Artigos de revistas sobre o tema "Miasta białoruskie"
Siga este link para ver outros tipos de publicações sobre o tema: Miasta białoruskie.
Crie uma referência precisa em APA, MLA, Chicago, Harvard, e outros estilos
Veja os 23 melhores artigos de revistas para estudos sobre o assunto "Miasta białoruskie".
Ao lado de cada fonte na lista de referências, há um botão "Adicionar à bibliografia". Clique e geraremos automaticamente a citação bibliográfica do trabalho escolhido no estilo de citação de que você precisa: APA, MLA, Harvard, Chicago, Vancouver, etc.
Você também pode baixar o texto completo da publicação científica em formato .pdf e ler o resumo do trabalho online se estiver presente nos metadados.
Veja os artigos de revistas das mais diversas áreas científicas e compile uma bibliografia correta.
1
Famielec, Monika. "Гiсторыка-культурны аспект намiнацыi урбанонiмаў сучаснага горада Брэста". Studia Białorutenistyczne 13 (30 de dezembro de 2019): 327. http://dx.doi.org/10.17951/sb.2019.13.327-341.
Texto completo da fonteResumo:
<p>Miasto Brześć, którego historia liczy tysiąc lat, wchodziło w skład Rusi Kijowskiej, Wielkiego Księstwa Litewskiego, Rzeczypospolitej, a od roku 1795 – Imperium Rosyjskiego. W XX w. miasto było częścią Polski (1919–1939), wchodziło w skład Związku Radzieckiego (1939–1941) jako centrum nowo utworzonego obwodu brzeskiego Białoruskiej Sowieckiej Socjalistycznej Republiki (BSSR), znajdowało się pod niemiecką okupacją (1941–1944), ponownie znalazło się w granicach ZSSR (1944–1991, od roku 1945 – BSSR), a od 1991 roku należy do suwerennej Republiki Białoruskiej. Niniejszy artykuł poświęcony jest historyczno-kulturowemu aspektowi nazewnictwa ulic współczesnego miasta Brześcia. Analizie semantycznej poddanych zostało 51 jednostek powstałych w XXI w. Zaprezentowany materiał pokazuje, że w procesie nominacji kontynuowany jest, często stosowany w XX w., model nadawania ulicom nazw pamiątkowych, służący upamiętnieniu postaci zasłużonych dla miasta Brześcia i dla obwodu brzeskiego w czasie działań wojennych w latach 1941–1944 (J. M. Winnik, W. P. Puganow, M. J. Krisztofowicz), jak również upamiętnieniu znaczących dla miasta wydarzenie historycznych, jakim była Bitwa pod Grunwaldem w roku 1410. Najnowsze ulice zostały też nazwane na cześć osób, których losy związane były z miastem przez miejsce zamieszkania bądź też inną działalność na rzecz rozwoju powojennego Brześcia (W. D. Machnowicz, W. I. Goździeckij). Jest też grupa nazw ulic upamiętniających nazwiska mistrzów pióra: białoruskich (N. Zasim, W. A. Kolesnik, I. P. Mieleż), rosyjskich (S. A. Jesienin, A. Płatonow, A. S. Gribojedow) i polskiego pisarza, historyka i działacza społecznego (J. U. Niemcewicza). Nazwy ulic nadane w pierwszym dwudziestoleciu XXI wieku, utrwalają ponadto nazwy obiektów sakralnych (<em>ulica Iljinskaja</em>, <em>Irininskaja</em>, <em>Pokrowskaja</em>) bądź bezpośrednio nawiązują do usytuowanej na ulicy budowli kultu religijnego (<em>ulica Gieorgijewskaja</em>, <em>Rożdiestwienskaja</em>, <em>Sierafima Sarowskogo</em>). Po raz pierwszy na mapie miasta pojawiły się nazwy motywowane imionami świętych Cerkwi prawosławnej (Borys, Włodzimierz, Tatiana). Próba odrodzenia języka białoruskiego w roku 1991 doprowadziła do tego, że nazwy urzędowe były zapisywane w języku białoruskim i rosyjskim. Najnowszy spis brzeskich ulic wzbogacił się o jedną nazwę pochodzenia białoruskiego – <em>Starożytnaja ulica </em>(biał. <em>старажытны </em>– ros. <em>древний</em>, pol. <em>starożytny</em>). Oddaje to charakter miasta, świadka skomplikowanej historii na przestrzeni wieków.</p>
2
Гардзееў [Gordziejew], Юры [Jerzy]. "Урбананімічны дыскурс у постсавецкай Беларусі". Acta Baltico-Slavica 41 (29 de dezembro de 2017): 212–50. http://dx.doi.org/10.11649/abs.2017.009.
Texto completo da fonteResumo:
Urbanonymic discourse in the post-Soviet BelarusThis article attempts to analyze the current state of the Belarusian urban namespace. This toponymic study covers selected Belarusian cities and shows the clash of different discourses and strategies of social memory. Since the mid-nineteenth century state authorities intervened with urban place naming and created a symbolic space of the Belarusian city. During the 20th century names of urban objects were replaced completely. The aim of the paper is to discuss different approaches to the policy of urban place names.Characteristic motivational-semantic features of Belarusian urbanonymic design of the last 25 years are in coexistence with different semantic types, predominance of Soviet street names to the detriment of Belarusian. Thus it should be noted that the policies of current authorities seek to preserve Soviet toponimical heritage. Therefore street names still reflect historical figures and values of Soviet history.On the other hand the formation of the urbanonyms of Belarusian connotation is connected not so much with the decommunization of the urban landscape, but with the process of nomination of streets arising mainly for newly established streets in new districts in the outskirts of towns. No doubt, the only exception is Maladzechna where in the 1990s urban toponymy space had been decommunized.Finally, the article discusses numerous examples of Belarusian toponymic activism. Dyskurs urbanonimiczny na postsowieckiej BiałorusiArtykuł stanowi próbę zarysowania problematyki współczesnego stanu białoruskiego systemu urbanonimicznego. Analiza zbiorów toponimicznych wybranych miast białoruskich ukazuje zderzenie różnych dyskursów i strategii pamięci społecznej. Głównym aktorem, który od połowy XIX w. przez praktyki upamiętniające kreuje przestrzeń symboliczną białoruskiego miasta, jest instytucja państwa. W XX w. pod wpływem czynników pozalingwistycznych nasiliła się tendencja przemianowania nazw realnoznaczeniowych na nazwy pamiątkowe.Ze względu na fluktuację ustrojowo-polityczną ostatnich dwudziestu pięciu lat miejską przestrzeń nazewniczą cechuje nakładanie się odmiennych pod względem semantycznym zbiorów nazw ulicznych, dominacja radzieckiej spuścizny toponimicznej, wynikająca z priorytetów aksjologicznych obecnych władz.Z kolei pojawienie się nazw o białoruskiej konotacji ma związek nie tyle z procesem dekomunizacji przestrzeni miejskiej, ile z procesem nominacji ulic, powstających przeważnie w nowych dzielnicach. Jedyny wyjątek stanowi zespół urbanonimiczny Mołodeczna, gdzie jeszcze na początku lat 90. XX w. dokonano dekomunizacji przestrzeni symbolicznej miasta.W artykule omówiono też zagadnienie białoruskiego aktywizmu toponimicznego.
