Rozprawy doktorskie na temat „Ustaw”

Uvod: Kraniofacijalni sistem je svim svojim strukturama razvojno, funkcionalno i anatomski tesno vezan sa strukturama gornjih respiratornih puteva. Tako je svaki poremećaj u jednom od njih često praćen manjim ili većim poremećajem u drugom. Ovaj rad se bavi utvrđivanjem mogućnosti da se prepoznaju neki od orofacijalnih faktora kod dece koji bi mogli da uzrokuju ili povećaju ozbiljnost smetnji u disanju. Od posebnog je značaja činjenica da se većina autora bavi tretiranjem odrasle populacije, dok samo nastajanje poremećaja nije jasno objašnjeno. Zbog toga je ovaj rad zamišljen kao doprinos saznanju o nekim od mnogih međusobno veoma kompleksno isprepletanih funkcionalnih i morfoloških poremećaja koji svi zajedno dovode do ovog potencijalno opasnog, a globalno prisutnog stanja. U ovom istraživanju posebna pažnja se obraća na uticaj poremećenih međuviličnih odnosa u sagitalnoj dimenziji (posteriorni odnos struktura donje vilice) kod dece koja nisu završila rast i kod koje se još uvek može terapijski delovati, kao i na sagitalnu uskost gornjih respiratornih puteva. Skeletno II klasa je poremećaj kraniofacijalnog razvoja koji se u dece leči, dok je kod odraslih sa završenim rastom taj odnos vilica fiksiran. Ispravljanje morfološke nepravilnosti kod dece koriguje se pravilnim usmeravanjem rasta, i normalizacijom poremećenih funkcija orofacijalne i nathioidne muskulature, što se postiže primenom funkcionalnih ortodontskih aparata. Ciljevi i hipoteze: Opšti cilj rada je da se doprinese saznanjima o dimenzijama struktura u periodu razvoja koje mogu u kasnijim životnim dobima da doprinesu nastanku smetnji u disanju i nekom od širokog spektra poremećaja opisanih kao sindrom opstruktivnog prekida disanja u toku sna, kao i da se sagledaju mogućnosti ranog delovanja na njih. Metode: Ispitivanje je sprovedeno kao kombinacija studije preseka u svom prvom delu I kohortne studije u svom drugom delu, na Klinici za stomatologiju Vojvodine. Studijom je obuhvaćeno 98 ispitanika eksperimentalne grupe koji su ispunjavali kriterijume za uključivanje u studiju, odgovarajućeg uzrasta i kraniofacijalne morfologije (druga skeletna klasa i hiperdivergentan rast), kao i 70 (dve grupe po 35) ispitanika kontrolne grupe odgovarajućeg uzrasta kao reprezent opšte populacije. Kod svih ispitanika izvršena su standardna rendgenkefalometrijska merenja i utvrđene dimenzije gornjih respiratornih puteva, kao i struktura koje bi mogle da imaju uticaja na njih, jezika i mekog nepca. Dobijene vrednosti su upoređene statistički. Posle godinu dana ortodontskog lečenja malokluzije druge klase, pristupilo se ponovnom merenju istih struktura, upoređivanju sa kontrolnom grupom odgovarajućeg uzrasta, kao i utvrđivanju nastalih promena u odnosu na početni nalaz. Da bi se utvrdio stvarni opseg promena nastalih usled ortodontske terapije, upoređen je stepen promene i kod kontrolne grupe na početku i kraju opservacionog perioda. Rezultati: Utvrđene su sagitalne dimenzije gornjih respiratornih puteva kod ispitanika sa hiperdivergentnom malokluzijom klase II/1. Utvrđene dimenzije su značajno manje kod ispitanika sa klasom II/1 nego kod opšte populacije, na sva tri posmatrana nivoa, nivou nazofarinksa, nivou orofarinksa i nivou hipofarinksa. Ne postoji statistički značajna međuzavisnost između sagitalnih dimenzija gornjih respiratornih puteva i skeletnih odnosa u sagitalnoj dimenziji. Nakon ortodontskog lečenja funkcionalnim aparatima, kod ispitanika su se dimenzije gornjih disajnih puteva na sva tri posmatrana nivoa povećale. Zaključak: Nalazi potvrđuju da su gornji disajni putevi kod osoba sa hiperdivergentnom klasom II/1 uži nego kod ostatka populacije, kao i da uravnotežavanje njihovih morfofunkcionalnih odlika u toku rasta ortodontskim lečenjem dovodi i do skladnijeg razvoja faringealnih struktura koje izgrađuju gornje disajne puteve.
Introduction: Craniofacial system has all of its structures developmentally, functionally and anatomically closely related to the structures of the upper respiratory tract. Thus, any disturbancein any of them is often accompanied by a disorder in the other. This paper is identifying opportunities to recognize some of the orofacial factors in children that could cause or increase the severity of breathing difficulties. Of particular importance is the fact that most authors deal with treating the adult population, while the mere emergence of the developmental disorder is not clearly explained. Therefore, this paper is conceived as a contribution to the knowledge of some of the many mutually very complex, interwoven functional and morphological disorders that together lead to this potentially dangerous, a globally present situation. In this study, specialattention is paid to the influence of irregular intermaxillary relationship in the sagittal dimension (posterior position of lower jaw) in children who have not yet completed growth and in which there still can be a therapeutic act, as well as the sagittal narrowness of the upper respiratory tract. Correcting morphological irregularities in children is acheived by modifying and directing the growth and normalization of disturbed functions of orofacial musculature, by the application of functional orthodontic appliances. Objectives and hypotheses: The overall objective of this paper is to contribute to the knowledge of the structures and dimensions of the structures during the period of development, which may in later stages of life contribute to the occurrence of disturbances in breathing and a wide spectrum of disorders described as obstructive sleep apnoea syndrome, as well as to examine the possibility of affecting them early. Methods: The study was conducted as a combination of cross-sectional study in the first part and cohort study in its second part. It was performed at the Clinic of Dentistry of Vojvodina. The study included 98 experimental group subjects who met the criteria for inclusion in the study, appropriate age and craniofacial morphology (second class and hyperdivergent skeletal growth), and 70 (two groups of 35) of controls, being of corresponding ages. Roentgenocephalometric features and the dimensions of the upper respiratory tract were assessed in all subjects, as well as structures that could influence them, tongue and soft palate. The values obtained were compared statistically. After a year of orthodontic treatment of class II malocclusion, re- measurement of the same structures was performed, as well as the comparison with a control group of corresponding age. Changes in relation to the initial findings were tracked. To determine the actual extent of the changes caused by orthodontic treatment, the degree of change was compared in the control group at the beginning and end of the observation period. Results: The sagittal dimensions of the upper respiratory tract are significantly smaller in patients with Class II/1 than in the general population in all three observed levels, the level of the nasopharynx, oropharynx, and the level of level of hypopharynx. There was no significant interdependence between the sagittal dimension of the upper respiratory tract and skeletal relationships in the sagittal dimension. After orthodontic treatment by the means of functional appliances, the dimensions of the upper airway in all three observed levels increased. Conclusion: The findings confirm that the upper airway in patients with hyperdivergent class II/1 malocclusion is narrower than in the rest of the population, as well as that balancing their morphofunctional facial features during growth by orthodontic treatment leads to the more harmonious development of the pharyngeal structures that make up the upper airways.

