12.7% af heildarmannfjölda. Íslenskir ríkisborgargar eru 313.110 eða 1.103 íbúar á tannlækni. Í nýlegri mannfjöldaspá er gert ráð fyrir að Íslendingum fjölgi nokkuð á næstu árum. Einnig mun öldruðum fjölga hlutfallslega meira en ungu fólki vegna aukins langlífis og lækkandi fæðingartíðni. Ef miðað væri við að tannlæknar hættu störfum 67 ára, væru á þessu ári um 1.416 íbúar á hvern tannlækni á Íslandi en 1.237 ef erlendir ríkisborgarar hér væru ekki taldir með. Ef miðað er við að 8 tannlæknar útskrifist árlega frá Tannlæknadeild HÍ og einn tannlæknir komi erlendis frá má gera ráð fyrir, miðað við sömu forsendur og miðspá mannfjöldaspár Hagstofu Íslands gangi eftir, að 1.356 íbúar verði á tannlækni árið 2030 og að hlutfallið haldist nánast óbreytt til 2040. Ef einungis íbúar með íslenskt ríkisfang eru taldir, yrði hlutfallið 1.185 árið 2030 og svipað 2040. Ef miðað er við að tannlæknar hætti sjötugir yrðu samsvarandi tölur árið 2030 1.259 og 1.100. Í báðum tilfellum er hlutfallið hærra en í Danmörku, Noregi og Svíðjóð.Tannlækningar eldri borgara, sérstaklega tenntra, lasburða gamalmenna á vistheimilum verður krefjandi og tímafrekt viðfangsefni í framtíðinni. Telja verður að atvinnuhorfur tannlækna séu góðar auk þess sem nægilegur fjöldi tannlækna ætti að vera tiltækur á næstu áratugum. Rannsóknir á tannheilsu þjóðarinnar skortir til opinberar stefnumótunar í málaflokknum.
15
Matthíasson, Pétur Berg. "Stefnumótun í löggæslumálum. Hlutverk og tillögur verkefnanefnda". Veftímaritið Stjórnmál og stjórnsýsla 6, n.º 1 (15 de junho de 2010). http://dx.doi.org/10.13177/irpa.b.2010.6.1.2.
Texto completo da fonteResumo:
Í þessari grein er fjallað um tillögur tveggja nefnda, þ.e. verkefnisstjórnar um nýskipan lögreglumála og starfshóps um sameiningu lögregluembætta, og um stjórnsýsluúttekt Ríkisendurskoðunar á embætti ríkislögreglustjóra. Á síðustu fimm árum hafa þessar tvær nefndir og Ríkisendurskoðun gefið út skýrslur þar sem fjallað er um framtíðarskipulag ríkislögreglustjóra. Skýrslur nefndanna og Ríkisendurskoðunar fjalla ekki einvörðungu um framtíð ríkislögreglustjóra heldur einnig um breytingar á skipulagi lögreglunnar í landinu.
16
Þórsdóttir, Helga Sigríður, e Anna Kristín Sigurðardóttir. "Samvirkni og samvinna í þróunar- og umbótastarfi". Netla, 16 de abril de 2020. http://dx.doi.org/10.24270/netla.2020.2.
Texto completo da fonteResumo:
Samvirkni er af mörgum talin vera grundvöllur farsæls umbótastarfs sem leiðir til aukins árangurs í námi nemenda. Markmið rannsóknarinnar sem hér er til umfjöllunar er að öðlast skilning og þekkingu á því hvernig samvirkni í stefnumótun í skólamálum birtist í þremur sveitarfélögum á Íslandi, með því að varpa ljósi á samskiptaform og vinnubrögð sem gætu stuðlað að eflingu og varanleika umbótastarfs. Kastljósinu var beint að áhrifum stefnumótunar sveitarfélaga á umbótastarf í skólum og hvernig vinnubrögð við stefnumótun og innleiðingu gæti mögulega ýtt undir eða hindrað varanlegar umbætur í skólastarfi að mati fræðslustjóra, skólastjórnenda og kennara.Byggt er á kenningum um menntastjórnun sem hvetja til heiltækrar nálgunar til umbóta og eflingar forystu kennara svo drifkraftur þeirra og þekking nýtist í skólaþróun. Heiltæk nálgun tekur til flestra sviða skólastarfs og stuðlar að samvirkni (e. coherence) einstaka áhrifaþátta, t.d. námskrár og kennsluhátta. Raunveruleg völd sveitarfélaga felast í samspili við stjórnendur og kennara skólanna.Gagna var aflað með viðtölum við fræðslustjóra sveitarfélaganna, skólastjóra og meðlimi þróunarteyma þriggja skóla sömu sveitarfélaga. Einnig var rýnt í skólastefnur sveitarfélaganna og skólanna og ýmsar skýrslur um skólastarfið. Gögnin voru skoðuð með tilliti til þriggja þátta: (1) hvernig skólastefnan verður til, (2) hvaða aðferðir eru notaðar við innleiðingu hennar og (3) hvernig stefnan birtist í viðhorfum kennara og í skólastarfinu.Niðurstöður benda til að meiri líkur séu á samvirkni í þróunar- og umbótastarfi þar sem unnið er eftir hugmyndafræði um faglegt lærdómssamfélag, stjórnendur veita faglega forystu, kennarar eru hafðir með í ráðum og samskipti skóla við skólaskrifstofu og fræðslustjóra byggja á trausti og fagmennsku. Þar sem miðstýring er meiri spyrna kennarar frekar við fótum og upplifa skólastefnu sem kröfur um breytingar sem jafnvel samræmist ekki hugmyndum þeirra um fagmennsku.
17
Einarsdóttir, Jóhanna, e Anna Magnea Hreinsdóttir. "Þróun leikskóla á Íslandi: Samtal við skrif Jóns Torfa Jónassonar". Netla, 13 de dezembro de 2022. http://dx.doi.org/10.24270/serritnetla.2022.71.
Texto completo da fonteResumo:
Árið 2006 gaf dr. Jón Torfi Jónasson, prófessor út bókina Frá gæslu til skóla: Um þróun leikskóla á Íslandi. Þar greindi hann þróun leikskólastigsins frá mörgum ólíkum sjónarhornum, fjallaði m.a. um stöðugleika orðræðunnar um leikskóla og um hvað umræður og deilur um leikskólastarf snerust. Í ritinu er farið yfir sögu leikskólans á Íslandi, formleg umgjörð hans og starfshættir skoðuð sem og menntun leikskólakennara. Þá fjallaði höfundur sérstaklega um bæði bóknámsrek og kerfisrek í skólakerfinu. Í þessari grein verður litið til baka og nokkur þeirra álitaefna sem Jón Torfi veltir upp skoðuð nú 16 árum síðar. Spurt er: Hvað hefur gerst í málefnum leikskólans á hálfum öðrum áratug? Á hvaða vegferð er íslenski leikskólinn? Sjónum er annars vegar beint að ytri áhrifaþáttum, svo sem samfélagsbreytingum liðinna ára, breytingum á leikskólakennaramenntuninni og opinberri stefnumótun í málefnum leikskólans. Hins vegar er litið til innra starfs leikskólans og leitast við að greina þau áhrif sem stefnumótunin hefur haft eða ekki haft á starfshætti leikskólans. Fjallað er um leikskólann sem gæslu eða skóla og færð rök fyrir að í leikskólum fari fram hvort tveggja; nám og umönnun. Bóknámsrek í leikskólum landsins er til umfjöllunar og velt vöngum yfir ástæðum þess að samfellt nám barna hefur ekki orðið að veruleika. Loks eru þær breytingar sem orðið hafa á viðhorfum til barna í kjölfar Sáttmála Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins reifaðar. Notuð var skjalagreining og farið yfir opinber gögn um leikskólann á liðnum 16 árum. Meginniðurstaða greinarinnar er að sú þróun sem orðið hefur varðandi ytri umgjörð og innra starf íslenska leikskólans sé um margt til fyrirmyndar. Hins vegar virðast vera teikn á lofti um ósamræmi milli opinberrar stefnu og starfshátta sem benda til þess að huga þurfi betur að innleiðingu og eftirfylgni stefnumótunar.