3
Mironowicz, Eugeniusz. "Dynamika kształtowania się struktury narodowościowej Białorusi po II wojnie światowej". Acta Baltico-Slavica 41 (29 de dezembro de 2017): 175–89. http://dx.doi.org/10.11649/abs.2017.008.
Texto completo da fonteResumo:
The dynamics of development of the ethnic structure of Belarus after World War IIDuring the Second World War, Belarus lost more than 1.5 million inhabitants. In 1944–1946, as part of the repatriation process, 226,000 Poles left for Poland. With the construction industry in Belarus, deploying units of the Red Army and the creation of the Soviet system of government, to Belarus poured in hundreds of thousands of Russians and dozens of thousands of Ukrainians. At the same time, the Soviet authorities pursue policies conducive to resettlement Belarusians to other republics, especially to Russia. Widespread census was held every 10 years since 1959. It shows a systematic process of strengthening the Russian factor in the ethnic structure of the Belarusian Soviet Socialist Republic. This was accompanied by assimilation in Russian culture of the Belarusian youth, expelling from the countryside to the cities. The creation of the independent Belarusian state after the collapse of the Soviet Union reversed these trends. The percentage of people declaring Russian nationality, but also Jewish, Ukrainian and Polish, began to rapidly decline in the ethnic structure. This was accompanied, however, by a stronger presence of the Russian language, both in the public and private life of people in Belarus. Dynamika kształtowania się struktury narodowościowej Białorusi po II wojnie światowejW czasie II wojny światowej Białoruś utraciła ponad 1,5 mln mieszkańców. W latach 1944–1946 w ramach akcji repatriacyjnej do Polski wyjechało 226 tys. Polaków. Wraz z budową przemysłu na Białorusi, rozmieszczaniem jednostek Armii Czerwonej i tworzeniem radzieckiego systemu władzy do Białorusi napływały setki tysięcy Rosjan i dziesiątki tysięcy Ukraińców. Jednocześnie władze radzieckie prowadziły politykę sprzyjającą przesiedlaniu Białorusinów do innych republik, a zwłaszcza do Rosji. Powszechne spisy ludności organizowane co 10 lat od 1959 r. dość dobrze pokazują proces systematycznego umacniania czynnika rosyjskiego w strukturze narodowościowej Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Towarzyszyła temu asymilacja białoruskiej młodzieży, przesiedlającej się ze wsi do miast, w kulturze rosyjskiej. Powstanie niepodległego państwa białoruskiego po rozpadzie ZSRR odwróciło te tendencje. Odsetek osób deklarujących narodowość rosyjską, ale także żydowską, ukraińską i polską w strukturze narodowościowej zaczął się szybko zmniejszać. Towarzyszyło temu jednak umacnianie obecności języka rosyjskiego zarówno w przestrzeni publicznej, jak w życiu prywatnym mieszkańców Białorusi.
4
Korbut, Viktar. "Ідэнтычнасць жыхароў Мінска ў XIX – пачатку XX ст. у святле мемуарнай літаратуры". Przegląd Środkowo-Wschodni 5/2020 (10 de outubro de 2020): 127–67. http://dx.doi.org/10.32612/uw.2543618x.2020.pp.127-167.
Texto completo da fonteResumo:
Wspomnienia mieszkańców Mińska są bardzo cennym źródłem do zrozumienia historii miasta. Ich szczególną wartością jest to, że pokazują życie miasta od wewnątrz, ze wszystkimi sprzecznościami. Mieszkańcy Mińska, którzy uważali się za Polaków, stanowili bardzo znaczną część jego mieszkańców do 1863 r. Wpłynęli na życie miasta, utrzymali te pozycję, choć w mniejszym stopniu do 1917 r. W XIX i na początku XX w., pomimo tego że miasto było częścią Imperium Rosyjskiego, Mińsk, podobnie jak w poprzednim okresie, kiedy był częścią Wielkiego Księstwa Litewskiego i Rzeczypospolitej Obojga Narodów, był częścią polskojęzycznej przestrzeni kulturowej i mentalnej. Wśród mieszkańców miasta, głównie wiary katolickiej, ale także grecko-katolickiej (po 1839 r. – wśród prawosławnych, byłych unitów), szlachty i mieszczan, językiem kultury i codziennej komunikacji był polski, ale jednocześnie przywiązywano do tradycji dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Jednocześnie Mińsk lub Mińsk Litewski był rozumiany jako miasto na Litwie – tj. na terytorium byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego i Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W tym artykule, na podstawie wspomnień ówczesnych mieszkańców i gości miasta – Tadeusza Korzona, Zofi i Kowalewskiej, Ferdynanda Szabłowskiego, Ferdynanda Ruszczyca, Jana Bułhaka, Adama Bohdanowicza, Anieli Bohdanowiczowej, Mikałaja Ułaszczyka i in. – podjęto próbę odzwierciedlenia ich postrzegania Mińska i miejsca miasta na ówczesnej Litwie i Białorusi, w Polsce i Rosji.