Tematem niniejszej pracy doktorskiej jest analiza pojęcia interpunkcji z punktu widzenia różnych tradycji językoznawczych oraz stosowanie interpunkcji w aktach prawnych ogłaszanych w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. W polskiej literaturze językoznawczej oraz w słownikach języka polskiego definiuje się interpunkcję jako reguły użycia takich znaków, jak np.: kropka, przecinek, wykrzyknik, które tradycyjnie określa się jako znaki interpunkcyjne lub znaki przestankowe. Termin znaki przestankowe wskazuje na związki tych znaków z mową: służą one do oddania intonacji, akcentu i innych cech prozodycznych. W przypadku znaków interpunkcyjnych na pierwsze miejsce wysuwa się ich funkcję składniową. Tradycja przedstawiania paraleli między interpunkcją w piśmie i intonacją w mowie jest wciąż obecna w językoznawstwie polonistycznym. Opieranie się na tej tradycji przy redagowaniu aktów prawnych, które stanowią specjalistyczny tekst pisany, jest problematyczne. Interpunkcja nie pełni w nich funkcji prozodycznej. Znaki interpunkcyjne w aktach prawnych wskazują związki składniowe i semantyczne w tekście. Celem pracy doktorskiej jest analiza interpunkcji rozumianej jako znaki interpunkcyjne i reguły ich użycia w tekście aktu prawnego, a szczególnie ustalenie, czy reguły ortograficzne zawarte w Wielkim słowniku ortograficznym PWN pod redakcją Edwarda Polańskiego są adekwatne w odniesieniu do przyjętego sposobu stosowania znaków interpunkcyjnych w aktach prawnych. Chodzi także o zbadanie, czy stosowanie znaków interpunkcyjnych w tekstach prawnych i w tekstach naukowych i popularnonaukowych się różni. Badanie przeprowadzono na korpusie złożonym z ustaw i rozporządzeń zawierających ponad 100 tys. słów. Założeniem pracy było rozstrzygnięcie kwestii, czy redagowanie specjalistycznego tekstu prawnego wymaga formułowania dodatkowych wskazań w zakresie interpunkcji. W rozdziale pierwszym niniejszej pracy przedstawiono pojęcie i definicje interpunkcji w polskim piśmiennictwie językoznawczym i w słownikach języka polskiego oraz zestawiono je z definicją interpunkcji w tekstach prawnych sformułowaną przez Andrzeja Malinowskiego, w której nie podtrzymuje się związku znaków interpunkcyjnych z mową. Rozdział drugi został poświęcony analizie mowy i pisma oraz znaku i znaczenia. Według wielkiej teorii piśmienności pismo nie jest zapisaną mową, jest niezależnym systemem znaków. Z analizy teorii semiotycznych i językoznawczych wynika, że znaki interpunkcyjne można potraktować jako znaki semiotyczne, które biorą udział w tworzeniu znaczenia gramatycznego. Różnicom i podobieństwom między tekstami aktów prawnych a innymi tekstami pisanymi jest poświęcony rozdział trzeci pracy. Z porównania obu rodzajów tekstów wynika, że specjalistyczny tekst prawny spełnia kryteria językoznawcze sformułowane dla tekstu pisanego. Kształtowanie się polskiej interpunkcji przedstawiono w rozdziale czwartym. Analiza diachroniczna wskazuje, że choć w XX w. nastąpiło przejście od intonacyjnego przestankowania do składniowej interpunkcji, podtrzymano związek znaków interpunkcyjnych z mową. W rozdziale ostatnim przedstawiono wyniki badań empirycznych. Porównanie kontekstów występowania znaków interpunkcyjnych w tekstach aktów prawnych z regułami Wielkiego słownika ortograficznego PWN wykazało, że znaki interpunkcyjne w tekstach prawnych pełnią funkcje opisane w regułach słownikowych. Reguły te zatem są wystarczające do interpretacji znaków interpunkcyjnych w tekstach aktów prawnych. Analiza wykazała również, że znaki interpunkcyjne w tekstach aktów prawnych pełnią takie same funkcje jak w tekstach naukowych i popularnonaukowych. Niewielkie różnice w stosowaniu znaków interpunkcyjnych i ich frekwencji w obu rodzajach tekstów są związane z budową i semantyką tekstów. W opisach obu rodzajów tekstów uznano, że znaki interpunkcyjne występują w określonych miejscach w tekście i pełnią w nich określone role. Nie ma potrzeby odwoływania się do mowy w celu wyjaśniania kontekstów użycia znaków interpunkcyjnych w aktach prawnych. Podtrzymywanie związku znaków interpunkcyjnych z mową jest w dużej mierze kwestią tradycji. W odniesieniu do tekstów aktów prawnych można z tej tradycji zrezygnować i traktować znaki interpunkcyjne jako znaki wskazujące związki składniowe i semantyczne występujące w tekście aktu prawnego.
The subject of the present thesis is the analysis of the concept of punctuation from the point of view of various linguistic traditions and the use of punctuation in legal acts published in the Journal of Laws of the Republic of Poland. According to Polish linguistic literature and Polish language dictionaries, punctuation is defined as the rules of the use of such signs as, for example, periods, commas, exclamation marks, which are traditionally called punctuation marks or pause marks. The term pause marks indicates the connection between these signs and speech; they are used to express intonation, accent, and other prosodic features. When it comes to punctuation marks, their syntactic role comes first. The tradition of drawing a parallel between punctuation in writing and intonation in speech is still present in Polish linguistics. It seems problematic, however, to rely on this tradition when drafting legal acts, which constitute written text for specific purposes. Punctuation does not play a prosodic function in them. Punctuation marks in legal acts indicate syntactic and semantic relations in the text. The purpose of the thesis is to analyze punctuation understood as punctuation marks and rules of their use in a legal text and, in particular, to determine whether the punctuation rules included in “Wielki słownik ortograficzny PWN” edited by Edward Polański are adequate in relation to the practice of using punctuation marks adopted in legal acts. The second aim of study is to examine whether the use of punctuation marks in legal texts differs from academic and popular science texts. The research was based on a corpus composed of laws and decrees containing over 100,000 words. The assumption of the thesis was intended to determine whether editing a specialized legal text requires formulating additional punctuation guidelines. The first chapter of the thesis presents the concept and definitions of punctuation in Polish linguistic literature and dictionaries, and compares them with the definition of punctuation in legal texts suggested by Andrzej Malinowski. In these definition the connection between punctuation and speech was relinquished. The second chapter is devoted to the analysis of speech and writing as well as to the relation between the sign and meaning. According to the Great Theory of Literacy, writing is not written speech, it is an independent system of signs. The analysis of semiotic and linguistic theories shows that punctuation marks can be treated as semiotic signs involved in creating grammatical meaning. The third chapter of the thesis is dedicated to differences and similarities between a general written text and a legal text. The comparison of the two types of texts reveals that the legal text meets the linguistic criteria formulated for the written text. The origins of Polish punctuation are presented in the fourth chapter. Diachronic analysis demonstrates that the connection between punctuation and speech has not been abandoned even though speech pausing was replaced by syntactic punctuation in the 20th century. The last chapter of the thesis contains the results of empirical research. The comparative analysis of the contexts of the use of punctuation marks in legal texts and Polish orthography rules included in “Wielki słownik ortograficzny PWN” edited by Edward Polański showed that punctuation marks in legal texts perform functions specified in the dictionary rules. Therefore, these rules are sufficient to the interpretation of the usage of punctuation marks in legal texts. The analysis also revealed that punctuation marks in the texts of legal acts fulfill the same functions as in academic and popular texts. Slight differences in the usage of punctuation marks and in their frequency in both text types result from the structure and semantics of the texts. Punctuation marks were found to appear in typical places and play typical roles in of both types of text. There is no need to refer to speech to explain the contexts of the usage of punctuation marks in legal acts. Maintaining the connection between punctuation marks and speech is mostly the matter of tradition. In the case of legal language, this tradition may be changed; punctuation marks should be treated as signs indicating syntactic and semantic relations appearing in the text of a legal act.

Rozprawa doktorska pt. „Federalna polityka regulacji powszechnego dostępu do broni palnej w Stanach Zjednoczonych Ameryki (2001-2012)” poświęcona jest analizie działań podejmowanych przez przedstawicieli federalnej władzy ustawodawczej, sądowniczej i wykonawczej w zakresie prawa zawartego w Drugiej Poprawce do Konstytucji USA. Choć broń palna towarzyszy Amerykanom już od czasów kolonialnych, zmieniająca się sytuacja polityczna i społeczna spowodowała, że na przestrzeni lat przedstawiciele władzy federalnej decydowali się wprowadzić w życie regulacje w powszechnym dostępie do pistoletów i strzelb. Ograniczenia te dotyczyły między innymi: kategorii osób, które nie mogą legalnie posiadać broni palnej; rodzajów broni i amunicji, które mogą być dostępne dla ogółu obywateli; ogólnokrajowego systemu sprawdzania osób chcących nabyć broń palną. Celem rozprawy doktorskiej jest analiza regulacji powszechnego dostępu do broni palnej wprowadzanych na poziomie federalnym. Jako punkt odniesienia przyjęto ataki terrorystyczne na Światowe Centrum Handlu i Pentagon, do których doszło 11 września 2001 roku. W ich następstwie władza federalna podejmowała działania, które motywowane były potrzebą zapewnienia Amerykanom bezpieczeństwa i przeciwdziałania podobnym tragediom w przyszłości. Ze względu na fakt, że zagwarantowanie bezpieczeństwa jest jednym z najczęściej podawanych powodów posiadania broni palnej, na uwagę zasługiwały związki pomiędzy kursem polityki federalnej przyjętym po 11 września oraz szczególnym przywiązaniem Amerykanów do powszechnego dostępu do broni. Praca obejmuje okres od 11 września 2001 roku do końca 2012 roku. Przykłady działań podejmowanych przed i po tym okresie pozwalają przedstawić szerszy kontekst polityczny i społeczny. Rozprawa doktorska składa się z sześciu rozdziałów, które zostały poświęcone: podstawom amerykańskiego systemu prawnego i politycznego w kontekście prawa zawartego w Drugiej Poprawce; kwestii posiadania i noszenia broni palnej w ustawodawstwie federalnym oraz federalnym orzecznictwie sądowym; działaniom podejmowanym przez prezydenta i administrację federalną; opinii publicznej w omawianej kwestii oraz najnowszym trendom w powszechnym dostępie do broni palnej. Wykorzystano materiały źródłowe o charakterze normatywnym, publikacje poświęcone Drugiej Poprawce i amerykańskiemu systemowi politycznemu oraz liczne źródła internetowe.
The doctoral dissertation "Federal policy of regulating the right to keep and bear arms in the United States (2001-2012)" is devoted to the analysis of the actions performed by the representatives of the federal legislative, executive and judiciary in the area of the Second Amendment to the United States Constitution. Although Americans have been accompanied by firearms from colonial times, the changing political and social situation caused that over the years the federal authorities decided to enforce regulations in the right to keep and bear arms. The limitations concerned for example: categories of people who cannot legally have guns; kinds of weapons and ammunition that can be available for all citizens; the National Instant Criminal Background Check System. The aim of the dissertation is to analyze the regulations of the right to keep and bear arms on the federal level. The 9/11 terrorist attacks on World Trade Center and Pentagon were used as a reference. Prior to them, the federal authorities have performed different actions, which aimed at improving security and preventing similar tragedies in the future. Because of the fact that security is one of the most frequently given reason for owning guns, relations between the 9/11 policy and the special attitude toward weapons are worth to be studied. The dissertation covered the period between 9/11 and the end of 2012. The examples of actions undertaken before and after that time allow to present the wider political and social context of the research. The analysis is presented in six chapters, which were devoted to: the basis of American legal and political system in the context of the Second Amendment; the right to keep and bear arms in the federal legislation and judicial decisions; actions performed by presidents and the federal administration; American public opinions about guns and the most recent trends in the right to keep and bear arms. The analysis was made on the basis of federal bills and rulings, presidential documents, publications about Second Amendment and the US political system as well as numerous internet sources.