18
Sigurðardóttir, Hildur. "Vísindahvalveiðar: Aðgangur hagsmunaaðila til áhrifa á stefnumótun og ákvarðanatöku". Veftímaritið Stjórnmál og stjórnsýsla 1, n.º 1 (15 de dezembro de 2005). http://dx.doi.org/10.13177/irpa.b.2005.1.1.6.
Texto completo da fonteResumo:
Hvalveiðar voru stundaðar hér við land mestan hluta 20. aldar og voru mikilvægar fyrir ýmis byggðalög. Frá árinu 1948 var Alþjóðahvalveiðiráðið vettvangur Íslendinga til samstarfs við aðrar þjóðir í málefnum hvalveiða og hvalarannsókna. Ráðið lagði bann við hvalveiðum í atvinnuskyni, svokallaðan núllkvóta, frá árinu 1985. Gera átti heildarúttekt á hvalastofnum fyrir árið 1990 og skyldi þá í síðasta lagi, ákvörðun um veiðitakmörkun tekin til endurskoðunar. Íslendingar voru bundnir ákvörðun Alþjóðahvalveiðiráðins þar sem Alþingi tók þá ákvörðun árið 1982, með eins atkvæðismun, að mótmæla ekki banni ráðsins. Hrefnuveiðar lögðust því niður frá lokum vertíðar 1985 vegna bannsins en takmarkaður fjöldi langreyða og sandreyða var veiddur í rannsóknaskyni á árunum 1986-1989. Áður en hvalveiðibannið tók gildi höfðu um 250 manns atvinnu hjá Hval hf. af hvalveiðum og vinnslu á hvalavertíðinni sem stóð frá júní til september ár hvert. Hér var um að ræða áhafnir hvalveiðibáta, starfsmenn í hvalstöðinni í Hvalfirði og starfsmenn frystihúss Hvals hf. í Hafnarfirði. Alþjóðahvalveiðiráðið ákvarðaði árlega hrefnuveiðikvóta og komu flest árin um 200 hrefnur í hlut Íslendinga. Þegar bannið gekk í gildi stunduðu níu bátar hrefnuveiðar og var hrefnum landað víða norðanlands og vestan. Þar fyrir utan byggðist ýmis þjónusta beint eða óbeint á hvalveiðum.
19
Thayer, Tryggvi. "Framsýni og menntakerfi: Mótun menntastefnu með framtíð að leiðarljósi". Netla, 13 de dezembro de 2022. http://dx.doi.org/10.24270/serritnetla.2022.82.
Texto completo da fonteResumo:
Í greininni er fjallað um áhrif framtíðafræða og framsýnisáætlana á menntakerfi og mótun menntastefnu til lengri tíma. Sagt er frá rannsókn þar sem kannað var hvaða langtímaáhrif þátttaka fulltrúa aðila, sem koma að mótun menntastefnu í framsýnisáætlunum um framtíð menntunar, hefði á aðra í þeirra daglega starfsumhverfi. Rannsóknin náði til tveggja framsýnisáætlana: Ísland 2020 áætlunarinnar og eftirfylgnisaðgerð um framtíð menntunar sem Mennta- og menningarmálaráðuneytið stóð fyrir árið 2013. Gögnum var safnað á árunum 2017 og 2018 með rafrænni könnun og hálfopnum viðtölum og var ætlunin að kanna hvaða breytingar höfðu átt sér stað í starfsumhverfi þátttakenda á þeim tíma sem hafði liðið frá þátttöku þeirra í framsýnisáætlununum. Gögnin voru greind út frá menningarsögulegri starfsemiskenningu Engeströms og almennri kerfiskenningu. Rannsóknin leiddi í ljós að langtímaáhrif framsýnisáætlana mótast mjög af viðhorfi þátttakenda til framtíðarinnar og þekkingu þeirra og reynslu af framtíðafræðum og framtíðamiðaðri stefnumótun. Reynslumeiri þátttakendur gátu haft meiri kerfisleg áhrif í sínu starfsumhverfi sem jók líkurnar á að horft væri til framtíðar og langtímamarkmiða í stefnumótun. Niðurstöðurnar sýna mikilvægi þess að framsýnisáætlanir séu vandlega undirbúnar með tilliti til vals á þátttakendum, miðlun upplýsinga um markmið áætlana og fræðslu um tilgang og aðferðir framtíðafræða. Ennfremur þarf að tryggja að framsýnisáætlanir séu skipulagðar með kerfislega hegðun aðila innan menntakerfisins og hvernig þau bregðast á kerfislegan hátt við breytingum og nýjum upplýsingum.
20
Hreinsdóttir, Anna Magnea. "Samstarf um nám barna og þekkingarsköpun". Netla, 31 de dezembro de 2023. http://dx.doi.org/10.24270/serritnetla.2023.13.
Texto completo da fonteResumo:
Markmið rannsóknarinnar sem hér er fjallað um er að greina þær áherslur sem eru í samstarfi leikskóla og grunnskóla í fjórum sveitarfélögum á Íslandi og á hverju þær byggja. Samfella í námi barna og ungmenna er undirstrikuð í alþjóðlegri stefnumótun um skólamál. Lögð er áhersla á að nám barna og ungmenna eigi að vera samfellt frá upphafi leikskóla til loka framhaldsskóla, þar sem skólastigið sem tekur við byggir á þeirri reynslu og námi sem barnið hefur öðlast á fyrri stigum, fremur en að markviss undirbúningur fari fram fyrir næsta skólastig. Í þessari grein eru menntastefnur fjögurra sveitarfélaga og samstarfsáætlanir leikskóla og grunnskóla innan hverfa skoðaðar, í ljósi greiningar Moss (2013) á þremur tegundum samstarfs leikskóla og grunnskóla, og hvernig best sé að tryggja samfellu í námi barna og koma í veg fyrir rof. Notuð er skjalagreining til þess að skoða og túlka þá stefnumótun sem fram kemur um samstarf leikskóla og grunnskóla í menntastefnunum og starfsáætlununum þar sem gagnvirkt samstarf leikskóla og grunnskóla er á ábyrgð sveitarstjórna. Skólanámskrá leikskóla á að gera grein fyrir samstarfinu og hvernig staðið er að þessum þáttaskilum. Lögð er áhersla á sveigjanleika og samfellu í skólakerfinu, bæði í inntaki og starfsháttum. Andstæð sjónarmið beinast að mikilvægi leikskólans sem skólastigs með áherslu á leik sem meginnámsleið eða tímabils þar sem undirbúa eigi börn fyrir grunnskólastigið. Niðurstöður skjalagreiningarinnar sýndu aukna áherslu á fjölbreytt og þverfaglegt samstarf í núgildandi menntastefnum sveitarfélaganna. Allar byggja stefnurnar meðal annars á stefnu stjórnvalda um Menntun fyrir alla, Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna og Heimsmarkmiðum Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun (Heimsmarkmið um sjálfbæra þróun, e.d. ; Mennta- og menningarmálaráðuneyti, 2022; Samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins, 1992). Þátttaka foreldra, kennara og barna í skólastarfi og áhrif þeirra eru undirstrikuð og forsendur gefnar fyrir að félagsleg sjálfbærni, réttlæti og fullgildi skapist í skólastarfi innan hverfa. Lærdómur og skilaboð rannsóknarinnar eru að til þess að styðja við þátttöku helstu hagsmunaaðila skólastarfs þarf að skapa vettvang til samræðu sem móta má til dæmis í sveitarfélögum og innan hverfa. Þar þarf samtal að fara fram um gæði skólastarfs í anda lýðræðis, félagslegs réttlætis og sjálfbærni.
21
Friðgeirsson, Þórður Víkingur, Helgi Þór Ingason, Dagmar Ýr Sigurjónsdóttir e Jakob Falur Garðarsson. "Innlegg til að marka stefnu fyrir íslenska heilbrigðiskerfið með því að skoða greiðsluvilja, upplifun og væntingar almennings". Icelandic Journal of Engineering 28, n.º 1 (2022). http://dx.doi.org/10.33112/ije.28.1.