5
Marozau, Siarhei. "Стэфан Баторый ў гістарычнай памяці Гродна і гродзенцаў (ХХ – пачатак ХХІ ст.)". Studia Białorutenistyczne 14 (15 de dezembro de 2020): 87. http://dx.doi.org/10.17951/sb.2020.14.87-101.
Texto completo da fonteResumo:
<p>We współczesnej Białorusi zainteresowanie postacią króla Polski i wielkiego księcia litewskiego Stefana Batorego oraz jego epoką należy tłumaczyć rozwojem badań naukowych poświęconych zaniedbanej w czasach sowieckich historii politycznej Wielkiego Księstwa Litewskiego i Rzeczypospolitej. Posiadająca stuletnią tradycję i zakorzeniona najsilniej na Grodzieńszczyźnie pamięć historyczna o władcy jest związana z rolą, jaką odegrał on w dziejach miasta: Grodno zawdzięcza Batoremu pozycję miasta królewskiego i atrakcyjny wizerunek historyczny. W oparciu o topografię Grodna w artykule omówiono miejsca związane z Stefanem Batorym: Stary Zamek jako jedyny zachowany po dziś dzień zamek królewski na Białorusi (oprócz tzw. Nowego Zamku), który w latach trzydziestych XX w. planowano przebudować na wzór krakowskiego Wawelu (tzw. <em>Wawel nad Niemnem</em>), znana w historii europejskiej medycyny Batorówka (miejsce przeprowadzenia sekcji zwłok Stefana Batorego), kościół Najświętszej Maryi Panny (zwany też Farą Witoldową) – najsłynniejszy białoruski kościół zniszczony przez władze komunistyczne, symbol Grodna. W artykule opisano trzy etapy ewolucji pamięci mieszkańców Grodna o Batorym w XX i na początku XXI wieku: od pozytywnego wizerunku w latach 1919–1939, poprzez <em>białą plamę</em> w historii w czasach radzieckich (król wyprawiający się na Wschód nie mógł być symbolem miasta), do „rehabilitacji” w latach 90. i dużego zainteresowanie postacią króla w ostatnich latach. Autor podkreśla wkład historyków Grodna (J. Jadkouski; wydarzenia naukowe organizowane przez D. Karawego) w projekty kultywujące pamięć historyczną mieszkańców regionu. Omówiono formy i sposoby manifestowania pamięci o Batorym: ogólnokrajowe obchody 400-lecia urodzin Batorego w 1933 r. (apogeum jego czci); wpisanie do współczesnego kalendarza pamiętnych dat dnia pamięci Batorego (12 grudnia), ufundowanie na miejscu Fary Witoldowej pomnika upamiętniającego dawny kościół (2014) oraz ujawnienie nowych okoliczności wyburzenia świątyni w 1961 r., „Święto Stefana Batorego” i inne. Opisano różne oceny Batorego jako władcy w opinii współczesnych mieszkańców Grodna: od pozytywnych, uznających go za silną postać polityczną w Europie Wschodniej i Środkowej drugiej połowy XVI w. do negatywnych, związanych z postulatem usunięcia króla z historii miasta (ponieważ faworyzował jezuitów, „tłumił” miejscowych). Omówiono zagadnienia, które w ostatnim czasie nurtują opinię publiczną miasta: odbudowa Fary Witoldowej, przebudowa Starego Zamku i ufundowanie pomnika Batorego. Kwestie te nabierają nowego znaczenia w kontekście rozwoju Grodna jako ośrodka turystycznego. Ich uregulowanie może dać silny impuls dla rozwoju turystyki na Białorusi.</p>
6
Górnikiewicz, Wojciech. "Funkcjonowanie i organizacja transportu tramwajowego w miastach Białorusi i Ukrainy". Urban Development Issues 66, n.º 1 (4 de novembro de 2020): 217–27. http://dx.doi.org/10.2478/udi-2020-0026.
Texto completo da fonteResumo:
AbstraktArtykuł powstał w nawiązaniu do poprzedniego artykułu autora dotyczącego komunikacji tramwajowej w Polsce. Omawia on zagadnienie organizacji i funkcjonowania przedsiębiorstw transportu tramwajowego znajdujących się na terenie Białorusi i Ukrainy. Przedstawione zostały – wzorem poprzedniego opracowania – podstawowe regulacje prawne, uwarunkowania organizacyjne przedsiębiorstw, a także zaprezentowano i omówiono informacje dotyczące tramwajów eksploatowanych w wyżej wymienionych krajach. Autor podjął również próbę podsumowania funkcjonowania komunikacji tramwajowej w Polsce w porównaniu z Białorusią i Ukrainą.
7
Łukasiewicz, Sergiusz. "Zdrada stanu. Działalność Komunistycznej Partii Zachodniej Białorusi w Wilnie w latach 1930 – 1935". Ogrody Nauk i Sztuk 2, n.º 2 (18 de fevereiro de 2020): 75–86. http://dx.doi.org/10.15503/onis2012.75.86.
Texto completo da fonteResumo:
Celem niniejszego artykułu jest próba wyjaśnienia działalności Komunistycznej Partii Za-chodniej Białorusi w Wilnie podczas pierwszej połowy lat trzydziestych dwudziestego wieku. Celem autora jest ukazanie organizacji, teorii i praktyki funkcjonowania nielegalnej organizacji komunistycznej na podstawie kwerendy archiwalnej odbytej od lutego do czerwca 2011 w Li-tewskim Centralnym Państwowym Archiwum w Wilnie. Ponadto zamierzeniem artykułu jest zaprezentowanie działalności policji miasta Wilna wobec sympatyków i działaczy ugrupowań komunistycznych operujących na terenie tego miasta. Utworzona w 1923 r. w Wilnie Komunistyczna Partia Zachodniej Białorusi była ugrupowa- niem fi lialnym KPP. Działalność KPZB miała szczególny wymiar w Wilnie. Jako największe mia-sto regionu, była stolica Wielkiego Księstwa Litewskiego, oraz dom dla wielu narodów, wyznań i kultur, Wilno było najważniejszym polem dla działania KPZB. Z uwagi na liczbę mieszkańców, uprzemysłowiony charakter oraz wielonarodowość komuniści mieli możliwości rozwinięcia szerokiej pracy wywrotowej i konspiracyjnej. Ponadto, miasto było wielkim centrum produkcji i kolportażu wydawnictw komunistycznych, co umożliwiało szerzenie propagandy zarówno w jego granicach administracyjnych, jak i na prowincji. Działalność komunistów wileńskich nie pozostawała bez reakcji. Energicznie ją zwalczała Policja Państwowa w Wilnie. Działania organów śledczych nacechowane były niezwykłą de-terminacją mającą na celu wyeliminowanie lub przynajmniej ograniczenie komunistycznego zagrożenia w Wilnie.