Celem prezentowanej rozprawy będzie kompleksowe przedstawienie instytucji aktów organów egzekutywy z mocą ustawy we współczesnym polskim prawie i myśli konstytucyjnej. W szczególności rozprawa będzie miała na celu ukazanie, jakie jest obecnie – przy uwzględnieniu polskich doświadczeń ustrojowych w tym zakresie – podejście polskiego ustrojodawcy do instytucji aktów egzekutywy z mocą ustawy oraz przedstawienie propozycji, jak powinno się w przyszłości – przy uwzględnieniu polskich doświadczeń ustrojowych oraz doświadczeń wybranych państw obcych w tym zakresie – uregulować prezentowane zagadnienie na gruncie polskiego prawa konstytucyjnego. W tym kontekście w pracy zostanie uwzględniony całokształt zasad ustrojowych oraz wartości i standardów konstytucyjnych, które są znamienne dla współczesnego polskiego prawa konstytucyjnego. Co więcej, rozprawa będzie ukierunkowana na sformułowanie postulatów de lege ferenda w przedmiocie instytucji aktów organów egzekutywy z mocą ustawy w polskim prawie konstytucyjnym. W ramach rozprawy – poświęconej instytucji aktów organów egzekutywy z mocą ustawy we współczesnym polskim prawie i myśli konstytucyjnej – zostaną poczynione odniesienia do innych wybranych zagadnień i problemów, które, z jednej strony, są niezwykle istotne z punktu widzenia współczesnego polskiego prawa i myśli konstytucyjnej i które, z drugiej strony, są w sposób ścisły powiązane (w ujęciu systemowym) z samą instytucją aktów organów egzekutywy z mocą ustawy. Wśród tych zagadnień należy m.in. wskazać na: parlamentarny system rządów, system źródeł prawa, zasadę wyłączności ustawy, zasadę podziału władz, postulat zapewnienia działaniu instytucji publicznych rzetelności i sprawności (wynikający z preambuły do polskiej ustawy zasadniczej) czy też postulat zreformowania parlamentarnego procesu legislacyjnego w Polsce w kierunku jego optymalizacji. Rozważania będą przedstawione w oparciu o założenie, że akty organów egzekutywy z mocą ustawy stanowią instytucję mającą niezwykle doniosłe znaczenie z perspektywy polskiego prawa konstytucyjnego i zasługującą na wszechstronne i wieloaspektowe rozważenie w kontekście współczesnych polskich regulacji konstytucyjnych i poglądów polskiej doktryny prawa konstytucyjnego. Doniosłe znaczenie tej instytucji potęguje fakt, że akty organów egzekutywy z mocą ustawy stanowią instytucję silnie zakorzenioną w polskiej tradycji ustrojowej i zarazem są one powszechnie wykorzystywane w praktyce ustrojowej niektórych współczesnych państw, służąc m.in. w kilku państwach członkowskich Unii Europejskiej jako narzędzie implementacji prawa unijnego.
The aim of the presented dissertation is complex presentation of the institution of acts of executive organs of a statutory rank in both the contemporary Polish law and the constitutional concept. The dissertation is in particular aimed at presenting of the Polish lawmaker’s approach to the institution of acts of executive organs of a statutory rank (taking into account the Polish systemic experiences in this scope), as well as presenting a proposition of how shall the presented issues – taking into account systemic experiences of Poland and some other European countries – be regulated in the future on the grounds of the Polish constitutional law. Considering the above, the entirety of systemic principles, as well as constitutional values and standards will be taken into account, as they are characteristic for the contemporary Polish constitutional law. What is more, the purpose of this dissertation is formulation of de lege ferenda postulates regarding the acts of executive organs of a statutory rank in the Polish constitutional law. In the dissertation – concerning the institution of acts of executive organs of a statutory rank in both the contemporary Polish law and the constitutional concept – references to other chosen issues and concepts will be made, as on the one hand they are extremely significant to the contemporary Polish law and constitutional concept and, on the other hand, are strictly connected (in the systemic approach) to the very institution of acts of executive organs of a statutory rank. Among such concepts and issues the following examples may be pointed out: parliamentary government, the system of sources of law, the principle of the exclusivity of statutes, the principle of the separation of powers, postulate of ensuring reliability and efficiency to the activity of public institutions (stemming from the preamble to the Constitution of the Republic of Poland), as well as the postulate to implement a reform of the parliamentary legislative process in Poland for the purpose of its optimization. The deliberations will be presented basing on the assumption, that acts of executive organs of a statutory rank constitute an institution of an outstanding significance from the perspective of the Polish constitutional law and deserve a comprehensive and multifaceted consideration carried out in the context of contemporary Polish constitutional regulations as well as the views expressed in the Polish constitutional law doctrine. Major importance of the described institution is stressed by the fact, that the acts of executive organs of a statutory rank are an institution well rooted in the Polish systemic tradition, as well as they are commonly used in the systemic practice of some contemporary countries. They serve for example as a tool of implementation of the European Union law in a few of the EU Member States.

Wyróżniona praca zaliczeniowa pod kierunkiem dr Jacka Szwaji
Praca charakteryzuje ukraiński system prawodawstwa odnoszącego się do turystyki. W rozdziale pierwszym omówione zostało legislacyjne (prawne) wsparcie dziedziny turystyki na Ukrainie. Rozdział drugi omawia i charakteryzuje ukraińska ustawę o turystyce: prawa i obowiązki organizatora, prawa i obowiązki turysty, umowę o usługi turystyczne. Kolejny rozdział określa zakres kompetencji organów władzy w kwestii turystyki, z podziałem na Ukrainę i Autonomiczna Republikę Krymu. Porównanie polskiej Ustawy o usługach turystycznych z ukraińską Ustawą o turystyce znajduje się w ostatnim rozdziale pracy.
The dissertation characterizes the Ukrainian system of legislation relating to tourism. In the first chapter has been discussed legislative (legal) support for the field of tourism in Ukraine. The second chapter discusses and characterizes the Ukrainian act of tourism: the rights and obligations of the organizer, the rights and duties of a tourist, The act of touristic services. The next chapter defines competence scope of the authorities in terms of tourism, with the division of Ukraine and the Autonomous Republic of Crimea. Comparison of the Polish Act of touristic services with the Ukrainian Act of tourism is in the last chapter of the dissertation.

W pracy proponowany jest unijny model sumowania okresów dla ustalania prawa do emerytur i rent na podstawie polskiej ustawy emerytalnej, który uwzględnia koordynacyjny charakter techniki sumowania okresów oraz podział kompetencji między Unię Europejską i państwa członkowskie w obszarze zabezpieczenia społecznego.
In the phd there is a proposal model of aggregation of periods under EU law for establishing right to pension according to the Polish Pension Act, taking into account coordination role of EU provisions and division of competences between EU and Member States in the field of social security.

Celem rozprawy jest udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy obowiązującą obecnie w Rzeczpospolitej Polskiej regulację prawną w zakresie opłaty adiacenckiej z tytułu podziału nieruchomości można uznać za sprawiedliwą czy też nie. Jak z tego wynika głównym przedmiotem badań zaprezentowanych w rozprawie jest instytucja, dla której zrębowy przepis stanowi art. 98a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. jedn. Dz. U. z 2018 r. poz. 121 ze zm.), według stanu prawnego na dzień 27 września 2017 r.Sprawiedliwość jako wiodąca idea z zakresu filozofii również została wybrana nieprzypadkowo jako kryterium oceny. Nie można mówić o dobrym prawie z pominięciem aspektu sprawiedliwości. Prawo niesprawiedliwe może być jedynie zbiorem norm, których przestrzegania wymaga ustawodawca, nie jest natomiast, zdaniem autora rozprawy, realizacją idei prawa, czyli wcielaniem w życie zasad sprawiedliwości społecznej. Prima facie podstawowa idea opłat adiacenckich wydaje się właściwa. Opłaty te są z definicji niejako traktowane jako źródło pokrycia kosztów, jakie poniósł Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego na przysporzenie indywidualnego majątku jednostki, a zatem są formą rekompensaty. Opłata adiacencka z tytułu podziału nieruchomości różni się jednak znacząco od innych rodzajów opłat adiacenckich i nie wydaje się być wierną realizacją tej pierwotnej idei.

Celem pracy jest próba dokonania oceny skuteczności występujących w obrębie prawa ochrony środowiska sankcji administracyjnych, określanych w doktrynie mianem sankcyjnych decyzji wstrzymujących. Biorąc pod uwagę założone do osiągnięcia cele, za uzasadnione uznano zawężenie pola badawczego do określonej kategorii instrumentów prawnych występujących w obrębie jednej regulacji ustawowej oraz pozostających w kompetencji organów jednej administracji, tj. Inspekcji Ochrony Środowiska. Rozważania przybrały postać wstępu, czterech rozdziałów oraz zakończenia. W pierwszych rozdziałach omówiono zagadnienia dotyczące funkcji, charakteru i zasad ponoszenia odpowiedzialności administracyjnej w ochronie środowiska oraz zasad jej uchylenia bądź zmniejszenia, a także funkcji i charakteru określonych w ramach tej odpowiedzialności sankcji. Przechodząc do analizy sankcyjnych decyzji wstrzymujących, przedstawione zostały zróżnicowane ujęcia ich klasyfikacji oraz przytoczone zostały dane statystyczne dotyczące skali ich zastosowania. W dalszej kolejności przeprowadzone zostały analizy związane z procesami stosowania prawa. Kolejne rozważania ukierunkowane zostały na przedstawienie analizowanych norm prawnych w sposób odrębny, ukazując ich specyfikę i pojawiające się w toku ich stosowania zróżnicowane problemy praktyczne, mogące wpływać na skuteczne podjęcie decyzji. Następnie analizie poddano proces egzekucji omawianych sankcji, podejmowany na gruncie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. W poszczególnych rozdziałach pracy zaproponowano szereg rozwiązań mogących wzmocnić pewność i sprawność procesu ich wydawania oraz egzekwowania. W szczególności zaproponowano rozwiązania mające na celu zwiększenie skuteczności podejmowanych działań w przypadkach, w których decyzje wstrzymujące należy wydać niezwłocznie, a względy ochrony środowiska należy przedłożyć ponad interes indywidualny określonego podmiotu. W pozostałych przypadkach sformułowane wnioski de lege ferenda dotyczą propozycji mających na celu bardziej adekwatne wyważenie proporcji w układzie stosunków: środek-cel.

Spersonalizowany system proporcjonalny przez długi czas uchodził za międzynarodowy wzór, szczególnie ze względu na zoptymalizowany stopień proporcjonalności głosów i mandatów, wpływ na system partyjny, a w konsekwencji zdolność do tworzenia stabilnej większości w parlamencie oraz możliwość oddania spersonalizowanego głosu. Zjednoczenie Niemiec i głębokie zmiany w krajobrazie partyjnym wystawiły na próbę sprawnie funkcjonujący system wyborczy. W miarę upływu lat i kolejnych wyborów zaczęły uwidaczniać się mankamenty, niektóre na tyle znaczące, że spowodowały konieczność przeprowadzenia daleko idących reform. Znowelizowane prawo wyborcze wykazuje nadal pewne niedociągnięcia. Procedura przeliczania głosów na mandaty stała się jeszcze bardziej skomplikowana, jest niezrozumiała dla zwykłego obywatela. Nie realizuje w pełni stawianego przez Federalny Sąd Konstytucyjny jednego z celów reformy, a mianowicie uczynienia go bardziej przystępnym i przejrzystym. Jednak największe obawy związane są z niekontrolowanym rozszerzeniem Bundestagu. W rozprawie przedstawiono analizę rozwiązań instytucjonalno-prawnych systemu wyborczego do Bundestagu oraz studium jej kluczowych przepisów odnoszących się do przygotowania i przeprowadzenia wyborów do Bundestagu. Zaprezentowano korelację przebiegu zmian ustawy wyborczej z orzecznictwem Federalnego Sądu Konstytucyjnego oraz głównych wątków toczącej się debaty nad reformą systemu wyborczego w Niemczech.
The personalized proportional system has long been regarded as an international model, particularly due to its optimized degree of proportionality of votes and seats, its impact on the party system, and its consequent ability to create a stable majority in parliament and the possibility of casting a personalized vote. German reunification and profound changes in the party landscape have put the smoothly functioning electoral system to the test. As the years passed and new elections were held, deficiencies became apparent, some of them so significant that they necessitated far-reaching reforms. The amended electoral law still shows some shortcomings. The procedure of converting votes into seats has become even more complicated and incomprehensible to the ordinary citizen. It does not fully realize one of the objectives of the reform set by the Federal Constitutional Court, namely to make it more accessible and transparent. However, the greatest concerns are related to the uncontrolled expansion of the Bundestag. This dissertation presents an analysis of the institutional and legal arrangements of the Bundestag electoral system and a study of its key provisions relating to the preparation and conduct of Bundestag elections. The correlation between the course of the amendments to the Electoral Act and the case law of the Federal Constitutional Court as well as the main threads of the ongoing debate on the reform of the electoral system in Germany are presented.
Uniwersytet w Białymstoku. Wydział Prawa. Katedra Prawa Konstytucyjnego i Systemów Politycznych.