Texto completo da fonteResumo:
Í lýðræðisríkjum ætti stefnumótun opinberra skipuheilda að felast í að raungera vilja almennings á skilvirkan og hagkvæman hátt. Skýr stefnumörkun skiptir ekki síst máli við þróun velferðarríkisins og hvað þetta varðar er við margvíslegar áskoranir að glíma á næstu árum. Þetta á líka við um íslenska heilbrigðiskerfið, en til þess rennur stór hluti allra opinberra útgjalda íslenska ríkisins. Við stefnumörkun og stjórnsýslulega áætlanagerð þarf að taka mið af vilja almennings sem greiðir fyrir þjónustuna og þekkja verður hug fólksins til hennar. Þessi rannsókn, sem gerð var stuttu fyrir COVID-19 heimsfaraldurinn, sýnir að þó að íslenskur almenningur sé nokkuð ánægður með íslenska heilbrigðiskerfið þá telur hann að það þurfi að bæta það að ýmsu leyti, og metur það svo að íslenska kerfið standi sambærilegum kerfum á Norðurlöndunum að baki. Rannsóknin er megindleg og byggir á stóru slemiúrtaki úr þjóðskrá og niðurstöður hennar eru lýsandi fyrir skoðanir almennings. Fram koma afdráttarlausar niðurstöður um greiðsluvilja almennings til heilbrigðiskerfisins. Íslenskur almenningur telur að of litlum fjármunum sé varið til heilbrigðismála og fram koma upplýsingar um hvað almenningur telur að megi verja af fjármunum í tiltekin meðferðarúrræði, að gefnum líkum á bata sjúklings.
22
Bjarnadóttir, Valgerður S. "Tilgangur og framtíð menntunar í ljósi stefnumörkunar OECD og UNESCO til 2030". Netla, 13 de dezembro de 2022. http://dx.doi.org/10.24270/serritnetla.2022.83.
Texto completo da fonteResumo:
Í umræðu um skóla og menntun, þar sem gjarnan er tekist á um tæknileg atriði sem snúa að kerfi og skipulagi, skortir iðulega umræðu um raunverulegan tilgang menntunar í samhengi við heiminn og framtíðina. Þetta er ekki síst vandamál nú á dögum, þegar staðið er frammi fyrir alvarlegum ógnum gagnvart samfélagi og náttúru. Ítrekað hefur verið bent á ábyrgð og skyldu menntakerfisins þegar kemur að því að takast á við samfélagslegar breytingar á 21. öldinni en á sama tíma hefur verið bent á togstreitu milli ólíkra hagsmunaafla í ríkjandi orðræðu og stefnumótun í menntakerfinu.Í greininni er birt greining á stefnumótunarskjölum frá OECD og UNESCO. Skjölin voru greind með það að markmiði að varpa ljósi á annars vegar ríkjandi hugmyndir um tilgang menntunar fyrir framtíðina og hins vegar framtíð hverra endurspeglast í skjölunum. Niðurstöður endurspegla ólíka grundvallarsýn stofnananna tveggja, þar sem samfélagslegur tilgangur menntunar, meðal annars til að hlúa að sameiginlegri framtíð náttúru og samfélags á jörðinni, er nokkuð skýr hjá UNESCO. OECDstefnan aftur á móti endurspeglar mun meiri togstreitu milli samfélagslegs og efnahagslegs hlutverks menntunar. Í stefnu OECD, ólíkt stefnu UNESCO, er þögn um þau sem ekki hafa öruggt aðgengi að menntun og búa við brothætt lífsskilyrði.
23
Helgadóttir, Sigrún, e Hrund Þórarins Ingudóttir. "„Núna eru allir einhvern veginn rosa uppteknir og það er enginn sem svona heldur utan um krakkana“: Þörf á foreldrafræðslu: Sýn umsjónarkennara á miðstigi grunnskóla". Netla, 2 de fevereiro de 2022. http://dx.doi.org/10.24270/serritnetla.2021.3.
Texto completo da fonteResumo:
Þær breytingar sem hafa orðið á fjölskyldulífi undanfarna áratugi hafa leitt af sér nýjar áskoranir í uppeldi barna. Þá upplifa margir foreldrar streitu vegna samhæfingar fjölskyldu- og atvinnulífs. Markmið rannsóknarinnar er að varpa ljósi á áskoranir í uppeldi 10–13 ára barna að mati umsjónarkennara. Aukinheldur að skoða sýn þeirra á hlutverk og ábyrgð foreldra og umsjónarkennara á uppeldi sem og mat þeirra á þörf á stuðningi og uppeldisfræðslu fyrir foreldra. Tekin voru viðtöl við átta umsjónarkennara 5.–7. bekkja í grunnskólum. Helstu niðurstöður eru þær að miklar samfélagslegar kröfur eru gerðar til foreldra sem verða til þess að foreldrar eru mjög uppteknir. Umsjónarkennararnir finna fyrir kröfu frá foreldrum um að þeir styðji þá enn frekar en áður við uppeldi barna sinna. Umsjónarkennurunum finnst það varla vera sitt hlutverk, þeir séu hvorki menntaðir til þess né sé þeim mögulegt að bæta á sig fleiri verkefnum. Þeir vilja að foreldrar beri ábyrgð á og sinni uppeldi barna sinna. Þeir telja foreldra 10–13 ára barna hafa þörf á stuðningi og uppeldisfræðslu. Niðurstöður rannsóknarinnar ættu að vera mikilvægt innlegg í umræðu um hlutverk og ábyrgð foreldra og kennara á uppeldi barna. Einnig ættu þær að nýtast við stefnumótun foreldrafræðslu og uppeldisráðgjafar, vera stuðningur fyrir þá sem vinna með foreldrum og með því vera mikilvægar fyrir foreldra og börn.
24
Eiríksdóttir, Elsa, Guðrún Ragnarsdóttir e Jón Torfi Jónasson. "Þversagnir og kerfisvillur? Kortlagning á ólíkri stöðu bóknáms- og starfsnámsbrauta á framhaldsskólastigi". Netla, 3 de fevereiro de 2020. http://dx.doi.org/10.24270/serritnetla.2019.7.
Texto completo da fonteResumo:
Alþjóðlegar rannsóknir hafa sýnt fram á ólíka stöðu bóknáms- og starfsnámsbrauta í framhaldsskólum hvað varðar inntak náms, félagslega virðingu, réttlæti og tækifæri til framhaldsmenntunar. Þetta hefur einnig verið umræðuefni hér á landi í næstum heila öld. Markmið greinarinnar er að skoða hvernig ólík staða bóknámsog starfsnámsbrauta, með tilliti til virðingar, áherslu og forgangs, birtist í íslensku menntakerfi. Umfjöllunin er í þremur meginköflum: (1) Hlutverk og áhrif ytri stýringar – þá er sérstaklega vísað til menntastefnu stjórnvalda, til háskólastigsins og til atvinnulífsins; (2) Umgjörð framhaldsskóla og hvað kann að hafa áhrif á val nemenda; (3) Fyrirkomulag kennslu og mismunandi afstaða kennara. Leitast er við að varpa ljósi á þessa þætti með því að skoða annars vegar námskrár, skýrslur og önnur opinber gögn sem tengjast viðfangsefninu og hins vegar gögn úr rannsókninni Starfshættir í framhaldsskólum. Niðurstöðurnar ber allar að sama brunni: Ólík staða bóknáms- og starfsnáms er bæði kerfislæg og félagsleg og rætur hennar og tilvist er víða að finna. Birtingarmyndir ólíkrar stöðu komu fram í öllum meginköflunum. Stöðumun var að finna í viðhorfum í opinberri menntastefnu, í aðsókn og aðgengi að framhaldsskólanámi, kennsluháttum í framhaldsskólum og tækifærum að námi loknu. Mikilvægt er að skoða niðurstöðurnar í samhengi við jafnrétti til náms, tilgang menntunar og það hvernig ráðandi viðhorf lita stjórnsýslu menntamála, samfélagslega afstöðu og starfshætti í skólum, jafnvel þó að opinber stefnumótun einkennist af hinu gagnstæða og yfirlýst stefna sé að efla starfsnám
25
Steindórsdóttir, Berglind, Þorbjörg Jónsdóttir e Kristín Þórarinsdóttir. "Á milli steins og sleggju: Reynsla hjúkrunarfræðinga af stjórnun og rekstri hjúkrunarheimila á Íslandi". Tímarit hjúkrunarfræðinga 99, n.º 3 (2023). http://dx.doi.org/10.33112/th.99.3.4.