8
Żółtowska, Jolanta Eliza. "Układy wielkościowe największych ośrodków miejskich w państwach położonych na pomoście bałtycko-czarnomorskim". Środkowoeuropejskie Studia Polityczne, n.º 1 (14 de dezembro de 2018): 23–42. http://dx.doi.org/10.14746/ssp.2018.1.2.
Texto completo da fonteResumo:
Zamierzeniem badawczym opracowania było porównanie rozkładuwielkościowego ośrodków miejskich w dwunastu państwach: Białorusi, Bułgarii, Republice Czeskiej, Estonii, Litwie, Łotwie, Mołdawii, Polsce, Rumunii, Słowacji, naUkrainie i Węgrzech.W celu wyjaśnienia postawionego problemu poznawczego wykorzystano dwie metody badawcze: tzw. regułę kolejności i wielkości G. K. Zipfa oraz analizę stopnia koncentracji M.O. Lorentza. Przed podjęciem zasadniczego tematu przedstawionoproblematykę rozwoju demograficznego miast stołecznych w wybranych państwach w pięciu przekrojach czasowych (w latach: 1900, 1930, 1960, 2000 i około 2015 r.). Następnie na podstawie przyjętej metody przeprowadzono skwantyfikowaną ocenę roli największego miasta, jak i zależności wielkościowych, jakie występują między nim a pozostałymi analizowanymi jednostkami osadniczymi. Wydzielono kraje odznaczające się monocentryzmem i policentryzmem. Ostatecznie wyniki analizy statystycznej ujawniły przydatność zastosowanej metody do badań nad problematyką odniesioną do rozmieszczenia i wielkości różnych typów jednostek osadniczych na dowolnie wybranym terytorium.
9
Zhigalova, Maria. "Kształtowanie się tożsamości chrześcijańskiej uczniów szkół parafialnych na Białorusi w końcu XX i na początku XXI wieku (na przykładzie miejscowości Małoryta)". Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie, n.º 4 (29 de janeiro de 2016): 55. http://dx.doi.org/10.17951/zcm.2015.0.55.
Texto completo da fonteResumo:
<p>W artykule przedstawiona jest działalność odrodzonych chrześcijańskich szkół parafialnych w regionie miasta Małoryta położonego w południowo-zachodniej Białorusi. Omówione zostały również strategie tworzenia chrześcijańskiej świadomości w obrębie wspólnot uczniowskich. W niniejszym opracowaniu ukazano również szczególną rolę rosyjskojęzycznej literatury pięknej, jako czynnika mającego znaczący wpływ na omawiany proces.</p>
10
Marmysh, Tatsiana. "Białoruska twórczość ludowa o tematyce protestacyjnej 2020-2021 jako obiekt zainteresowania muzeów". Annual Review of Museum Anthropology 9, n.º 9 (24 de fevereiro de 2023): 287–306. http://dx.doi.org/10.12775/zwam.2022.9.18.
Texto completo da fonteResumo:
Artykuł poświęcony jest problemowi twórczości ludowej o tematyce protestacyjnej w Białorusi, która pojawiła się jako reakcja społeczeństwa na wyniki wyborów prezydenckich z 9 sierpnia 2020 roku. Na twórczość tę składają się różne gatunki folkloru, a także praktyki performatywno-karnawałowe. W drugiej części artykułu przedstawione są dwie kolekcje muzealne: Muzeum Flag i Muzeum Wolnej Białorusi. Pierwsza z nich stanowi wirtualne muzeum, którego celem jest gromadzenie i eksponowanie flag protestacyjnych powstałych w wyniku ruchu społecznego ulic, dzielnic, miast, regionów, diaspory. Druga z nich, powstająca poza granicami Białorusi, jest w trakcie organizacji i gromadzi artefakty oraz dokumenty związane z protestami. Obie inicjatywy łączy przekonanie o wadze tego typu działań dla przyszłych pokoleń Białorusinów.
11
Pirozhnik, Ivan. "Rozwój drobnej przedsiębiorczości na Białorusi i cechy jej układu przestrzennego". Przedsiębiorczość - Edukacja 12 (1 de outubro de 2016): 134–48. http://dx.doi.org/10.24917/20833296.12.10.
Texto completo da fonteResumo:
W artykule przedstawiono główne tendencje rozwoju drobnej przedsiębiorczości, do której zalicza się działalność sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) oraz indywidualnych przedsiębiorców. W warunkach transformacji gospodarczej Białorusi wskazano kierunki regionalnych i sektorowych przemian w gospodarce, których rozwiązaniu sprzyjają zmiany indukowane rozwojem sektora MŚP. Na podstawie analizy poziomu rozwoju i ogólnej dynamiki sektora MŚP oraz jego podstawowych cech działalności (liczba zatrudnionych, wielkość produkcji, aktywność inwestycyjna, udział w tworzeniu produktu regionalnego obwodów) przeprowadzono typologię obwodów Białorusi. Na szczeblu analizy mikroregionalnej w przekroju 20 mikroregionów ekonomicznych i Mińska pokazano cechy układu regionalnego rozwoju drobnej przedsiębiorczości i stwierdzono polaryzację przestrzenną układu z wyraźnymi cechami dominacji aglomeracji stołecznej Mińska i wielkich miast obwodowych. Uwzględniając wyniki badań marketingowych, przeprowadzonych przez rożne ośrodki, wskazano ogólne cechy kształtowania się warunków społeczno-ekonomicznych oraz regulacji prawnych sektora drobnej przedsiębiorczości.