Polityka rodzinna w Polsce zmieniła się znacząco od czasu transformacji ustrojowej w 1989 roku. Początkowo koncentrowała się głównie na pomocy finansowej skierowanej do najbardziej potrzebujących rodzin, ale z czasem państwo zaczęło coraz bardziej angażować się we wsparcie rodziny na różnych etapach jej powstawania i rozwoju: m.in. zmodyfikowano system opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, wprowadzono dłuższe urlopy macierzyńskie, oraz program wsparcia młodych par w zakupie ich pierwszego mieszkania. W ostatnich latach, opieka nad najmłodszymi dziećmi stała się ważnym elementem polityki rodzinnej państwa, o czym świadczy wprowadzenie Ustawy z dnia 4 lutego 2011 roku o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 i towarzyszącego jej rządowego programu „Maluch”, którego celem było finansowanie nowych i utrzymanie istniejących miejsc opieki. Biorąc pod uwagę liczne zmiany w tym zakresie, interesującym wydaje się przyjrzenie się procesom projektowania i wdrażania polityki rodzinnej w Polsce na poziomie krajowym i lokalnym na przykładzie jednego z jej narzędzi – opieki nad najmłodszym dzieckiem, co autorka uczyniła przedmiotem rozprawy doktorskiej. W tym celu przeanalizowała teorię projektowania i implementacji, i podjęła próbę jej uporządkowania, oraz dokonała studium przypadku, które objęło działania na centralnym i lokalnym poziomie tworzenia polityki. Praca mieści się w nurcie badawczym określanym jako policy analysis, ale nie obejmuje etapu ewaluacji polityki publicznej oraz w podejściu neoinstytucjonalnym, które zakłada, że instytucje społeczne są efektem interakcji formalnych zasad, nieformalnych wzorów działania i decyzji społecznych aktorów. W pracy sformułowano główną tezę badawczą, która zakładała, że w procesie projektowania oraz wdrażania Ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 ujawnia się wielopoziomowość polskiej polityki rodzinnej, a te dwa etapy są obecne zarówno na poziomie centralnym, jak i lokalnym. Tezę główną rozwijało pięć tez szczegółowych, do których przyporządkowano pytania badawcze. Odpowiedzi na te pytania znalazły się we wszystkich pięciu rozdziałach pracy, z których dwa pierwsze miały charakter teoretyczny, a pozostałe trzy – empiryczny. W pierwszym z nich autorka, po pierwsze, zaprezentowała, jakie relacje zachodzą między polityką rodzinną a polityką publiczną, a więc politykami, które od dawna wpływają na rodzinę, oraz po drugie, dokonując m.in. przeglądu celów polityk rodzinnych, różnorodności i zmienności ich modeli zarysowała kontekst zmian w opiece nad najmłodszymi dziećmi, czemu służył przegląd literatury. W kolejnym, również opartym na tej samej metodologii rozdziale, zawarła przegląd koncepcji badania projektowania i implementacji polityki publicznej oraz zaprezentowała koncepcję badań własnych. W trzeciej części rozprawy doktorskiej, skupiła się na przebiegu procesu projektowania i implementacji ustawy na poziomie krajowym, czemu służyła własna jakościowa analiz programów wyborczych i stenogramów debat parlamentarnych. Czwartą część pracy poświęciła debacie prasowej na temat polityki rodzinnej, która miała miejsce w latach 2010-2015. W tym celu przeanalizowała pod względem ilościowym i jakościowym artykuły prasowe opublikowane w tym czasie w pięciu tytułach prasowych o zasięgu krajowym – dwóch dziennikach i trzech tygodnikach. W ostatnim rozdziale przyjrzała się projektowaniu i implementacji na poziomie lokalnym polityki opieki nad najmłodszym dzieckiem w dwóch, celowo dobranych miastach – Płocku i Ostrołęce. Przeprowadzone przez autorkę badanie terenowe objęło analizę dokumentów urzędowych, treści zawartych na stronach internetowych miast, indywidualne wywiady pogłębione oraz niesystematyczną obserwację bezpośrednią.
Family policy in Poland has gone through many changes since the political transformation that took place in the country in 1989. In the first years of the new regime, state intervention was limited, and focused mainly on financial support to families in need. With time, the Polish state became much more active in supporting families: it developed childcare services for children under the age of three, introduced longer maternity leaves, and assisted young people in buying their first apartment. In recent years, childcare services addressed to children under the age of three have become an important element of the Government’s family policy, and new legislation was introduced to regulate it: the Act of 4 February 2011 on care for children under the age of three along with a new governmental program titled “Maluch”, aimed at financing new childcare institutions and maintaining those that already existed. With these extensive changes in mind, it was interesting to analyze how family policy was being created and implemented in Poland, especially in the field of childcare services for the youngest. This was the main aim of this dissertation. On its way to answering this question, the research analyzed different theories of creating and implementing public policies and presented the case study, focused on creating and implementing policy at the national and local levels in Poland. The research was done from the policy analysis perspective, but did not include evaluation stage of formulating public policy. Also, it was inspired by the neo-institutional theory according to which social institutions are being created as a result of interactions between formal rules, informal acting patterns and decisions made by the social actors. According to the main thesis of this work, the processes of creating and implementing family policy in Poland take place at various levels, both national and local. The main thesis was developed into five detailed thesis statements to which the research questions were assigned to. Answers to the research questions were presented in all five chapters of the thesis. The dissertation consists of two theoretical chapters and three empirical chapters. The first chapter, based on literature review, defined relations between family policy and public policy – two types of policies that deal with family issues. It presented various models and developments in family policy, which constituted the background for an analysis of changes in the care system for children under the age of three. The second chapter was an overview of theoretical approaches to the creation and implementation of public policy. The research concept and design were also presented in this chapter. The three empirical chapters presented the results of three different studies conducted in the frame of this research: the process of creation of family policy at the national level in Poland, press debate that accompanied the creation of family policy and creation and implementation of family policy at the local level. The third chapter analyzed the process of creation the childcare policy and was based on the analysis of elections programmes and transcripts of parliamentarian sessions. The fourth chapter presented an quantitative and qualitative analysis of press articles that were published in two dailies and three weeklies during the time of the creation and implementation of the Act – between 2010 and 2015. Finally, the last chapter showed the results of analyses conducted in two cities – Płock and Ostrołęka, based on desk research, in-depth interviews and unsystematic direct observation.

The current economic environment featured by the dominance of knowledge-based economies has heightened the importance of commercially valuable information as a ‘currency’ to attaining competitiveness on the market. That has, in turn, piqued the interest and use of legal mechanisms that afford their protection, such as trade secrets and patents. The proliferation of trade secrets as a vehicle directed to this end finds its rationale in the advantages they offer over patent protection. When recognised by law, trade secrets enable protection of a wider scope of subject-matter, as well as being almost unlimited in ‘lifespan’, relatively cheap and fast to obtain, which are not inherent features of patent protection. Yet espousing policies to govern the protection of trade secrets was not something that regulatory and legislative policymakers traditionally focused on. Since the first trade secrets cases emerged in the early nineteenth century, there has been little initiative to harmonise trade secrets law at an international level. The only international treaty touching on the subject was the 1994 Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights (TRIPS), under the auspices of the World Trade Organisation (WTO). Its main contribution towards harmonisation is in defining ‘undisclosed information’ (encompassing trade secrets), and acknowledging the right of the owner to protect such information against disclosure, acquisition or use by others ‘in a manner contrary to honest commercial practices’. Nevertheless, TRIPS offers no specific details on how the protection of ‘undisclosed information’ should be enforced under national regimes. This has been left to national case law and legislation, which has perhaps not surprisingly generated different jurisdictional perspectives on the issue. This thesis investigates the approaches to trade secret protection in the United States (US), the United Kingdom (UK) and Australia, with three main objectives. The first is to identify the origin and development of trade secrets law, therein highlighting theoretical, doctrinal and policy challenges that each regime has encountered in defining and protecting trade secrets absent an internationally applicable instrument to provide uniform guidance. In this context, the thesis also probes the specific initiatives these jurisdictions have taken in responding to emerging challenges that have ultimately shaped the fundamental principles governing their trade secrets regimes. The second objective is to provide a comparative analysis of the key principles of each regime, including the definition of ‘trade secret’, prohibited conduct, forms of relief, and so forth, to highlight areas of divergence capable of surfacing in cross-border transactions. Where the thesis finds that the jurisdictional-based approaches ‘fall short’ in providing adequate protection within but also beyond jurisdictional lines, it makes recommendations for improvement. Evaluating the adequacy of each regime from both a local and comparative perspective serves to inform whether the jurisdictional-based approaches remain an apt avenue to protect trade secrets that, in an internationalised world, have become increasingly crossborder in nature. In suggesting to the contrary, the thesis proposes standardised statutory protection of trade secrets, civilly and criminally, in a global context. More than 25 years after TRIPS, the number of initiatives taken in each jurisdiction, challenges for the judiciary and losses suffered by businesses (due to variables resulting in inconsistent protection within and beyond jurisdictional lines) leave little justification for trade secrets law to remain solely the domain of domestic law; instead, these underscore the need for intervention on an international level. Third, based on the conclusion stemming from the evaluation of the adequacy of the trade secret law of each jurisdiction, the thesis proposes that the current US trade secret regime, based on the Defend Trade Secrets Act of 2016 (DTSA), be used as a model for tailoring an internationally applicable instrument. Uniform rules under such an instrument, if implemented under national regimes, will increase the clarity and predictability of the methods of trade secret protection, enabling their more efficient enforcement beyond jurisdictional lines.