Texto completo da fonteResumo:
Tilgangur Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna reynslu hjúkrunarfræðinga af stjórnun og rekstri hjúkrunarheimila sem rekin eru með daggjöldum frá Sjúkratryggingum Íslands. Aðferð Rannsóknin var eigindleg viðtalsrannsókn. Tekin voru átta einstaklingsviðtöl og tvö rýnihópaviðtöl með notkun hálfstaðlaðs viðtalsramma við alls 16 hjúkrunarstjórnendur. Gögn voru greind með innihaldsgreiningu þar sem efni var flokkað í þemu sem sameinuðust í yfirþema. Niðurstöður Yfirþema rannsóknarinnar var að hjúkrunarstjórnendum fannst þeir vera á milli steins og sleggju þar sem fjármagn var ekki í takt við kröfur um gæði. Yfirþemað greindist niður í þrjú meginþemu. Hið fyrsta, Með marga bolta á lofti, birtist í krefjandi starfi með mikilli faglegri ábyrgð, starfsánægju sem var álaginu yfirsterkari og mikilvægi faglegs stuðnings. Í öðru þemanu, Erfitt að uppfylla gæðakröfur, kom fram að daggjöld væru of lág til að uppfylla gæðakröfur og þörf væri á fleira fagmenntuðu starfsfólki til að tryggja gæði. Í þriðja þemanu, Kostir og takmarkanir RAI-mats, kom fram að gæðavísar nýttust í gæðastarfi ef tími vinnst til en að matið endurspeglaði oft ekki hjúkrunarþyngd og mönnunarþörf nægilega vel. Ályktanir Niðurstöður gefa til kynna að hjúkrunarheimili þurfi aukið fjármagn til að auka gæði þjónustu, tryggja fagmennsku og öryggi. Taka þarf til greina gagnrýni hjúkrunarfræðinga um að RAI-mælitækið nýtist ekki alltaf nægilega vel við mat á hjúkrunarþyngd og umönnunarþörf íbúa. Niðurstöðurnar geta nýst við stefnumótun og mörkun framtíðarsýnar fyrir öldrunarþjónustu. Lykilorð Aldraðir, hjúkrunarfræðingar, hjúkrunarheimili, stjórnun, interRAI, innihaldsgreining, rýnihópar.
26
Ólafsdóttir, Margrét Elísabet. "Listkennsla sem fag". Netla, 31 de dezembro de 2023. http://dx.doi.org/10.24270/serritnetla.2023.7.
Texto completo da fonteResumo:
Myndmennt er skyldunámsgrein í grunnskólum og ein þeirra námsgreina sem fellur undir list- og verkgreinar. Myndmenntakennarar eru sérgreinakennarar sem kenna flestum árgöngum grunnskólans frá miðstigi upp á unglingastig. Myndmenntakennsla fer fram í sérútbúinni skólastofu og benda rannsóknir til að myndmenntakennarar eigi yfirleitt í takmörkuðum samskiptum við aðra kennara. Fáar íslenskar rannsóknir hafa verið gerðar á starfi myndmenntakennara innan kennslustofunnar og takmörkuð þekking er til staðar á því hvernig kennsla fer fram, hvaða námsefni er notað í kennslunni og hvernig kennslan samræmist markmiðum aðalnámskrár. Í þessari rannsókn er spurt um kennsluhætti, námsefnisgerð og aðbúnað eins kennara, Guðrúnar Erlu Geirsdóttur sem segir frá þróun kennsluaðferða sinna sem myndmenntakennari við Langholtsskóla í Reykjavík á árunum 1996–2017. Guðrún Erla lýsir einnig starfsumhverfi sínu og breytingum sem gerðar voru á skólastarfinu á tímabilinu. Markmið rannsóknarinnar er að kynnast kennsluháttum eins myndmenntakennara af fagvettvangi myndlistar með sterka sýn á hlutverk sitt í starfi. Við öflun gagna var stuðst við eigindlega frásagnaraðferð sem er talin geta veitt þekkingu á starfi kennarans. Niðurstöður sýna að menntun Guðrúnar Erlu í kennslufræðum, reynsla hennar af fagvettvangi myndlistar og gildistaka aðalnámskrár 1999 hafa haft mótandi áhrif á kennsluhætti hennar í myndmennt, sem samræmast áherslum fagmiðaðrar listkennslu.
Niðurstöðurnar veita innsýn í starfsaðstæður og aðbúnað eins myndmenntakennara og varpa ljósi á hvernig reynsla, menntun og bakgrunnur ásamt opinberri stefnumótun og aðbúnaði hafa áhrif á nám og kennslu í myndmennt.
27
Róbertsdóttir, Sigurbjörg, Amalía Björnsdóttir e Börkur Hansen. "Stuðningur við skólastjóra í grunnskólum: staða og væntingar". Netla, 30 de janeiro de 2020. http://dx.doi.org/10.24270/netla.2019.16.
Texto completo da fonteResumo:
Starfsumhverfi skólastjóra hefur breyst mjög mikið á undanförnum árum, orðið flóknara og starfið viðameira. Með breyttu starfsumhverfi og auknu álagi er stuðningur í starfi þýðingarmikill. Markmið þessarar rannsóknar var að kanna viðhorf skólastjóra í grunnskólum til stuðnings við þá í starfi og þörf þeirra á stuðningi. Gögnum í rannsókninni var safnað með spurningalista sem sendur var til allra skólastjóra, 174 alls, og var svarhlutfall 67%.Meginniðurstaða rannsóknarinnar var að skólastjórar voru óánægðir með þann stuðning sem var í boði við upphaf ferils þeirra, eingöngu 32% eru ánægðir með þann stuðning sem þeir fá nú í starfi og 47% þeirra nefndu að þörf fyrir stuðning væri fullnægt að mestu leyti. Flestir nefndu að þeir hefðu fengið mestan stuðning frá fjölskyldu eða vini við upphaf ferils síns og eru niðurstöður svipaðar við núverandi aðstæður. Skólastjórar voru sammála um að mikilvægt væri að njóta stuðnings í starfi en 95% sögðu það mjög eða frekar mikilvægt. Flestir töldu að fræðsluyfirvöld ættu að veita þeim mestan stuðning en einnig kom fram að skólastjórar teldu sig þurfa mestan stuðning við úrlausn erfiðra starfsmannamála og við stefnumótun. Svarhlutfall í rannsókninni var vel viðunandi og dreifing svara yfir landið nokkuð jöfn. Það má því álykta að þá mynd, sem dregin er upp hér, megi að öllum líkindum yfirfæra á skólastjóra í grunnskólum almennt. Af niðurstöðunum má álykta að margir skólastjórar kalli eftir víðtækari og markvissari stuðningi og þá aðallega frá fræðsluyfirvöldum.
28
Óskarsdóttir, Gerður G. "Starfshættir í framhaldsskólum: Aðdragandi og framkvæmd rannsóknar 2012–2018". Netla, 3 de fevereiro de 2020. http://dx.doi.org/10.24270/serritnetla.2019.1.
Texto completo da fonteResumo:
Rannsóknin Starfshættir í framhaldsskólum fór fram á árunum 2012–2018. Hún var samstarfsverkefni rúmlega 20 manna hóps rannsakenda, bæði kennara og nemenda við Menntavísinda- og Félagsvísindasvið Háskóla Íslands með aðsetur á Rannsóknastofu um þróun skólastarfs á Menntavísindasviði. Rannsóknin var hluti af norræna öndvegissetrinu Justice through Education (JustEd, e.d.) sem styrkt var af NordForsk. Meginmarkmið rannsóknarinnar var að varpa ljósi á starfshætti í framhaldsskólum og þann bakgrunn og þau öfl sem móta þá. Athyglin beindist einkum að skipulagi og stjórnun skóla og skólastarfs, námi og kennslu, námsumhverfi og viðhorfum nemenda, kennara og stjórnenda til skólastarfsins. Gagna var aflað árin 2013–2014 í níu framhaldsskólum víða um land sem voru valdir með lagskiptu slembiúrtaki. Fyrir liggja vettvangslýsingar á 130 kennslustundum (167 klukkustundum), skráð viðtöl við stjórnendur, kennara og nemendur, alls 61 að tölu við samtals 100 manns, 111 sett ljósmynda úr mannlausum kennslurýmum og 90 náms- eða kennsluáætlanir, auk opinberra gagna sem safnað var. Í þessu sérriti eru birtar tíu greinar sem byggjast á fyrrnefndum gögnum. Auk þeirra eru þrjár greinar eftir þátttakendur í rannsóknarhópnum sem byggjast á öðrum gögnum, ein þeirra á rætur í rannsókninni Skilvirkni framhaldsskóla, en tvær eru hluti af rannsókninni Framhaldsskólaval í Reykjavík og Helsinki. Rannsóknarhópurinn væntir þess að niðurstöður verði nýttar við mótun og skipulag þróunarstarfs í framhaldsskólum, við stefnumótun og þróun skólakerfisins í heild og að þær gagnist við bæði grunn- og símenntun kennara. Ráðgjöf um nýtingu niðurstaðna í þróunarstarfi er hluti af verkefninu, ef skólar óska eftir.