12
Gordziejev, Jerzy. "Uwagi o białorusko-polskich kontaktach językowych w miastach Wielkiego Księstwa Litewskiego". Studia Slavica Academiae Scientiarum Hungaricae 49, n.º 3-4 (novembro de 2004): 281–94. http://dx.doi.org/10.1556/sslav.49.2004.3-4.2.
Texto completo da fonte
13
Alsztyniuk, Anna. "Праблема адчужанасці чалавека ў аповесцях Ланцуг Андрэя Федарэнкі і Белы конь Міхася Андрасюка". Acta Polono-Ruthenica 2, n.º XXV (24 de setembro de 2020): 11–26. http://dx.doi.org/10.31648/apr.5042.
Texto completo da fonteResumo:
W artykule poddano analizie opowieści Andreja Fiedarenki i Michasia Androsiuka, w jakich poruszone zostały problemy wyobcowania, odosobnienia i samotności przedstawicieli dużej części społeczeństwa białoruskiego, wynikające z migracji mieszkańców wsi do miasta, nieprzystosowania do nowych warunków życiowych i wymagań cywilizacyjnych. Pisarze ukazują świat rzeczywistości poprzez wewnętrzne przeżycia zwyczajnego człowieka i nieustanne wymuszone wybory, którе tylko pogłębiają izolowanie się ludzi z życia społecznego, marginalizowanie, osamotnienie w tłumie, środowisku, otoczeniu i nawet w rodzinie. W opowieści Łańcuch (1994) A. Fiedarenka ukazuje złudne tworzenie własnych życiowych priorytetów swoich bohaterów. Zaś barwne i złożone relacje rodzinne, różnice charakterów bohaterów opowieści Biały koń (2006) stały się podstawą refleksyjno-lirycznych rozważań M. Androsiuka o przemijającym świecie starego układu społecznego. Obaj pisarze poprzez swoich bohaterów utwierdzają czytelnika w przekonaniu, iż problem wyobcowania człowieka w społeczeństwach szybko rozwijających się cywilizacyjnie staje się sprawą narastającą lawinowo i niesie dramatyczne lub wręcz tragiczne rozwiązania – w ucieczkę w chorobę, w świat marzeń/iluzji/fantazji, wreszcie w samobójstwo.
14
Gierowska-Kałłaur, Joanna. "Postaci czołowych działaczy białoruskich w świetle informacji Urzędu Komisarza Rządu na miasto Wilno w 1924 r." Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej 51, n.º 2 (31 de dezembro de 2016): 31. http://dx.doi.org/10.12775/sdr.2016.2.02.
Texto completo da fonte
15
Sabaleuskaya, Volga. "Удзел габрэяў у вытворчасці тытуню ў Гродзенскай губерні (другая палова XIX – пачатак ХХ стагоддзя)". Studia Białorutenistyczne 13 (30 de dezembro de 2019): 55. http://dx.doi.org/10.17951/sb.2019.13.55-70.
Texto completo da fonteResumo:
<p class="Normalny1"><span>W II poł. XIX i na pocz. XX w. na terenie Białorusi miał miejsce szybki rozwój przemysłu i handlu, do którego w znacznej mierze przyczynili się Żydzi, stanowiący nie mniej niż 50% ludności miast i miasteczek. Mimo zainteresowania naukowców historią ekonomiczną dotąd nie podjęto próby opisu kwestii rozwoju na Białorusi przemysłu tytoniowego jako odrębnej gałęzi przemysłu oraz ustalenia roli, jaką odegrali w tym procesie żydowscy rzemieślnicy. Brak badań odnoszących się do wskazanych kwestii zadecydował o podjęciu niniejszej analizy, której celem było dokonanie charakterystyki bazy aktów prawnych dotyczących działalności tytoniowej, a także analiza dynamiki rozwoju należących do Żydów zakładów tytoniowych w guberni grodzieńskiej. Zastosowano zróżnicowane metody badania: metodę historyczną, metodę opisu i klasyfikacji, odwołujące się do chronologicznego opisu faktów oraz zasad historyzmu, które pozwoliły na analizę zjawisk historycznych w kontekście epoki. Rezultatem badania jest opis licznych źródeł archiwalnych z zakresu historii przemysłu na Białorusi w II poł. XIX i na pocz. XX w. Ustalono, że podstawę prawną dla rozwoju przemysłu tytoniowego stanowiły zarządzenia w sprawie stawek podatku akcyzowego z lat 1838–1901, które sprzyjały procesom monopolizacji oraz powstawaniu licznych, nielegalnych zakładów chałupniczych. W guberni grodzieńskiej Żydzi przeważali zarówno w legalnej, jak i nielegalnej strefie produkcji tytoniu. W II poł. XIX oraz na pocz. XX w. przemysł tytoniowy znacznie się rozwinął: wprowadzano w życie osiągnięcia naukowe, wykorzystywano nowe technologie, dokonano modernizacja produkcji. Dzięki przewadze technologicznej i organizacyjnej najsilniejszą pozycję posiadały duże przedsiębiorstwa. Ze względu na wysoką jakość i przystępną cenę wyroby tytoniowe pochodzące z guberni grodzieńskiej mogły konkurować z innymi. Wyroby te miały mocną pozycję na rynku rosyjskim.</span></p>
16
Żygawski, Jakub. "70 lat Archiwum Państwowego w Zamościu". Archiwariusz Zamojski 18 (31 de dezembro de 2020): 7–32. http://dx.doi.org/10.56583/az.823.