I. WPROWADZENIE Przedmiot mojej rozprawy doktorskiej zatytułowanej „Rządowa procedura legislacyjna. Ewolucja i propozycje zmian”, której promotorem jest prof. dr hab. Hubert Izdebski, to przedstawienie problematyki rządowej procedury legislacyjnej w okresie 1989-2014, jej analiza oraz sformułowanie zmian w tym zakresie. Rozprawa koncentruje się na kwestii postępowania przedparlamentarnego dotyczącego projektów ustaw inicjowanych przez Radę Ministrów (z wyjątkiem ustaw budżetowych i okołobudżetowych). Praca nie obejmuje też procedury tworzenia rządowych projektów rozporządzeń i aktów prawa wewnętrznego. II. METODOLOGIA I STRUKTURA PRACY W rozprawie zasadniczo posługuję się metodą historyczno-prawną, w oparciu o którą dokonałam analizy przepisów prawnych na tle uwarunkowań politycznych i ustrojowych. Praca oparta jest nie tylko na aktach normatywnych i literaturze naukowej, ale także na materiałach z praktyki funkcjonowania organów rządowych oraz materiałach zawierających postulaty innych uczestników procesu legislacyjnego (m.in. parlamentarzystów oraz partnerów społecznych). Ponadto w rozprawie uwzględniłam, wykorzystane dotychczas w niewielkim stopniu, materiały archiwalne przechowywane w Archiwum Rady Ministrów. Praca składa się z pięciu rozdziałów, poprzedzonych rozdziałem wstępnym, gdzie charakteryzuję istotę i rolę rządowej inicjatywy ustawodawczej. W rozdziale pierwszym przedstawiam organizację wewnętrzną oraz zasady i tryb pracy Rady Ministrów od 1989 r. W dwóch następnych rozdziałach przedstawiam modele rządowej procedury legislacyjnej: model zdecentralizowany (rozdział drugi) i model zcentralizowany (rozdział trzeci). W tym rozdziale trzecim podejmuję próbę odpowiedzi na pytanie, czy zmiany zapoczątkowane w wymienionej procedurze w 2009 r. były właściwe i czy z punktu widzenia już pięciu lat obowiązywania nowych rozwiązań przyniosły one zamierzony efekt. Z kolei, dwa ostatnie rozdziały zawierają rozważania dotyczące potrzeby reformy całego procesu ustawodawczego, zarówno pod kątem normatywnym (rozdział czwarty) jak i instytucjonalnym (rozdział piąty). III. REZULTATY BADAŃ Z analizy ewolucji rządowej procedury legislacyjnej obejmującej okres 1989-2014 wynika, że mimo podejmowanych dotychczas prób - kwestia jej usprawnienia i poprawienia jakości prac ustawodawczych nie znalazła po dziś dzień zadawalającego rozwiązania. Reforma Centrum Rządu z 1996 r. miała wpływ na nową organizację pracy Rady Ministrów oraz ukształtowanie mechanizmów decyzyjnych w jej ramach. Nie nastąpiła jednak zmiana funkcjonującego od dziesięcioleci modelu opracowywania rządowych projektów aktów normatywnych, opartego na zasadzie resortowości. Zdecentralizowany model tworzenia prawa, który w pracy określam również mianem modelu resortowego, od wielu lat spotykał się z narastającą krytyką. Jego cechą charakterystyczną była duża autonomia legislacyjna ministrów resortowych, którzy przedkładali - w ramach działu lub działów, którymi kierowali - projekty ustaw określane potocznie mianem resortowych. Negatywną stroną tego modelu były trudności związane z koordynacją prac legislacyjnych poszczególnych ministrów. W praktyce model ten prowadził do rozproszenia inicjatyw i do ujmowania projektowanych regulacji prawnych w wąskiej perspektywie jednego resortu i jego interesów. Silną stroną resortowego modelu prawa było to, iż przez dziesięciolecia w ministerstwach ukształtowały się silne zespoły prawników – legislatorów wyspecjalizowanych w dziedzinach prawa obejmujących zakres działania danego resortu. Ponadto ministerstwa posiadają tzw. merytoryczną pamięć instytucjonalną oraz niezbędne doświadczenie w zakresie praktycznego funkcjonowania dotychczas obowiązujących przepisów. Należy jednak stwierdzić, iż przedstawiony model opracowywania rządowych projektów ustaw niewątpliwie spowodował rozchwianie polskiego systemu prawa oraz wywołał negatywne skutki społeczne, bowiem polegał na inicjowaniu ustaw realizujących korzyści dla wąskich grup społecznych kosztem dobra zbiorowego. Próbą przezwyciężenia resortowości w tworzeniu prawa było utworzenie z dniem 1 stycznia 2000 r. państwowej jednostki organizacyjnej, Rządowego Centrum Legislacji (RCL), podległej Prezesowi RM. Uważam, że RCL nie spełniło zakładanej przy jego tworzeniu roli koordynacyjnej w rządowym procesie legislacyjnym - zwłaszcza, iż do kwietnia 2009 r. pełniło raczej rolę podmiotu opiniującego rządowe projekty aktów normatywnych. Zapewne, przyczyniło się do tego zbyt słabe umocowanie RCL w strukturze Rządu. Za nieefektywną uznaję również (zapoczątkowaną w 2009 r. i utrwaloną w 2014 r.). próbę wdrożenia scentralizowanego modelu legislacji rządowej. Głównym założeniem tego modelu jest inicjowanie ustawodawstwa, które przynosi korzyści jak najszerszym kręgom społeczeństwa, a nie tylko wąskim grupom elektoratu. W modelu tym, w przeciwieństwie do modelu resortowego, ministrowie resortowi mają ograniczone możliwości podejmowania indywidualnych inicjatyw ustawodawczych. Zatem centralizacja rządowego procesu legislacyjnego w szczególności przejawia się w położeniu nacisku na odgórne planowanie polityki legislacyjnej Rządu, skoncentrowaniu uprawnień koordynacyjnych, wzmocnieniu uprawnień władczych przysługujących całemu gabinetowi, a nawet częściej, premierowi. Istotą wprowadzonych w 2009 r., a ugruntowanych w obecnie obowiązującym Regulaminie pracy RM z 2013 r., zmian w rządowym procesie legislacyjnym było: 1) scedowanie obowiązku opracowywania rządowych projektów ustaw na jeden podmiot, RCL, z zaznaczeniem, że opracowanie określonych rodzajów projektów może być zastrzeżone - na drodze odrębnych przepisów – na rzecz innych podmiotów. 2) dwuetapowa procedura opracowywania rządowych projektów ustaw: a) opracowanie projektu założeń do projektów ustaw przez organ wnioskujący, b) opracowanie projektu ustawy przez RCL na podstawie wyżej wymienionych założeń przyjętych przez Radę Ministrów. Projektodawcy omawianej reformy okazali się niekonsekwentni, gdyż z jednej strony podważali prawidłowość dotychczasowego resortowego modelu rządowej legislacji, z drugiej zaś strony pozostawili w mocy przepisy pozwalające opracowywać projekty aktów normatywnych przez ministerstwa. Wprawdzie tryb ten miał być stosowany wyjątkowo, jednakże po pięciu latach obowiązywania nowego modelu - tryb ten jest często stosowany przez co w dalszym ciągu przytłaczająca większość rządowych projektów ustaw opracowywana jest przez resorty. Zatem nie nastąpiło rzeczywiste odejście od zdecentralizowanego modelu tworzenia prawa. Ponadto znaczne skomplikowanie zasadniczego trybu postępowania z rządowymi projektami ustaw i liczne od niego odstępstwa spowodowały, iż rządowa procedura legislacyjna została w sposób nieuzasadniony wydłużona oraz pogmatwana, co czyni ją mało transparentną. Ponadto nowe zasady procedowania nad rządowymi projektami ustaw przyczyniły się do nieracjonalnego zwiększenie nakładu pracy Rady Ministrów jako organu kolegialnego i poszczególnych ministrów oraz do przesadnej biurokratyzacji rządowej procedury legislacyjnej. Ma to istotne znaczenie zarówno z punktu widzenia ekonomiki proceduralnej, jak i wydolności legislacyjnej Rządu. Reasumując, stwierdzam, iż proces racjonalizacji rządowej procedury legislacyjnej nie może być uznany za zakończony a wprowadzone w 2009 r. (utrwalone w 2014 r.) rozwiązania w rządowej procedurze legislacyjnej uważam za nieprawidłowe. Według mnie w celu przezwyciężenia negatywnych skutków resortowego modelu tworzenia prawa należy w pierwszej kolejności wzmocnić mechanizmy koordynacyjne w ramach rządowego procesu legislacyjnego, które były główną przyczyną wadliwości tego modelu. Ponadto za rządową legislację mógłby - zgodnie z moim poglądem - odpowiadać jeden z Wicepremierów (właściwy do spraw legislacji rządowej) a nie jak teraz RCL. Powinien on mieć nie tylko uprawnienia koordynacyjne, ale przede wszystkim w zakresie kierowania (zarządzania) rządowym procesem legislacyjnym i ingerowania w ten proces w sposób władczy. Wicepremier ds. legislacji, współpracując z resortami, prowadziłby kompleksowo proces legislacyjny - od przygotowania projektu do wejścia projektu w życie. W związku z tym służby legislacyjne RCL powinny być włączone do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów (KPRM), gdzie powinno się stworzyć dwa piony obsługi Rady Ministrów i Prezesa Rady Ministrów, tj. pion obsługi prawnej i pion obsługi legislacyjnej. Rozwiązanie to byłoby zgodne z koncepcją zakładaną przy Reformie Centrum Rządu z 1996 r. i następnie zarzuconą. Ponadto uważam, że rządowe projekty ustaw powinny być opracowywane przez zespoły powoływane ad hoc przez Wicepremiera ds. legislacji, który określałby skład danego zespołu w porozumieniu z ministrem resortowym. Zespołowi przewodniczyłby prawnik-legislator z KPRM, który pełniłby rolę koordynatora projektu. Członkowie zespołu powoływani byliby spośród służb legislacyjnych i merytorycznych resortu. Do grona zespołu można byłoby zapraszać także ekspertów zewnętrznych. Prace zespołu obejmowałyby opracowanie projektu począwszy od założeń po ostateczną jego redakcję. Posiedzenia zespołu powinny być protokołowane, co zapewniłoby transparentność prac nad projektem.