29
Mompoint-Gaillard, Pascale. "Responding to obstacles to educational change: Can online professional learning communities of educators help alleviate inertia?" Netla, 13 de dezembro de 2022. http://dx.doi.org/10.24270/serritnetla.2022.85.
Texto completo da fonteResumo:
Samfélagið stendur frammi fyrir margvíslegri flækju og óvissu sem hvetur okkur til að endurskoða hugmyndir um nám, skólagöngu og tilgang menntunar. Í greininni er fjallað um skrif Jóns Torfa Jónassonar (2016) um menntabreytingar, tregðu til breytinga og hugsanlega framtíð. Hann heldur því fram að breyta þurfi markmiðum menntunar og inntaki náms. Þess vegna leitar hann svara við því hvers vegna erfitt sé að breyta inntaki náms. Þetta sé mikilvægt að skilja vegna þess að það kunni að vera skynsamlegt að innleiða „nýja þekkingu“ sem gæti átt heima utan hinna hefðbundnu námsgreina. Hann bendir á að kennarar verði að vera með í breytingaferlinu því þeir eru fagfólkið sem sér um útfærsluna á vettvangi (2016, bls. 1). Markmiðið með greininni er að skapa umræðu um tvo af níu flokkum Jóns Torfa um tregðu til breytinga. Þeir eru annars vegar kennaramenntun og hins vegar skortur á rými og hvata til frumkvæðis. Hér er rökstutt að skapa megi sérstakar aðstæður kennaramenntunar með því að móta vettvang til að takast á við umræddar hindranir og ýta undir breytingar. Þetta er mikilvægt þar sem kröfur um fjölþætta hæfni kennara aukast hratt (Jón Torfi Jónasson, 2013). Greinin fjallar um faglegt lærdómssamfélag á netinu (OPLC – online professional learning community) á vegum Evrópuráðsins. Þar koma saman kennarar frá ólíkum löndum og mismunandi skólastigum sem virka sem sjálfstæðir fagmenn, eftir því sem kostur er, og takast á við fyrrgreindar áskoranir. Umræðan hér byggist á rannsóknargögnum úr samtalsþráðum innan netsamfélagsins sem greindu mynstur í samræðum kennara. Fyrst með því að telja ákveðin einkenni samtalsins og síðan með því að þemagreina inntakið. Skoðuð viðhorf þátttakenda um framtíðina og umræður þeirra um kjöraðstæður sem þeir töldu styðja æskilega þróun. Netsamfélög eins og þessi geta verið mikilvægur hluti af faglegu námi kennara og starfsþróun þeirra og líta má á sem vistfræðilegt námsumhverfi vegna þeirra fjölmörgu ólíku þátta sem fléttast inn í þetta umhverfi og skipta máli. Innan slíkra samfélaga á sér stað þekkingarsköpun og fagmenntun kennara mótast á löngum tíma. Samfélagið styrkir gildi og viðhorf kennara sem rista oft djúpt og styðja við lýðræðislega menningu í skólastarfi en einnig ánægju og skuldbindingu kennara sem smám saman styrkir svo sjálfsmynd þeirra sem fagfólks. Niðurstöðurnar sýna hvernig netsamfélagið opnar rými fyrir kennara til að ígrunda starf sitt á gagnrýninn hátt með jafningjum og leiðbeinendum. Þannig samfélag getur orðið fyrirmynd sem tekur mið af ofangreindum tveimur af níu atriðum sem Jón Torfi nefnir um tregðu til breytinga. Þetta krefst ákveðinnar stefnubreytingar í starfsaðstæðum kennara sem felst í að gefa þeim tíma til að ígrunda starf sitt í samfélagi starfssystkina. Netsamfélagið gerir ráð fyrir samskiptum sem teygja sig yfir langan tíma, í anda starfsþróunar tengda starfi. Þátttakendur þessa netsamfélags byggðu upp þrautseigju með stuðningi jafningja og í öruggu rými. Þeir gátu talað opinskátt og tókst að halda við eigin seiglu, sem reynist gagnleg til að takast á við þá tregðu til breytinga, sem iðulega finnst. Kennarar hafa meiri áhrif í slíku samtali ef spurningar þeirra eru sýnilegar, þar á meðal þær sem lúta að gildum þeirra og tilfinningum. Jafnframt eiga kennarar í ólíkum námsgreinum samstarf í netsamfélaginu um þverfagleg málefni og byggja með þeim hætti brýr á milli faggreina og skólastiga. Þar er rætt efni sem birtist í stefnum, rannsóknum og af vettvangi. Þátttakendur í samfélaginu kynnast hugmyndum um ný verkefni í skólastarfi og því sem vitað er um breytingastarf sem aftur fléttast saman við þeirra eigið þróunarstarf. Breyting á verkefnum og þekkingu á breytingaferli er þannig miðlað á milli þátttakenda og er samtímis í stöðugri mótun og gefur fyrir bragðið betri og dýpri umfjöllun og yfirsýn á flókin málefni. Kennarar úr ólíkum áttum öðlast trú á sameiginlegt umboð sitt til að koma á félagslegum umbreytingum. Þannig styrkja lærdómssamfélög á netinu þrautseigju kennara og gera þá að frumkvöðlum breytinga með því að ræða um störf sín og komast að sameiginlegri niðurstöðu þvert á ríkjandi hefðir og kerfislegar mótsagnir. Þeir fá stuðning og hugmyndir til að skapa sitt eigið rými og stilla saman starfshætti sína og gildi. Frá sjónarhóli stefnumótunaraðila veita fagleg netsamfélög eins og þessi aðgang að mikilvægum „lifandi“ gögnum sem gefa dýrmæta innsýn í það sem er að gerast í kennslustofunni, í hugum kennara og hjá nemendum. Þetta getur verið góður efniviður fyrir rannsóknir og til stefnumótunar því þarna eru raddir fagfólksins á vettvangi. Efniviður sem speglar því mikilvægan raunveruleika, m.a. fyrir stefnumótun. Þannig rökstyður höfundur að hægt sé að koma til móts við áhyggjur Jóns Torfa af tregðu til breytinga. Lærdómssamfélög á netinu verða sífellt algengari og hluti af rannsóknarflórunni, stefnumótun og starfi vettvangs. Netsamfélög leysa ekki allan vanda en eru þess virði að rækta. Hér er a.m.k. eitt svar við spurningunni um hvernig virk þátttaka í lærdómssamfélögum á netinu getur unnið gegn hindrunum og veitt kennurum þá hvatningu sem þeir þurfa til að takast á við flókin vandamál og vinna gegn tregðu til breytinga.
30
Harðardóttir, Eva. "Að varðveita heiminn: Hannah Arendt og menntakrísan". Netla, 13 de dezembro de 2022. http://dx.doi.org/10.24270/serritnetla.2022.92.