Texto completo da fonteResumo:
Archiwum w Zamościu było jednym z 52 oddziałów powiatowych wojewódzkich archiwów państwowych powołanych w 1950 r. Artykuł omawia zmiany, jakie zachodziły w placówce przez 70 lat. Przez pierwsze 25 lat podlegało Wojewódzkiemu Archiwum Państwowemu w Lublinie, w 1976 r. powstało Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Zamościu, aktualnie działa pod nazwą Archiwum Państwowe w Zamościu. W chwili powstania archiwum przejęło skromny zasób akt m.in. Rządu Gubernialnego z lat 1810–1874 i Magistratu Miasta Zamościa, obecnie przechowuje ponad 280 tys. jednostek archiwalnych (2534 m.b. akt), w tym kolekcje znanych osobistości i regionalistów: rodziny Czernickich, prof. Jerzego Antoniego Kowalczyka, prof. Bonawentury Macieja Pawlickiego, dra Krzysztofa Czubary, dra Wojciecha Białasiewicza, prowadzi internetową Galerię Archiwalną, działalność wydawniczą, edukacyjną i popularyzatorską, digitalizuje zbiory (zaawansowane). Autor omawia też tradycje archiwistyczne Zamościa, w którym w okresie staropolskim akta gromadziły cztery instytucje zależne od rodu Zamoyskich: Ordynacja Zamojska, Akademia Zamojska, Kapituła Zamojska oraz samorządowe archiwum miejskie. Współcześnie najstarsze akta Ordynacji Zamojskiej, Akademii Zamojskiej oraz instytucji religijnych przechowują m.in. Biblioteka Narodowa w Warszawie, archiwa diecezjalne w Lublinie i Zamościu, Archiwum Państwowe w Lublinie. Zamojskie archiwalia znajdują się także w Rosji, na Ukrainie, Białorusi, w Austrii, Czechach, Szwajcarii, Szwecji.
17
Ausz, Mariusz Grzegorz. "Kolegium pijarów w Witebsku". Studia Białorutenistyczne 13 (30 de dezembro de 2019): 41. http://dx.doi.org/10.17951/sb.2019.13.41-54.
Texto completo da fonteResumo:
<p>Artykuł dotyczy dziejów kolegium witebskiego księży pijarów, najmniej znanej szkoły tego zakonu. Niewiele zachowało się źródeł na temat tej placówki edukacyjnej, szczególnie z XVIII w., dlatego jej losy są mało znane. Było ono jednym z ostatnich kolegiów założonych przez to zgromadzenie. Po I rozbiorze kolegium znalazło się w granicach państwa rosyjskiego, dlatego szkoła pijarska w Witebsku nie została włączona w struktury Komisji Edukacji Narodowej, a tym samym nie budziła większego zainteresowania badaczy polskiej oświaty XVIII w.Celem artykułu było przedstawienie działalności kolegium witebskiego. W pracy wykorzystano materiały archiwalne, do których dotarto w wyniku kwerendy w Narodowym Archiwum Historycznym Białorusi w Mińsku, Litewskim Państwowym Archiwum Historycznym w Wilnie oraz Archiwum Generalnym Zakonu Pijarów w Rzymie. Dotychczas nie były one brane pod uwagę przez polskich badaczy. Pozwoliło to zweryfikować, a także w znacznym stopniu uzupełnić, badania dotyczące tej instytucji. Kolegium zostało ufundowane około 1753 r. przez obywateli miasta Adama i Annę Świrszczewskich, rok później ufundowano drewniany kościół i zabudowania gospodarcze. Przy kolegium funkcjonowała szkoła, która na pewien czas pod koniec XVIII w. została przeniesiona do nowej fundacji w Dubrownie (1785–1799), a w Witebsku zakonnicy prowadzili tylko parafię. W 1822 r. pijarzy witebscy zostali przeniesieni przez rząd carski do Połocka, skąd następnie w 1830 r. klasztor oraz szkoła zostały przeniesione do Wilna. Zgromadzenie nie wróciło do Witebska.</p>
18
Jarno, Witold. "Generał Wacław Iwaszkiewicz-Rudoszański (1871–1922) – zarys biografii". Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica, n.º 104 (30 de agosto de 2019): 125–46. http://dx.doi.org/10.18778/0208-6050.104.08.
Texto completo da fonteResumo:
Artykuł opisuje życie generała Wacława Iwaszkiewicza-Rudoszańskiego (1871–1922). Urodził się on w Omsku, w polskiej rodzinie zesłanej na Syberię po powstaniu styczniowym. Był zawodowym oficerem armii rosyjskiej, w której służył w różnych jednostkach na Dalekim Wschodzie. Brał udział w tłumieniu tzw. powstania bokserów w Chinach oraz w wojnie rosyjsko-japońskiej 1904–1905. Po wybuchu pierwszej wojny światowej dowodził 54 pułkiem strzelców syberyjskich. W 1915 r. został awansowany na stopień generała. W armii rosyjskiej służył do 1917 r., a następnie dowodził 3 Dywizją Strzelców w I Korpusie Polskim w Rosji. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości zgłosił się do Wojska Polskiego i kolejno dowodził: Okręgiem Generalnym nr III Kielce, Dywizją Litewsko-Białoruską, a od marca 1919 r. był dowódcą Wojsk Polskich na Galicję Wschodnią. Dowodził wówczas odsieczą dla Lwowa, która uwolniła miasto od zagrożenia ze strony wojsk ukraińskich. W latach 1919–1920 dowodził kolejno: Frontem Galicyjskim, 6 Armią oraz Frontem Południowym. Następnie – od września 1920 r. do maja 1921 r. – był dowódcą Okręgu Generalnego numer I Warszawa. Wskutek choroby został przeniesionyw stan spoczynku i niebawem zmarł w Warszawie (pochowany został we Lwowie). Jako jeden z nielicznych był odznaczony Orderem Virtuti Militari II klasy.
19
Kus, Józef. "Nieznany rysunek herbu Lublina z XVII w. Appendix do artykułu Marii Trojanowskiej Wizerunek herbu miasta Lublina w źródłach archiwalnych z XV–XVIII wieku". Studia Archiwalne 6 (2019): 99–109. http://dx.doi.org/10.4467/17347513sa.19.006.14561.