Celem badawczym rozprawy doktorskiej było udzielenie odpowiedzi na dwa zasadnicze pytania, a mianowicie: 1. jaką rolę odegrała instytucja przedawnienia karalności w zakresie normatywnych prób rozliczenia przestępczej działalności funkcjonariuszy PRL, towarzyszących polskiej transformacji ustrojowej z końca XX w.?; 2. czy zasadne jest postrzeganie przez przedstawicieli teorii i praktyki prawa przedawnienia karalności jako instytucji należącej do prawa karnego materialnego? Rozdział I poświęcony został problematyce „sprawiedliwości transformacyjnej” i jej znaczeniu dla współczesnego prawa karnego w okresach zmian ustrojowych. Przedstawiono genezę i rozwój tej koncepcji oraz modele sprawiedliwości transformacyjnej w ujęciu historycznym. W rozdziale II centralne miejsce zajęła analiza normatywnej wizji sprawiedliwości transformacyjnej przyjętej przez Polskę po 1989 r. Przedstawiono w szczególności zarys „ustawodawstwa transformacyjnego” ze szczególnym uwzględnieniem ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej, uregulowań z zakresu rehabilitacji ofiar, ustaw lustracyjnych, weryfikacji sędziów oraz innych ustaw z zakresu prawa karnego. W rozdziale III omówiono kategorię zbrodni komunistycznych, z uwzględnieniem jej normatywnej konstrukcji w aspekcie podmiotowym oraz przedmiotowym. Rozdział IV poświęcony został instytucji przedawnienia karalności w prawie karnym. Przedstawiono w nim genezę i rozwój tej instytucji w prawie europejskim oraz polskim oraz omówiono koncepcje dotyczących teoretycznych podstaw przedawnienia karalności. Szczegółową uwagę poświęcono funkcjom oraz charakterowi prawnemu przedawnienia karalności w polskim prawie karnym. Powyższemu towarzyszyło przedstawienie nowatorskiego (w gruncie rzeczy niereprezentowanego we współczesnej literaturze prawa) stanowiska autora w tym zakresie. W rozdziale V skupiono się na problematyce przedawnienia karalności pod kątem zmiany normatywnej w obszarze przedawnienia ze szczególnym uwzględnieniem uwarunkowań konstytucyjnych. Tytułową instytucję poddano analizie m.in. przez pryzmat standardu nullum crimen (art. 42 ust. 1 Konstytucji RP), konstytucyjnej zasady ochrony praw słusznie nabytych oraz standardów z art. 43 oraz 44 Konstytucji RP. W rozdziale tym omówiono także skutki zmiany ustawy w zakresie przedawnienia karalności oraz zasięg czasowy art. 4 ust. 1a ustawy o IPN i dopuszczalność wyłączenia art. 4 § 1 k.k. na gruncie przedawnienia karalności zbrodni komunistycznych. Rozdział VI zawiera podsumowanie oraz zwięzłe przedstawienie wniosków końcowych.
The research objective of the PhD thesis was to answer two overarching questions, that is: 1. what role has the institution of statute of limitations played as a normative attempt to grapple with the criminal activity of officials of the People’s Republic of Poland, one of many which accompanied the Polish constitutional transformation at the end of the 20th century? and 2. is it reasonable for legal theorists and practitioners to perceive limitation periods as a notion pertaining to substantive criminal law? Chapter I considers “transformative justice” and its importance for contemporary criminal law at times of constitutional changes. The origins and development of the concept were expounded upon, as were models of transformative justice in a historical perspective. Centrally placed in Chapter II is an analysis of a normative vision of transformative justice adopted in Poland after 1989. In particular, an outline of “transformative lawmaking”, notably the Act on the Institute of National Remembrance, regulations on rehabilitation of victims, lustration laws, vetting of judges and other statutes within the realm of criminal law. Chapter III addresses Communist crimes and its normative framework through the subjective and objective prisms. In Chapter IV, discussion turns to the institution of statute of limitations (limitation periods) in criminal law. The origins and development of the notion in European and Polish law, along with conceptions encapsulating the theoretical foundations of limitation periods in respect of prosecution, are characterized. Particular emphasis is placed on the functions and legal character of statutes of limitations in Polish criminal law. The foregoing is supplemented by the presentation of the author’s novel approach, one which has generally not been proffered in contemporary literature before. Chapter V scrutinizes statutes of limitations from the angle of a normative change in the field of limitation, predominantly as regards constitutional amendments. The notion was analyzed by reference to the nullum crimen standard (Article 42(1) of the Constitution of the Republic of Poland) the constitutional principle of protection of legitimately acquired rights and standards enshrined in Articles 43 and 44 of the Constitution. The chapter also contemplates the consequences of amendments of statutes of limitations and the temporal scope of Article 4(1a) of the Act on the Institute of National Remembrance and the permissibility of excluding Article 4 § 1 of the Criminal Code in respect of time-barring the criminality of Communist crimes. Chapter VI offers a summary and a concise enunciation of final conclusions.

Temat niniejszej rozprawy doktorskiej brzmi: „Wyłączenie sędziego w postępowaniu cywilnym”. Celem pracy doktorskiej jest ustalenie aktualnego kształtu instytucji wyłączenia sędziego. Ponadto również zbadanie czynników, które na przestrzeni obowiązywania kodeksu postępowania cywilnego przyczyniły się do zmian legislacyjnych dotyczących tej instytucji. Kolejne założenie pracy doktorskiej stanowi ocena praktycznego funkcjonowania instytucji wyłączenia sędziego oraz stopnia realizacji pełnionych przez nią funkcji gwarancyjnych i ochronnych. W ostatnich kilku latach można było zaobserwować doniosłe zmiany w zakresie tej instytucji, które dostarczyły szeregu materiału normatywnego do dalszych badań. Są one tym bardziej interesujące, gdyż przez długi czas po wejściu w życie kodeksu postępowania cywilnego w zasadniczym trzonie instytucji wyłączenia sędziego panował status quo. Nowelizacje dotyczące wyłączenia sędziego zwróciły uwagę na niniejszą instytucję oraz pozwoliły ocenić ją w innym świetle. Można tu wspomnieć o rozszerzeniu katalogu podstaw wyłączenia sędziego z mocy ustawy (art. 48 § 1 pkt 6 k.p.c.), skutkach prawnych ponownego wniosku o wyłączenie sędziego (art. 531 k.p.c.), czy też nowej w postępowaniu cywilnym instytucji zażalenia poziomego (art. 3942 k.p.c.). Za naukowym opracowaniem zagadnienia wyłączenia sędziego przemawia także narastające orzecznictwo polskie i europejskie oraz pojawiające się w ostatnim czasie w piśmiennictwie nowe głosy dotyczące doniosłości prawa do bezstronnego sądu. Strukturą niniejszej pracy doktorskiej objęto po pierwsze zagadnienia wprowadzające do głębszej analizy instytucji wyłączenia sędziego. Określono zatem elementy pojęcia bezstronności, niezawisłości sędziowskiej, a także współczesnej kultury prawnej. Badania naukowe objęły proces kształtowania się instytucji wyłączenia sędziego w ujęciu historycznym. W kręgu rozważań znalazły się: kształt, geneza i cykl przemian instytucji wyłączenia sędziego począwszy od czasów prawa rzymskiego i okres pojustyniański, poprzez epokę nowożytną, okres zaborów oraz ustawodawstwo XX wieku. Zgłębiono także zagadnienie prawa do bezstronnego sądu w kontekście prawa europejskiego. Prawo do sądu zostało zaliczone do jednego z podstawowych dążeń wspólnoty ludzkiej. Przeanalizowano instytucję wyłączenia sędziego w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Umożliwiło to dokonanie interpretacji prawa do bezstronnego sądu w świetle założeń Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Prześledzono następnie treść i założenia instytucji wyłączenia sędziego na przykładzie przepisów procesowych z zakresu prawa postępowania cywilnego Francji, Niemiec i Włoch, celem dokonania ich powiązania z prawem polskim. W dalszej części rozprawa doktorska ogniskuje się wokół wyjaśnienia podmiotowego oraz przedmiotowego zakresu wyłączenia sędziego. Szczegółowo przeanalizowano bezwzględne podstawy wyłączenia sędziego (wyłączenie sędziego ex lege) oraz instytucję wyłączenia sędziego z mocy orzeczenia sądu (wyłączenie sędziego ex iudicio). Kolejny punkt pracy stanowią rozważania poświęcone legitymacji do wszczęcia postępowania o wyłączenie sędziego. Rozważono także praktyczne problemy rysujące się w sytuacji nadużywania prawa do złożenia wniosku o wyłączenie sędziego. Niniejsza praca doktorska dokonuje syntezy przebiegu postępowania o wyłączenie sędziego. Ważny jej punkt stanowi problematyka sędziowskich wyjaśnień oraz postaci rozstrzygnięć zapadających w postępowaniu o wyłączenie sędziego. Na szczególną uwagę zasługuje zagadnienie zaskarżalności postanowień o oddaleniu wniosku o wyłączenie sędziego, wydanych przez sąd pierwszej oraz drugiej instancji. Rozważania dokonane na wyżej zaprezentowanych płaszczyznach pozwalają na poznanie przemian, jak i aktualnego kształtu katalogu podstaw wyłączenia sędziego. Rozprawa doktorska prezentuje zasady uruchomienia kwalifikowanej procedury, zmierzającej do weryfikacji realnych zagrożeń bezstronności sędziego. Przybliża ona również problematykę ustalenia właściwości sądu rozstrzygającego o wyłączeniu sędziego. Umożliwia wreszcie zgłębienie pojęcia zaskarżalności postanowień dotyczących wyłączenia sędziego oraz poznanie konsekwencji niewyłączenia sędziego w postępowaniu cywilnym.

Praca składa się z ośmiu rozdziałów, wprowadzenia i zakończenia. Rozdział pierwszy poświęcono analizie bezpieczeństwa energetycznego jako wartości chronionej przez niemiecką Ustawę Zasadniczą. Pod względem konstytucyjnym omówiono sześć podstawowych wątków, w tym m. in.: zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego w orzecznictwie Federalnego Trybunału Konstytucyjnego w Karlsruhe, czy też wpływ braku dostaw energii na możliwość realizacji przez współczesne państwo konstytucyjne podstawowych zadań publicznych. Rozdział drugi przedstawia osadzenie problematyki energii jądrowej w niemieckiej Ustawie Zasadniczej. Omówione przepisy wprost odnoszą się do energii jądrowej. Choć regulują one jedynie kwestie kompetencyjne, to rozwinięte orzecznictwo sądu konstytucyjnego, literatura oraz praktyka ustrojowa nadały tym przepisom bogatą treść normatywną, która zostanie zrekonstruowana w tym rozdziale. Rozdział trzeci stanowi omówienie źródeł prawa obowiązujących w obszarze bezpieczeństwa instalacji jądrowych. Przedstawiono tu również strukturę organów administracji publicznej powołanych w Niemczech, których kompetencje obejmują problematykę energetyki jądrowej. W rozdziale czwartym przedstawiono charakterystykę prawa unijnego (Euratom) w obszarze energii jądrowej. Mimo kolejnych reform instytucjonalnych Wspólnot Europejskich (a następnie Unii Europejskiej), utrzymana została odrębność Euratom. Rozdział piąty, szósty oraz siódmy dotyczą problematyki odpadów radioaktywnych. Rozmyślnie znaczna część tej pracy dotyczy problematyki odpadów radioaktywnych. Jest ona bowiem niezwykle aktualna, wywołuje największe spory i ma żywotne znaczenie dla przyszłych pokoleń. Wynika to z okoliczności, iż składowanie wysokoaktywnych odpadów radioaktywnych będzie musiało być kontynuowane przez co najmniej milion lat – jest to więc rozstrzygnięcie o takiej perspektywie czasu, z którą system konstytucyjny musi się zmierzyć. Ostatni, ósmy rozdział stanowi omówienie koncepcji tzw. Restrisiko, czyli ryzyka niedającego się uniknąć, którą FTK wypracował w swoim orzecznictwie dotyczącym energetyki jądrowej. Omówienie tej koncepcji zostało rozszerzone o przedstawienie teorii ryzyk funkcjonującej w naukach ekonomicznych oraz o przedstawienie zastosowania jej w ramach analizy koncepcji wypracowanej przez Federalny Trybunał Konstytucyjny.
The dissertation consists of eight chapters, an introduction and conclusion remarks. The first chapter has been devoted to an analysis of energy security as a value protected by the German Basic Law. In terms of constitutional law six fundamental threads were elaborated, i.a. the issue of assuring energy security in jurisprudence of the Federal Constitutional Court in Karlsruhe, or influence of lack of deliveries of energy on the potential of a contemporary constitutional state to fulfill its essential public tasks. The second chapter presents seating of issues regarding nuclear energy in the German Basic Law. Analysed provisions directly refer in their wording to the nuclear energy. Although those provisions regulate solely jurisdictional issues, then the developed jurisprudence of the constitutional court, literature and political practice enriched those provisions with a reach normative content that has been reconstructed in this chapter. The third chapter presents sources of law that are binding in the area of security of nuclear installations. Also structure of those bodies of public administration in Germany was presented, to the competence of which belong issues of the nuclear energy sector. The fourth chapter presents characteristic of the law set by the European Union (Euratom) within the area of nuclear energy. Despite consecutive institutional reforms of European Communities (and of the European Union subsequently), a separation of Euratom has been maintained. Fifth, sixth and seventh chapter concern issues of radioactive waste. Intentionally vast part of this dissertation concerns issues of radioactive waste. It is a highly up-to-date subject, that ignites biggest disputes and is of a vital importance for future generations. This is a result of a circumstance that storage of highly-active radioactive waste will have to continue for at least one million years – thus it is a decision of such a timely perspective, that a constitutional system must set itself against it. The last, eighth chapter presents analysis of a concept of the so-called Restrisiko, i.e. of a risk that cannot be avoided, that has been developed in the jurisprudence of the Federal Constitutional Court in cases concerning the nuclear energy sector. Analysis of this concept has been extended on presenting theory of risk that functions in economics as well as on presenting its application within the concept developed by the Federal Constitutional Court.