Texto completo da fonteResumo:
Í þessari grein kem ég til með að spreyta mig á spurningu sem Jón Torfi Jónasson hefur lagt sérstaka áherslu á í starfi sínu og framlagi til menntaumræðu og rannsókna. Spurningin snýr að hlutverki menntunar og skólastarfs í síbreytilegum heimi. Til þess styðst ég að mestu við greinina „The Crisis in Education“ sem fjallar um stöðu menntamála í Bandaríkjunum á sjötta áratug síðustu aldar en greinina skrifaði pólitíski hugsuðurinn Hannah Arendt árið 1954. Með því að leita í smiðju Arendt tek ég einnig alvarlega það sem Jón Torfi sagði nýlega (og hefur rætt áður) að á sama tíma og mikilvægt er að hugsa hlutina alveg upp á nýtt er líka gott að rifja upp gamlar og góðar hugmyndir (Jón Torfi Jónasson, 2020). Þessu hefði Arendt eflaust verið sammála enda lagði hún áherslu á að hver hugsun væri, strangt til tekið, ákveðið endurlit (e. „every thought is, strictly speaking, an afterthought,“ Arendt, 1978, bls. 78) eða augnablik sem krefst þess að við stöldrum við og setjum hlutina í samhengi – einmitt til að geta hugsað þá upp á nýtt. Hér er ekki um þýðingu eða greiningu (svo sem þemagreiningu) á texta Arendt að ræða heldur fjalla ég, á nokkuð persónulegan hátt, um nokkrar af lykilhugmyndum hennar sem tengjast tilgangi menntunar og skólastarfs. Þar á meðal hvað felst í hugmyndinni að varðveita heiminn, að tilheyra samfélagi og að bregðast við krísu. Þá máta ég einnig hugmyndir hennar við nýlegri stefnur og strauma sem snúa að menntun til hnattrænnar borgaravitundar (e. global citizenship education) og birtast skýrt í nýlegri stefnumótun á alþjóðlegum vettvangi, svo sem í menntastefnu UNESCO og sem hluti af Heimsmarkmiðum Sameinuðu þjóðanna.
31
Sigfúsdóttir, Helga, Sóley S. Bender, Rúnar Vilhjálmsson e Guðný Bergþóra Tryggvadóttir. "Þversniðsrannsókn á fyrirkomulagi kennslu um kynheilbrigði: Reynsla og viðhorf unglinga". Tímarit hjúkrunarfræðinga 99, n.º 3 (2023). http://dx.doi.org/10.33112/th.99.3.3.
Texto completo da fonteResumo:
Tilgangur Á Íslandi vantar upplýsingar um hvernig kennslu um kynheilbrigði er háttað en ýmsar rannsóknir hafa sýnt fram á þörf fyrir bætta kynfræðslu meðal unglinga. Tilgangur rannsóknarinnar var að skoða hvernig staðið er að framkvæmd kennslu um kynheilbrigði að mati unglinga í framhaldsskólum á höfuðborgarsvæðinu og á landsbyggðinni. Aðferð Rannsóknin var þversniðsrannsókn. Valdir voru ellefu framhaldsskólar víðsvegar á landinu með tilgangsúrtaksaðferð. Alls svöruðu 648 þátttakendur, 18 ára og eldri, rafrænni könnun. Tilgátur voru prófaðar með Pearson kí-kvaðratprófi og t-prófi. Marktektarmörk miðuðust við p<0,05. Niðurstöður Fram kom að kennsla um kynheilbrigði fór aðallega fram í 8.-10. bekk grunnskóla en dvínaði eftir það. Hún var oftast kennd í formi fyrirlestra og helst var fjallað um getnaðarvarnir, kynferðislegt samþykki og áhrif kláms á kynlíf. Niðurstöður sýndu ekki marktækan mun (p=0,307) á hversu regluleg kennslan var eftir búsetu. Fjölbreytni kennsluaðferða reyndist marktækt meiri (p<0,001) á höfuðborgarsvæðinu en á landsbyggðinni. Af 34 efnisþáttum var aðeins marktækur munur á yfirferð efnis á þremur þáttum eftir búsetu, það er varðandi tíðahring kvenna og starfsemi hans (p=0,005), tilfinningalegri nánd (p<0,05) og tilfinningum (p<0,05), en nemendur á landsbyggðinni töldu sig fá meiri kennslu um þá efnisþætti en nemendur á höfuðborgarsvæðinu. Ályktanir Kennsla um kynheilbrigði virðist vera kennd með svipuðum hætti á höfuðborgarsvæðinu og á landsbyggðinni. Hún er þó hvorki kennd með reglulegum hætti né samfellt yfir skólagönguna. Bæði kennsluaðferðir og efnisþættir þurfa að vera fjölbreyttari. Með auknu eftirliti og stefnumótun í kynheilbrigðismálum væri hægt að koma betur til móts við fræðsluþarfir íslenskra unglinga. Lykilorð Kennsla um kynheilbrigði, unglingar, kennsluaðferðir, efnisþættir, búseta
32
Weisshappel, Soffía H., Ingibjörg V. Kaldalóns e Ingvar Sigurgeirsson. "„Að kveikja neistann skiptir sköpum“ Viðhorf foreldra til starfshátta í grunnskóla sem leitast við að stuðla að nemendasjálfræði". Netla, 31 de dezembro de 2021. http://dx.doi.org/10.24270/netla.2021.18.
Texto completo da fonteResumo:
Viðfangsefni greinarinnar er að varpa ljósi á viðhorf foreldra til starfshátta í grunnskóla sem hefur áhugadrifið nám að yfirlýstu markmiði þar sem leitast er við að stuðla að sjálfsábyrgð og sjálfræði nemenda. Fyrri rannsóknir sýna fram á aukinn áhuga og sjálfstjórn nemenda ef þörf þeirra fyrir sjálfræði er mætt. Jafnframt sýna rannsóknir að hlutdeild foreldra í námi barna skiptir máli varðandi námsgengi þeirra og velfarnað. Þegar kemur að stefnumótun menntamála og skólaþróun á Íslandi er mikilvægt að skoða starfshætti grunnskóla með gleraugum flestra sem að þeim koma. Því er áhugavert að kanna viðhorf foreldra til námsskipulags og starfshátta skóla sem hefur áðurnefnd markmið að leiðarljósi. Um er að ræða tilviksrannsókn sem gerð var meðal foreldra barna í 8.–10. bekk í grunnskólanum NÚ vorið 2019. Fyrirbærafræðilegri nálgun var beitt þar sem tekin voru sjö einstaklingsviðtöl. Til undirbúnings þeim var farið í þrjár óformlegar vettvangsheimsóknir. Niðurstöður sýndu að foreldrar voru almennt ánægðir með starfshætti skólans, einkum áherslu á mannrækt sem hefur skilað sér í persónulegum vexti nemenda, sem og þrautseigju, ábyrgð og almennri gleði. Foreldrar töluðu sérstaklega um að nemendur væru minntir á að eigið hugarfar og eljusemi skipti sköpum varðandi árangur, og um leið upplifðu þeir að raddir nemenda skiptu máli. Traust og virðing í öllum samskiptum var áberandi í viðtölunum og nefndu foreldrar ánægju nemenda sem fylgdi valfrelsi og sveigjanleika í náminu. Áhugi kviknaði hjá sumum á meðan aðrir fundu aukinn tilgang. Minni kennarastýring en nemendur áttu að venjast í fyrri skólum samfara auknu sjálfræði og sjálfsábyrgð í vinnubrögðum reyndist nemendum þó áskorun í upphafi. Loks þóttu áherslur skólans á tækniþróun nokkuð krefjandi bæði fyrir nemendur og foreldra, sem flækti eftirfylgni með náminu. Foreldrar eru hagsmunaaðilar í skólasamfélaginu og því skiptir máli að fá fram viðhorf þeirra til skólastarfs, einkum hvort og með hvaða hætti þeir telja starfshætti skóla hafa raunveruleg áhrif á börn sín.
33
Rafnsdóttir, Guðbjörg Linda, e Hjördís Sigursteinsdóttir. "Líðan leikskólakennara og leiðbeinenda í leikskólum í kjölfar efnahagshrunsins". Netla, 11 de fevereiro de 2020. http://dx.doi.org/10.24270/serritnetla.2019.38.