Texto completo da fonteResumo:
Artykuł dotyczy nieznanego wizerunku herbu Lublina z 1654 r., znajdującego się w lubelskiej księdze miejskiej przechowywanej w Narodowym Archiwum Historycznym Białorusi w Mińsku. Obok odcisków pieczęci wszystkich instytucji prawnych związanych z miastem, rysunki herbu są najcenniejszym materiałem źródłowym, który informuje o najważniejszym elemencie heraldycznym godła Lublina. Pisarzem kancelarii radzieckiej był w tym czasie Szymon Stanisław Kukro i jemu należy przypisać autorstwo rysunku. Kukro objął ten urząd w 1647 r. i pełnił go do 1675 r. Prezentowany wizerunek przedstawia na owalnej tarczy kozła zwróconego w prawo, w pozycji pionowej, wspinającego się z pagórka na krzew winnej latorośli. Ze wszystkich znanych nam rysunków herbu Lublina z okresu staropolskiego „koziołek” Szymona Stanisława Kukro najbardziej zbliżony jest do obecnego, zatwierdzonego w 2004 r. The Unknown Image of the Lublin Coat of Arms of the 17th Century. Appendix to the Article by Maria Trojanowska The Image of the City of Lublin Coat of Arms in the Archival Sources of the 15th–18th Centuries The article concerns the unknown image of the Lublin coat of arms of 1654, which is in the town book kept in the National Historical Archive of Belarus in Minsk. Apart from the imprints of the seals of all legal institutions connected with the city, the images of the coat of arms are the most precious source materials that inform about the most important heraldic element of Lublin’s emblem. At that time, the clerk of the town council chancellery was Szymon Stanisław Kruk and it is to him that the authorship of the drawing should be attributed. Kukro took the office in 1647 and held it until 1675. The presented image depicts a goat turned to the right on an oval-shaped shield. The goat is in a vertical position, climbing from a hill on a grapevine. Out of all known drawings of the Lublin coat of arms from the Old-Polish period, the “goat” of Szymon Stanisław Kukro best resembles the present one, approved in 2004.
20
Mędelska, Jolanta. "Specyficzne warianty języków narodowych: polski północnokresowy i niemiecki nadwołżański. Perspektywy badań porównawczych". Acta Baltico-Slavica 39 (31 de dezembro de 2015): 14–44. http://dx.doi.org/10.11649/abs.2015.004.
Texto completo da fonteResumo:
Particular variations of national languages: Polish Northern Kresy dialect and Volga German. Prospects for comparative studyThe author addresses particular language codes: Polish Northern Kresy dialect and Volga German. These varieties of their respective national languages evolved in unusual circumstances. Both were located outside of their home ethnic territory and occurred mainly in the form of extensive linguistic islands.Two varieties of Polish Northern Kresy dialect took shape in the lands of presentday Lithuania, Belarus, and Latvia. Voluntarily moving to the cities and smaller towns of the Grand Duchy of Lithuania, Poles carried with them the Polish language, which eventually was assumed by the local upper echelons, who by Polonizing produced a particular local cultural dialect. In the second half of the nineteenth century, Lithuanian and Belarusian peasants began to take up this dialect. In this manner, compact Polish language areas developed beyond the northeastern ethnic border, in other words, the areas of Northern Kresy dialect. Both varieties of the Polish language developed in the Russian Empire, where they were subjected to Russification. Once again they were drawn into the orbit of a strong Russian influence after World War II. On this basis, a new Northern Kresy cultural dialect took shape in the Lithuanian Soviet Socialist Republic.Volga German dialects, which can be categorized as transferred dialects, arrived in the Volga region in the eighteenth century with settlers from different parts of Germany, and underwent modifications in the new locale, consisting mainly of the mixing of different dialects. These evolved for a long time in isolation, from the Russian environment, from other varieties of the German language used in many places in Russia, as well as from literary German. At the end of the nineteenth century, they were officially subjected to Russification. They were again Russified (Sovietized) in the 1920s and 30s. In the Soviet period, a peculiar cultural dialect developed, based on the dialects of Volga German.The author discusses the points of contact and divergence in the history of Volga German and Polish Northern Kresy dialect, indicating possible directions for comparative research. Specyficzne warianty języków narodowych: polski północnokresowy i niemiecki nadwołżański. Perspektywy badań porównawczychAutorka zajmuje się szczególnymi kodami językowymi: polszczyzną północnokresową i niemczyzną nadwołżańską. Są to odmiany języków narodowych, które rozwijały się w niezwykłych warunkach. Oba znajdowały się poza terytorium etnicznym i występowały głównie w postaci rozległych wysp językowych.Polszczyzna północnokresowa ukształtowała się na ziemiach dzisiejszej Litwy, Białorusi, Łotwy w dwóch odmianach. Polacy dobrowolnie przenoszący się do miast i miasteczek Wielkiego Księstwa Litewskiego przenieśli na te tereny język polski, który z czasem przejmowały miejscowe warstwy wyższe, polonizując się i wytwarzając specyficzny miejscowy dialekt kulturalny. W II połowie XIX w. dialekt ten zaczęli przejmować chłopi litewscy i białoruscy. W ten sposób powstały zwarte obszary języka polskiego za północno-wschodnią granicą etniczną, czyli gwary północnokresowe. Obie odmiany polszczyzny rozwijały się w Imperium Rosyjskim, gdzie poddawane były rusyfikacji. Ponownie trafiły w orbitę silnego oddziaływania języka rosyjskiego po II wojnie światowej. W Litewskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej na ich podstawie ukształtował się nowy północnokresowy dialekt kulturalny.Dialekty niemieckie Powołża należą do gwar przeniesionych, trafiły nad Wołgę w XVIII w. wraz z przybyszami z różnych stron Niemiec, na nowym miejscu uległy modyfikacji, polegającej głównie na wymieszaniu poszczególnych gwar. Długo rozwijały się w izolacji zarówno od rosyjskiego otoczenia, jak i od innych odmian języka niemieckiego, używanych w wielu punktach Rosji, a także od niemczyzny literackiej. Pod koniec XIX w. drogą administracyjną poddano je rusyfikacji. Ponownie rusyfikowano je (sowietyzowano) w latach 20. i 30. XX w. W okresie radzieckim na bazie dialektów niemiecko-nadwołżańskich ukształtował się swoisty dialekt kulturalny.Autorka omawia punkty styczne i rozbieżne w historii niemczyzny nadwołżańskiej i polszczyzny północnokresowej, wskazując możliwe kierunki badań porównawczych.