Rozprawa doktorska pt. Surogacja w ujęciu karnoprawnym i kryminologicznym, stanowi interesujące ujęcie problematyki popularnego zjawiska macierzyństwa zastępczego. Kompleksowa analiza zagadnienia w ujęciu prawnokarnym, powstała z uwagi na zapotrzebowanie społeczne i prawne. Doktorantka podjęła także próbę oceny, pod kątem karalności czynności, zmierzających do wykonania umowy surogacji, zarówno czyny osób bezpośrednio związanych z umową, jak też pośrednio. Rozważono, czy zawarcie i wykonanie umowy o macierzyństwo zastępcze może wypełniać znamiona przestępstwa handlu ludźmi uregulowanego w przepisie art. 189 a kk oraz przestępstwa organizowania adopcji wbrew przepisom ustawy z art. 211 a kk. Ze społecznym wymiarem surogacji nierozerwalnie powiązany jest aspekt prawny oraz kryminologiczny. Zachowanie osób będących stronami umowy o macierzyństwo zastępcze, polega na odpłatnym bądź nieodpłatnym przekazaniu przez matkę jej dziecka rodzicom, którzy z różnych względów nie chcą lub nie mogą zostać rodzicami w tradycyjny sposób. Opracowanie tematu Surogacja w ujęciu karnoprawnym i kryminologicznym ma na celu pogłębienie wiedzy praktycznej, jak również teoretycznej w powyższym zakresie, ukazując skalę zjawiska, poprzez pryzmat ilości osób korzystających z usług matek surogatek. Należy zauważyć, że surogacja, nie była dotąd przedmiotem szerszego zainteresowania prawników i kryminologów.
The doctoral dissertation Surrogacy in terms of criminal law and criminology is an interesting approach to the problem of the popular phenomenon of surrogate motherhood. A comprehensive analysis of the issue in terms of criminal law was created due to social and legal needs. The PhD student also made an attempt to assess surrogacy contracts from the point of view of criminal activity, both in terms of the actions of the people directly related to the contract, as well as indirectly. It was taken under consideration whether the signing and performance of a surrogacy contract could be characterized as a crime related to human trafficking, regulated in the provisions of Article 189 of the Penal Code, or as an offense of organizing adoption against the provisions of the Act under Article 211a of the Penal Code. Legal and criminological aspects are inextricably connected with the social dimension of surrogacy. A surrogacy contract entails the transfer of a child, for free or for a fee, from the mother to parents who for various reasons do not want or cannot become parents in the traditional way. The elaboration of the topic Surrogacy in terms of criminal law and criminology aims to deepen practical and theoretical knowledge in the above field, showing the scale of the phenomenon, through the prism of the number of people using the services of surrogate mothers. It should be noted that surrogacy, despite the fact that it is not regulated in the Polish legal system, has not been the subject of wide interest among lawyers and criminologists.
Uniwersytet w Białymstoku. Wydział Prawa

Przedmiotem rozprawy jest analiza realizacji roszczeń zabużańskich z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Praca skupia się na systemowym przedstawieniu rozwiązań prawnych, jakie zostały przyjęte w powojennych aktach normatywnych regulujących możliwość uzyskania odszkodowania za mienie pozostawione poza wschodnią granicą państwa. W pracy zostało przyjęte założenie, iż akty prawne, które w latach 1944-2003 normowały zagadnienie roszczeń zabużańskich, w praktyce funkcjonowały wadliwie, a w niektórych okresach ich obowiązywania uniemożliwiały uzyskanie odszkodowania. Problem ten został dostrzeżony przez Europejski Trybunał Praw Człowieka w sprawie Broniowski przeciwko Polsce. Wydany w dniu 22 czerwca 2004 r. wyrok miał charakter pilotażowy i stwierdzał istnienie w polskim porządku prawnym defektu, wskutek którego cała grupa obywateli została pozbawiona prawa do poszanowania ich własności. Trybunał zaznaczył, że państwo polskie musi usunąć wszystkie utrudnienia w realizacji prawa Zabużan, albo przyznać im w to miejsce równorzędne zadośćuczynienie, i zapewnić - poprzez stosowne środki prawne i administracyjne – skuteczną i szybką realizację przedmiotowego uprawnienia, zgodnie z zasadami ochrony praw własnościowych ustanowionymi w art. 1 Protokołu Pierwszego do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem zasad dotyczących odszkodowania. W dniu 7 października 2005 r. weszła w życie ustawa z 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa dorekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, która została uchwalona przez Sejm dla wykonania wyroku Trybunału. Założeniem pracy było zbadanie, czy wskazana regulacja prawna zrealizowała zobowiązanie państwa polskiego z tytułu tego orzeczenia. W tym celu szczegółowo zostały omówione przepisy obecnej ustawy, które regulują kwestie związane z zasadami oraz procedurą w zakresie realizacji prawa do rekompensaty za mienie zabużańskie.

Przygotowana przeze mnie rozprawa doktorska zawiera zarówno rozdziały o charakterze teoretycznym, jak również praktycznym, odnoszące się do rezultatów przeprowadzonych przeze mnie badań. W pierwszym z rozdziałów podejmuję temat analizy instytucji biegłego. W opisywanym rozdziale odnoszę się również do tajemnicy zawodowej biegłego – jej ograniczeniach, wymaganiach oraz okolicznościach, w których możliwe jest powołanie się na nią przez biegłego. Rozdział zakończony zostaje omówieniem status biegłego w innych krajach europejskich – zarówno w systemie kontynentalnym oraz common law. Kolejny rozdział również poświęcony został biegłemu, tym razem jednak omówiony zostaje ustrojowy status tejże instytucji, przede wszystkim warunki, jakie muszą być spełnione przez podmiot ubiegający się o wpis na listę biegłych. Następnie opisane zostają regulacje prawne dotyczące m.in. sposobu weryfikacji posiadanych przez podmiot ubiegający się o wpis na listę biegłych wiadomości specjalnych, sposobu sprawowania kontroli nad biegłymi. Końcową część omówionych rozważań stanowi omówienie danych uzyskanych od Prezesów Sądów Okręgowych w Polsce. Kolejne podrozdziały dotyczą ustaw o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów. Odnoszę się w nich do ścieżki edukacyjnej, której zakończenie w sposób pozytywny jest niezbędne by uzyskać jeden z przedmiotowych tytułów, a następnie skupiam się na dalszym kształceniu zawodowym, w tym niezbędnych egzaminach. W trzecim z rozdziałów przeprowadzam omówienie przepisów prawa procesowego, które regulują pozycję biegłego w postępowaniu karnym w ogólności. W omawianym rozdziale opisane zostały ponadto okoliczności uzasadniające powołania biegłego psychologa lub biegłego seksuologa w trakcie postępowania karnego – dokonane zostało zarówno odniesienie do konkretnych przepisów prawa, jak również poglądów prezentowanych w tym zakresie przez doktrynę i orzecznictwo. Czwarty rozdział poświęcony został niemal w całości regulacjom zawartym w ustawie o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzającymi zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych. Tym nie mniej główny temat opisywanego działu, jakim jest ustawa, rozpoczęłam od opisania trybu postępowania w jakim prowadzone są sprawy na jej podstawie, następnie skupiłam się na wyzwaniach stawianych przed uczestnikami postępowania w trakcie jego trwania oraz zwrotów zastosowanych w ustawie budzących największe kontrowersje i wątpliwości. Podobnie jak w rozdziale drugim, w rozdziale czwartym zawarte zostały również elementy praktyczne, a mianowicie zestawienie uzyskanych przeze mnie, ponownie od Prezesów Sądów Okręgowych. Omówienie przedstawionych danych, pozwoliło na sformułowaniu wniosków w zakresie funkcjonowania ustawy oraz wykorzystywania przez sądy w Polsce możliwości, które przewiduje. Przedostatni z rozdziałów różni się w znaczącym stopniu od poprzednich zawiera bowiem analizę metod badawczych i analitycznych wykorzystywanych w pracy biegłego psychologa i biegłego lekarza seksuolog, przede wszystkim ich podstawowego narzędzia pracy jakim jest wywiad diagnostyczny. Ostatnia część rozdziału piątego stanowi niejako podsumowanie zagadnień merytorycznych poruszanych przeze mnie we wcześniejszych rozdziałach – stanowi bowiem omówienie 15 postępowań karnych prowadzonych przed Sądem Rejonowym w Sokołowie Podlaskim oraz 100 postępowań prowadzonych przed Sądami Rejonowymi w Warszawie, w których wydane zostały opinie przez biegłego psychologa, biegłego lekarza – seksuologa lub przez obydwu tych biegłych. Ostatni z rozdziałów stanowi próbę zidentyfikowania problemów i konfliktów przed jakimi stają biegli psychologowie i biegli lekarze seksuolodzy biorący udział w postępowaniu karnym. Dokonane omówienie ma stanowi wstęp do podjęcia przeze mnie próby znalezienia rozwiązań, które byłyby równie satysfakcjonujące dla wszystkich podmiotów biorących udział w postępowaniu karnym.
My dissertation contains both theoretical and practical chapters which contain the results of my research. In the first chapter, I am analyzing the institution of an expert witness. In this chapter I also refer to the professional secrecy of an expert witness - its limitations, requirements and circumstances, in which the expert can invoke professional secrecy. The chapter ends with a discussion of the status of an expert witness in other European countries - both in the continental and common law systems. The next chapter discusses the constitutional status of an expert and the conditions that must be met by an entity applying for entry on the list of experts witness. Then, legal regulations regarding the verification of the subject's special knowledge, how to exercise control over experts witness, circumstances that may result in removal from the list of court experts and disciplinary penalties that can be applied to experts are discussed. The final part of the considerations in this chapter is the presentation of data obtained from the Presidents of District Courts in Poland. Next subsections relate to the Act on professions of doctor and dentist and the Act on the profession of the psychologist and the professional self – government of psychologists. The path of education which completion in a positive way is necessary to obtain one of the professional titles was described. Also, further vocational training, including necessary exams. The third of the chapters describes the provisions of procedural law that determine the position of an expert in criminal proceedings. This chapter also discusses the circumstances justifying the appointment of an expert psychologist or expert sexologist during criminal proceedings. In addition, reference was made to specific legal provisions as well as opinions presented by doctrine and case law. The fourth chapter concerns almost entirely the regulations contained in the Act on proceedings against persons with mental disorders posing a threat to life, health or sexual freedom of others. The main subject of the described subsection is the Act. I started this subsection by describing the procedure according in which cases are conducted. Then I focused on the challenges posed to the participants of the proceedings and the phrases used in the act that raise the most controversy and doubts. Similarly to the second chapter, also in the fourth chapter practical elements are included. The practical elements concern the data about the frequency of submitting applications to initiate proceedings provided for in the Act, depending on the District Court. Discussion about the presented data has allowed to formulate conclusions regarding the functioning of the Act and the use by courts in Poland of the possibilities it provides. The penultimate of the chapters is significantly different from the previous ones because it contains an analysis of research and analytical methods used in the work of an expert psychologist and expert sexologist and presents the basic work tool which is the diagnostic interview. The last part of this chapter is a summary of the substantive issues discussed by me in previous chapters - it is a discussion of 15 criminal proceedings before the Regional Court in Sokołów Podlaski and 100 proceedings before the Regional Courts in Warsaw, in which an expert psychologist, expert sexologist or both experts gave their opinions. The last chapter is an attempt to identify the problems and conflicts faced by expert psychologists and expert sexologists involved in criminal proceedings and issuing opinions during its course. The discussion will be an introduction to finding solutions that would be equally satisfactory for all entities involved in criminal proceedings.