Texto completo da fonteResumo:
Líðan leikskólakennara og leiðbeinenda, svo og aðbúnaður á vinnustað, er meðal þess sem getur haft áhrif á leikskólabörn og þroskaferil þeirra. Því er brýnt að rannsaka líðan þessara starfshópa og hvaða þættir í vinnuumhverfinu styðja við eða draga úr góðri líðan starfsfólksins. Það er viðfangsefni þessarar greinar. Vinnufyrirkomulag um það bil helmings allra leikskólakennara og leiðbeinenda, sem starfa hjá sveitarfélögum hér á landi, er rannsakað, svo og tengsl þess við sjálfmetna andlega líðan þeirra. Meginrannsóknarspurningin er hvort tengsl séu á milli þess hvernig leikskólakennarar og leiðbeinendur upplifa vinnufyrirkomulagsþætti eins og stjórnun, stuðning, vinnuálag, skilgreiningu hlutverka og þróun í starfi annars vegar og andlegrar líðanar þeirra hins vegar. Greinin byggir á langtíma panelgögnum þar sem sömu 480 leikskólakennurum og leiðbeinendum var fylgt eftir árin 2010, 2011, 2013 og 2015. Notað var svokallað GEE-líkan (e. generalized estimating equation) til að spá fyrir um andlega líðan starfsfólksins á þessum árum. Niðurstöðurnar gerðu almennt ekki greinarmun á leikskólakennurum og leiðbeinendum. Endurteknar mælingar sýndu að sjálfmetin andleg líðan leikskólakennaranna og leiðbeinendanna versnaði á milli fyrirlagna. Þetta kom einnig fram þegar tillit hafði verið tekið til kyns, aldurs og hjúskaparstöðu. Allir þættir í vinnuumhverfinu, sem til skoðunar voru, versnuðu á milli fyrirlagna að mati starfsfólksins. Sá þáttur, sem versnaði mest, var vinnuálag. Athyglisvert er þó að tengslin voru veik á milli vinnuálags og andlegrar líðanar. Góð stjórnun og félagslegur stuðningur hafði jákvæð áhrif á líðanina. Mikilvægt er að þeir sem standa að stefnumótun á sviði leikskólanna taki þessar niðurstöður til skoðunar og að greint verði enn frekar hvað veldur því að áðurnefndir vinnufyrirkomulagsþættir og líðan starfsfólksins versna að þeirra mati á milli fyrirlagna. Með því móti er ekki einungis stuðlað að bættu vinnuumhverfi leikskólakennara og leiðbeinenda heldur einnig leikskólabarnanna og að leikskólabörnunum sé sinnt á þann hátt sem nauðsynlegt er fyrir líðan þeirra og þroska.
34
Kristinsson, Sigurður. "Háskóli í þágu lýðræðis". Ritið 22, n.º 3 (2022). http://dx.doi.org/10.33112/ritid.22.3.6.
Texto completo da fonteResumo:
Samkvæmt nýlegri greiningu á opinberum stefnuskjölum um háskóla á Íslandi eru hugmyndir um lýðræðislegt hlutverk þeirra óljósar og ómótaðar auk þess að falla í skuggann af þrástefinu um gæði og samkeppnishæfni. Þetta er sérstakt áhyggjuefni í ljósi þess að lög kveða á um að háskóli undirbúi nemendur til ábyrgrar þátttöku í lýðræðissamfélagi. Í alþjóðlegri umræðu hefur áhugi á borgaralegu og lýðræðislegu hlutverki háskóla aukist og helst umræða um lýðræðishlutverk háskóla í hendur við sívaxandi ógnir við lýðræði í heiminum. Í stað þess að einblína á háskólann sem uppsprettu efnahagslegra eða andlegra verðmæta velta æ fleiri því fyrir sér hvernig háskólar myndi samfélagsleg verðmæti með skírskotun til siðferðilegra gilda. Það er á ábyrgð íslenskra háskóla að rannsaka, ígrunda og efla samband sitt við lýðræði á Íslandi. Markmið rannsóknarinnar er greina í hverju lýðræðislegt gildi háskóla liggur. Þótt hugtökin háskóli og lýðræði séu margræð er þess freistað að greina þá þætti í háskólastarfi sem hafa gildi fyrir lýðræði óháð ólíkum túlkunum. Aðferðin felst í flokkun á notagildi, táknrænu gildi, framlagsgildi og annars stigs innra gildi háskólastarfs frá sjónarhóli lýðræðis. Helstu niðurstöður eru þessar: Lýðræðislegt notagildi háskólastarfs felst í þekkingarsköpun, mótun lýðræðishæfni og lýðræðismenningar og skuldbindingu við sannleikann. Táknrænt lýðræðisgildi háskóla felst í hefðum jafningjastjórnunar, akademísku frelsi, tjáningarfrelsi og umburðarlyndi. Háskólar hafa lýðræðislegt framlagsgildi með því að vera hluti lýðræðislegs þjóðskipulags, svo sem með menntun embættismanna, sérfræðinga og fagstétta, þekkingarsköpun og alþjóðastarfi. Háskólar hafa annars stigs innra gildi þegar lýðræði er iðkað í háskólastarfi og fyrir tilstilli þess. Álykta má að hér skapist forsendur fyrir því að velja að ýta undir lýðræðislega mikilvæga þætti háskólastarfs í stað þess að láta reka á reiðanum um hvort íslenskt lýðræði spjari sig án þess að hlúð sé að því sérstaklega í starfi og stefnumótun háskóla.
35
Sigurðardóttir, Sólveig, e Annadís Greta Rúdólfsdóttir. "„Þessi týpíska óörugga stelpa“: Greining á sögum ungra kvenna um holdafar og stefnumót". Netla, 30 de janeiro de 2020. http://dx.doi.org/10.24270/netla.2019.13.
Texto completo da fonteResumo:
Markmið þessarar rannsóknar var að greina hugmyndir ungra kvenna (18-24 ára) um vægi holdafars í tengslum við stefnumót. Fræðilega sjónarhornið er femíniskur póststrúktúralismi en gagna var aflað með sögulokaaðferð þar sem þátttakendur fengu upphaf að sögu sem þeir voru beðnir um að ljúka. Þátttakendur fengu ýmist söguupphaf þar sem söguhetja, sem var að fara á stefnumót, hafði grennst eða fitnað. Alls voru 72 sögur þemagreindar. Í sögum þátttakenda voru póstfemíniskar hugmyndir áberandi en fjögur þemu voru greind: (1) Líkaminn má ekki valda (honum) vonbrigðum. Þar kom fram að grannir líkamar hafa meira virði en feitir á vettvangi stefnumótamenningar og að það sé á ábyrgð sögupersónunnar að tryggja að virði hans sé sem mest. (2) Sjálfstraust og líðan tengist ánægju sögupersónu með útlit sitt. Í því þema kom fram að tilhugsunin um að fitna eða vera feit fyllti sögupersónuna kvíða og óöryggi. Þegar hún grenntist einkenndust sögurnar aftur á móti af gleði og aukinni eftirvæntingu fyrir stefnumótinu. Nokkrar sögur greindu einnig frá vonleysi sögupersónunnar þegar hún áttaði sig á því að sama hversu mikið hún grenntist þá var það aldrei nóg. (3) Líkaminn og sjálfið sem verkefni. Í því þema kom fram að vinnan og eftirlitið með líkamanum er stöðugt ferli og ekki hægt að slá slöku við. (4) Andóf gegn útlitskröfum felst í að taka líkamann í sátt. Í því þema mátti greina andóf gagnvart ríkjandi útlitskröfum, sérstaklega í sögum þar sem sögupersónan hafði fitnað. Áhersla var lögð á að gefa ríkjandi hugmyndum langt nef og taka líkama sinn í sátt. Rannsóknin gefur innsýn í flókin tengsl ungra kvenna við menningarbundnar hugmyndir um líkamann og hversu mikillar vinnu við líkamann kvenleikinn krefst af þeim. Hún sýnir einnig hversu gagnleg sögulokaaðferðin er til að fá innsýn í kynjaðar menningarbundnar hugmyndir og þau tök sem þær hafa á ungum konum.
36
Hugason, Hjalti. "Þróun trúfrelsis á Íslandi 1874–1915. Umræður og lagarammi". Ritröð Guðfræðistofnunar, n.º 55 (2022). http://dx.doi.org/10.33112/theol.55.3.