21
Mazurkiewicz-Sułkowska, Julia. "Some Linguistic Phenomena in Belarusian Cities during the 2020 Mass Protests in Belarus". Slavia Meridionalis 22 (27 de dezembro de 2022). http://dx.doi.org/10.11649/sm.2730.
Texto completo da fonteResumo:
Some Linguistic Phenomena in Belarusian Cities during the 2020 Mass Protests in BelarusFollowing the results of the rigged presidential election in Belarus in August 2020, mass protests broke out in the country. These events completely changed the life of the entire country for several months, mainly the life of the large-city inhabitants. One of the characteristics visible during the largest wave of protests were linguistic phenomena. These include, first of all, an increase of the prestige of the Belarusian language in cities, and a positive attitude to the regionalisms and the so-called trasianka as well the introduction of a new toponymy by the protesters. These are the issues that this article is devoted to.O kilku zjawiskach językowych w białoruskich miastach podczas protestów 2020 rokuPo ogłoszeniu wyników wyborów prezydenckich w sierpniu 2020 roku na Białorusi wybuchły masowe protesty, które na kilka miesięcy całkowicie zmieniły życie całego kraju, a przede wszystkim mieszkańców dużych miast. W trakcie trwania najbardziej aktywnej fali protestów można wyodrębnić kilka zjawisk o charakterze językowym. Należy do nich przede wszystkim zwiększenie prestiżu języka białoruskiego w miastach oraz pozytywne nacechowanie wśród mieszkańców miast regionalizmów i tzw. trasianki, a także wprowadzenie przez protestujących nowej toponimiki. Tym właśnie zagadnieniom jest poświęcony niniejszy artykuł.
22
Wybranowski, Dariusz. "Przygotowania niemieckie w celu obrony miasta oraz działania bojowe 1 i 2 Frontu Białoruskiego przed „bitwą o Szczecin” (marzec–kwiecień 1945 roku)". Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica, 30 de dezembro de 2022, 337–76. http://dx.doi.org/10.18778/0208-6050.111.17.
Texto completo da fonteResumo:
W niniejszym studium autor dokonał analizy przygotowań dowództwa niemieckiego do obrony tzw. Przyczółka Szczecińskiego (Brückenkopf Stettin) i „Festung Stettin” (Twierdzy Szczecin). Kolejna badana przez niego kwestia to plany i przebieg wielkiej sowieckiej ofensywy z udziałem 1 i 2 Frontu Białoruskiego oraz walk stoczonych w okresie marzec– kwiecień 1945 r. pomiędzy Gryfinem, wzdłuż biegu Dolnej Odry i na terenie szczecińskiego Prawobrzeża. Opanowanie tego terenu dawało Armii Czerwonej dogodne pozycje do przyszłego natarcia w kierunku lewobrzeżnej części Szczecina, stanowiącej historyczne centrum miasta. Sam zaś Szczecin był głównym ośrodkiem administracyjnym Provinz Pommern i początkowo kluczowym etapem ofensywy na Berlin. Jednym z istotnych elementów jest ukazanie walk Armii Czerwonej o Altdamm (obecnie Szczecin-Dąbie) i walki o zdobycie przepraw na linii Odry Wschodniej i Zachodniej. Istotnym zwrotem akcji stała się decyzja o skierowaniu sił 1 Frontu Białoruskiego marszałka Georgija Żukowa do zasadniczego uderzenia na Berlin i przejęciu głównego ciężaru walk przez 2 Front Białoruski marszałka Konstantego Rokossowskiego. To właśnie ten związek operacyjny spod Gdańska i Gdyni miał odegrać istotną rolę w spodziewanej „bitwie o Szczecin”. Od drugiej połowy kwietnia rozpoczęła się operacja mająca na celu sforsowanie Odry Zachodniej i zniszczenie niemieckich pozycji obronnych na jej linii. W ciągu kilku dni (20–25 kwietnia) siłom 2 Frontu Białoruskiego, a zwłaszcza 65 Armii gen. Pawła Batowa, udało się rozbić siły niemieckie i przejść na drugi brzeg Odry Zachodniej, co stwarzało perspektywę całkowitego okrążenia Szczecina. Na terenie południowych i południowo-zachodnich obrzeży Szczecina doszło do kilkudniowych walk (21–23/24 kwietnia) o miejscowości położone na zachodnim brzegu Odry Zachodniej (m.in. Curow/Kurów, Neu Rossow/Rosówek, Schillersdorf/ Moczyły) z siłami cudzoziemskich pozostałości dywizji ochotniczych Waffen-SS. Z czasem do walki włączyły się także siły 2 Armii Uderzeniowej gen. Fiedunińskiego. Dla dalszego rozwoju wydarzeń decydujące okazały się dni 25–26 kwietnia. Dla Rokossowskiego, wobec nowych planów ofensywy w kierunku Rostocku i wybrzeża Bałtyku, lewobrzeżny Szczecin przestał być strategicznym priorytetem. Natomiast dla dowództwa niemieckiego i partyjnego aparatu NSDAP bardzo realna perspektywa okrążenia i zniszczenia sił garnizonu „Festung Stettin” stała się podstawą do decyzji o opuszczenia miasta i jego ewakuacji bez walki. Stąd też 26 kwietnia lewobrzeżna część miasta została zajęta bez walki przez siły sowieckie ze składu 65 Armii i 2 Armii Uderzeniowej. Los tego miasta rozstrzygnął się pod względem militarnym nie w ciężkich walkach ulicznych o całość lewobrzeżnego Szczecina, lecz na jego Prawobrzeżu oraz południowym i południowo-zachodnim skraju Lewobrzeża. A zatem, de facto, nie doszło do spodziewanej, nowej, decydującej fazy „bitwy o Szczecin”, a samo to sformułowanie stanowi jedynie efektowny skrót myślowy.
23
"Dynamika ludnościowa miast Polski i Białorusi – studium porównawcze". Prace Geograficzne 154 (2018). http://dx.doi.org/10.4467/20833113pg.18.008.8760.
Texto completo da fonte