Texto completo da fonteResumo:
Með stjórnarskránni 1874 var landsmönnum heimilað að snúa baki við evangelísk-lútherskri trúarhefð og bindast samtökum um iðkun annars konar trúar. Trúfrelsið var þó takmarkað þar sem ekki var heimilt að standa utan allra trúfélaga og hafna átrúnaði þar með. Nærtækast er að líta svo á að trúfrelsið hafi einkum átt að tryggja kristnum kirkjudeildum frelsi til að starfa í landinu. Var fljótt tekið að benda á að staða fólks sem ekki samsamaði sig þjóðkirkjunni væri óljós og réttindi þess þröng, trúfrelsi hefði því í raun ekki komist á í landinu. Stærsta skrefið í trúfrelsisátt sem stigið var á tímabilinu kom fram í lögum um utanþjóð-kirkjufólk frá 1886 en þau tóku til allra helstu atriðanna sem talin voru skerða trúfrelsið: prestsverk unnin af forstöðumönnum í söfnuðum utan þjóðkirkjunnar skyldu hafa sömu lögformlegu þýðingu og athafnir þjóðkirkjupresta; þau sem guldu til trúfélags eða safnaðar utan þjóðkirkju urðu gjaldfrjáls gagnvart henni og fólki voru tryggð þau réttindi að geta gengið í borgaralegt hjónaband ef annað hjónaefna eða þau bæði væru utan þjóðkirkju. Kristnum trúfélögum var þar með tryggt víðtækt frelsi til starfs. Lögin sniðu einstaklingum aftur á móti þröngan stakk. Einkanlega kom þetta fram í tilviki fólks sem ekki gekk í trúfélag sem hafði á að skipa forstöðumanni með konunglega stað-festingu. Strangt til tekið ber enda fremur að líta svo á að slík staða utan trúfélaga hafi frekar verið umborin en að beinlínis hafi verið leyfilegt að taka sér hana til langframa og lýsa þar með yfir trúleysi. Fólk sem þessa stöðu hafði taldist enda að nokkru leyti til þjóðkirkjunnar þar sem það var ekki undanskilið neinu gjaldi til hennar. Því virðist ljóst að sú stefnumótun sem fram fór á tímabilinu hafi falið í sér trúarlegt félagafrelsi í ríkara mæli en trúarlegt einstaklingsfrelsi. Þróun trúfrelsis á tímabilinu virðist því að öllu leyti hafa rúmast innan svokallaðrar dissenter-hefðar. Olli skylda þeirra sem stóðu utan allra trúfélaga til að greiða þjóðkirkjunni eigi að síður gjöld mestu þar um. Árið 1915 var trúfrelsið loks útvíkkað þannig að heimilt varð að standa utan allra trúfélaga. Með þessu urðu mikilvæg straumhvörf þar sem trúfrelsið tók nú bæði til trúarlegs félaga-frelsis og einstaklingsfrelsis.
37
Sigurðardóttir, Anna Kristín, Gerður G. Óskarsdóttir, Guðbjörg Andrea Jónsdóttir, Ingunn Gísladóttir e Steinunn Stefánsdóttir. "Menntaumbætur og afdrif þeirra : Fyrstu tíu ár heildstæðrar þjónustu og reksturs grunnskóla hjá Reykjavíkurborg 1996–2005". Netla, 18 de fevereiro de 2022. http://dx.doi.org/10.24270/serritnetla.2022.70.
Texto completo da fonteResumo:
Stefnumörkun og umbótaverkefni á vegum opinberra aðila til að efla og bæta skólastarf eru hluti af þróun skóla og skólakerfa um allan heim. Ítarlegar samtímalýsingar á innleiðingu slíkra verkefna liggja aftur á móti ekki alltaf á lausu og lítið er um greiningar eða mat á afdrifum þeirra eða áhrifum.Í þessu riti er sjónum beint að menntaumbótum hjá Reykjavíkurborg og afdrifum þeirra í kjölfar tímamóta í sögu grunnskóla hér á landi þegar þjónusta við þá og rekstur fluttist frá ríki til sveitarfélaga samkvæmt grunnskólalögum frá árinu 1995. Markmiðið er að a) draga upp mynd af umbótamiðuðum aðgerðum sem ráðist var í fyrstu tíu ár heildstæðrar þjónustu og reksturs grunnskóla hjá Reykjavíkurborg árin 1996–2005, með áherslu á stefnumótun, undirbyggingu einstakra stefnumiða og innleiðingu þeirra, en jafnframt innbyrðis samvirkni; b) varpa ljósi á afdrif aðgerðanna á vettvangi skólanna með hliðsjón af niðurstöðum rannsókna og öðrum upplýsingum frá síðustu tveimur áratugum.Til skoðunar voru umbætur á sviði fimm megináhersluþátta í framtíðarsýn borgarinnar en þeir voru: Einstaklingsmiðað nám og samvinna nemenda, skóli án aðgreiningar, sterk sjálfsmynd nemenda og félagsfærni, náin tengsl skóla og grenndarsamfélags, þar með talið foreldrasamstarf, og loks sjálfstæði skóla og jafnræði í umgjörð þeirra, meðal annars skólastjórnun og uppbygging og skipulag skólahúsnæðis. Stuðst er við heimildir frá þessum tíma, og vísað eftir atvikum í fræðilegt og sögulegt samhengi og alþjóðlega umræðu. Þá eru afdrif aðgerðanna skoðuð í ljósi þátta sem fræðimenn hafa talið stuðla að farsælli framkvæmd menntaumbóta yfirvalda.Niðurstöður benda til að áherslur í stefnunni sem snertu ytri umgjörð skólastarfs séu enn við lýði, svo sem einsetnir grunnskólar, breytt hönnun húsnæðis og nemendamötuneyti. Sama á við um sjálfstæði skóla þar sem áhersla var á nemendamiðaðar rammafjárveitingar, mannauðsráðgjöf og fjölgun starfsstétta í skólunum, svo sem námsráðgjafa, skólaliða og millistjórnenda. Kall grunnskólakennara eftir faglegri forystu skólastjórnenda bendir til að áhersla á leiðtogahlutverk stjórnenda hafi ekki náð fullri fótfestu. Aftur á móti voru áhrifin af stefnu um nám og kennslu undir merkjum einstaklingsmiðaðs náms, þar með talinn skóli án aðgreiningar, meiri í orði en á borði. Þrátt fyrir áherslu á víðtækt samstarf og margvíslegan stuðning með símenntun og ráðgjöf náði hún ekki að festa rætur í daglegu skólastarfi þótt hugtakið lifi góðu lífi í opinberri umræðu. Niðurstöður á þessu sviði studdu kenningar um sífellda endurtekningu eldri hugmynda og íhaldssemi í kerfinu. Tengsl skóla og nærsamfélags sýndust laus í reipunum. Sjálfsmynd nemenda og þættir tengdir henni eru enn í brennidepli og stöðugt kannaðir, en erfitt er að meta þróun í þeim efnum. Á heildina litið virðist sú stefnumörkun og umbótaaðgerðir sem ráðist var í á tímabilinu sem hér er til skoðunar engu að síður hafa einkennst af flestum þáttum sem fræðimenn hafa talið farsæla: Áhersla var á nám og kennslu, faglega forystu skólastjórnenda, jöfnuð í umgjörð skólastarfs, víðtækt samstarf, samvirkni áhersluþátta og nýtingu hlutlægra upplýsinga og rannsókna.
38
Arason, Þorgeir. "Stefnumót við brennuvarg hjartans. Emmaus-gangan og guðsþjónusta þjóðkirkjunnar". Ritröð Guðfræðistofnunar, n.º 54 (2022). http://dx.doi.org/10.33112/theol.54.6.
Texto completo da fonteResumo:
Útdráttur Í greininni er rakin frásögn Lúkasarguðspjalls (24.13–35) af för tveggja lærisveina Jesú til Emmaus og móti þeirra við óþekktan samferðamann sem reynist hinn upprisni Kristur og frásögnin borin saman við guðsþjónustu íslensku þjóðkirkjunnar eins og hana er að finna í gildandi helgisiðabók (Handbók). Sérhverjum hinna fjögurra meginþátta messunnar, þ.e. messuupphafi, þjónustu Orðsins, samfélagi altarisgöngunnar og messulokum, er hér lyft að ljósi og því haldið fram að finna megi samsvörun við hvern þeirra í fjórum hlutum Emmaus-frásagnarinnar. Samanburðurinn sé til hvors tveggja fallinn: að dýpka skilning á andlegri merkingu og tilgangi messunnar og að leggja grunn að áframhaldandi nýsköpun í helgi-þjónustunni, þar sem ný messuform geti byggst á grundvelli „Emmaus-módelsins“. Í greinarlok eru nefnd dæmi um slíka nýsköpun í samhengi við módelið og settar fram spurn-ingar um tengsl menningar og helgihalds.