Rozprawa doktorska składa się z pięciu rozdziałów, w których autorka podejmuje próbę identyfikacji wewnętrznych organów i zewnętrznych podmiotów organizacyjnych składających się na bezpieczeństwo otwartych funduszy inwestycyjnych, oraz oceny ich względnego wpływu na niniejsze bezpieczeństwo organizacyjne w tychże funduszach inwestycyjnych w Polsce. W niniejszej rozprawie doktorskiej przyjęto następujące trzy hipotezy robocze: ▪ działalność organizacyjna funduszy inwestycyjnych jest ściśle uregulowana literą prawa w zakresie jego funkcjonowania, jak również kontrolowana poprzez organy wewnętrzne i podmioty zewnętrzne funduszu inwestycyjnego, co należy uznać za jak najbardziej właściwą praktykę ustawodawcy, która, z uwagi na liczne kompetencje tych podmiotów i organów, gwarantuje zwiększone bezpieczeństwo organizacyjne i stabilność funduszy inwestycyjnych; ▪ przepisy prawa unijnego w coraz to większym stopniu wpływają na funkcjonowanie oraz działalność funduszy inwestycyjnych działających na rynku polskim, nakładając coraz więcej restrykcji i obowiązków, które prowadzą do zwiększenia bezpieczeństwa organizacyjnego funduszy inwestycyjnych, oraz ▪ działalność nadzorcza Komisji Nadzoru Finansowego nad funduszami inwestycyjnymi ma charakter bardzo szeroki, jednak słusznym założeniem ustawodawcy jest, aby, w celu bezpieczeństwa organizacyjnego uczestników funduszy inwestycyjnych, jak i samych funduszy, fundusze inwestycyjne podlegały nadzorowi zewnętrznemu w postaci niezależnego organu państwowego - Komisji Nadzoru Finansowego. W pierwszym rozdziale główny nacisk położono na wyjaśnienie podstawowych pojęć i elementów rynku finansowego jako obszaru, w którym fundusze inwestycyjne prowadzą działalność i przedstawiają fundusz inwestycyjny jako uczestnika tego rynku. Rozdział drugi przedstawia problematykę źródeł prawa, które są podstawą funkcjonowania funduszy inwestycyjnych, począwszy od chronologicznego opisu regulacji Unii Europejskiej (dyrektyw UCTIS), kończąc na krajowym systemie prawnym, wskazując postulaty de lege lata. Rozdział trzeci dotyczy zagadnień dotyczących struktury organizacyjnej funduszy inwestycyjnych, w tym podmiotów zewnętrznych i organów wewnętrznych funduszy inwestycyjnych. Rozdział ten zawiera wyczerpujące studium zasad działania i kompetencji towarzystwa funduszy inwestycyjnych, sądu rejestrującego fundusze, depozytariusza i biegłego rewidenta - które są podmiotami zewnętrznymi funduszu inwestycyjnego. Ponadto, dokonano podobnej analizy organów funduszy wewnętrznych, w tym: rady inwestorów, zgromadzenia inwestorów oraz zgromadzenia uczestników. Kolejny, czwarty rozdział poświęcony jest w całości Komisji Nadzoru Finansowego, która jest centralną instytucją nadzorczą w Polsce nad rynkiem finansowym. W niniejszym rozdziale przedstawiono zarys historyczny tej organizacji publicznej, przedstawiono podstawowe funkcje, jakie pełni ona w obszarze rynków finansowych, opisuje jej prawne formy działalności, kompetencje nadzorcze wobec towarzystw funduszy inwestycyjnych, kompetencje nadzorcze w ramach tworzenia i działania fundusze inwestycyjne, a także uprawnienia nadzorcze w kontekście transakcyjnym na rynku finansowym. Ostatni, piąty rozdział ma charakter prawno-porównawczy i został poświęcony regulacji rynku funduszy inwestycyjnych w kraju sąsiednim. Na potrzeby niniejszej rozprawy autorka wybrał państwo - Niemcy i postanowił przeprowadzić analizę prawno-porównawczą niemieckiego systemu funduszy inwestycyjnych i niemieckiego systemu nadzoru nad rynkiem finansowym - Die Bundesanstalt für Finanzdienstleistungsaufsicht (BaFin). Pod koniec tego rozdziału autorka porównuje działania polskich i niemieckich organów nadzorczych oraz dokonuje porównania niemieckich funduszy inwestycyjnych z polskimi funduszami inwestycyjnymi w kontekście szeroko rozumianego „bezpieczeństwa organizacyjnego”, które jest głównym przedmiotem niniejszej rozprawy.
The doctoral dissertation consists of five chapters, in which the author makes an attempt to identify internal as well as external organizational elements of the safety of open investment funds and to assess their relative impact on the organizational safety of these investment funds in Poland. In this PhD thesis, the following three working hypotheses were adopted: - organizational activity of investment funds is strictly regulated by the legal regulations in the scope of its functioning, as well as controlled by internal bodies and external entities of the investment fund, which should be considered as the most appropriate practice of the legislator, which, due to the numerous competences of these entities and bodies, guarantees increased organizational security and stability of investment funds; - European Union law regulations affect the functioning and operation of investment funds providing their business on the Polish market, imposing ever more restrictions and obligations that lead to increased organizational security of investment funds, and - the supervisory activity of the Polish Financial Supervision Authority over investment funds is very wide, however, it is right that investment funds should be subject to external supervision in the form of an independent state authority - the Polish Financial Supervision Authority, for the purpose of organizational security of investment fund participants and the funds themselves. In the first chapter, the main emphasis was placed on explaining the basic concepts and elements of the financial market as an area in which investment funds run their business and presenting the investment fund as a participant in that market . The second chapter presents the issue of sources of law, which are the basis for the functioning of investment funds, starting from the chronological description of European Union regulations (UCTIS Directive), ending with the national legal regime, indicating de lege lata postulate. The third chapter deals with issues concerning the organizational structure of investment funds, including external entities and internal bodies of the investment funds. This chapter provides a comprehensive study of the operating principles and competences of the investment fund society, the court registering the funds, the depositary and the certified auditor - which are the external entities of the investment fund. Moreover, a similar analysis of the internal fund bodies are here made, including the investors' council, the meeting of investors or the assembly of participants. The subsequent, fourth chapter is devoted entirely to the Polish Financial Supervision Authority, which is central supervisory institution in Poland. This chapter presents a historical outline of this public organisation, shows the basic functions that it performs in the area of financial markets, describes its legal forms of its activity, supervisory competences towards investment fund companies, supervisory competences as part of the creation and operation of investment funds, as well as, supervisory powers in the scope of merger, management takeover, transformation, termination and liquidation of the investment funds. The last, fifth chapter is about legal and comparative nature and has been devoted to the regulation of the investment funds market in country - Germany and the organizational security of German investment funds. For the purposes of this dissertation, the author chose the state - Germany and decided to perform a legal-comparative analysis of the German investment fund system and the German system of supervision over the financial market - Die Bundesanstalt für Finanzdienstleistungsaufsicht (BaFin). At the end of this chapter, the author compares the operations of the Polish and German supervisory authorities and the comparison of German investment funds with Polish investment funds in the context of broadly understood “organizational security”.

Przedmiotem dysertacji jest analiza zagadnień związanych ze swobodą umów stron stosunku pracy przy kształtowaniu jego treści. Obecny kształt swobody umów stron stosunku pracy przy kształtowaniu jego treści powstał w zasadniczych zrębach w momencie wprowadzania Kodeksu pracy, w innych uwarunkowaniach ustrojowych, społecznych i gospodarczych. Zmiany, jakie dokonały się w tym czasie, mają charakter fundamentalny, co stwarza nową przestrzeń dla dyskusji o swobodzie umów w prawie pracy. W tej perspektywie sformułowano cztery główne pytania badawcze. Pierwsze pytanie dotyczyło ustalenia charakteru prawnego stosunku pracy i jego związku z prawem publicznym oraz prywatnym. Kolejne pytanie dotyczyło ustalenia normatywnych podstaw obowiązywania zasady swobody umów w indywidualnym prawie pracy oraz mechanizmu jej funkcjonowania. W następnej kolejności postawiono pytanie o zakres swobody umów w odniesieniu do poszczególnych elementów treści stosunku pracy. Wreszcie, czwarte pytanie dotyczyło ustalenia, czy zasada swobody umów powinna zostać uznana za kierunkową zasadę prawa pracy. Niezależnie od problemów badawczych, kompleksowa analiza swobody umów stron stosunku pracy przy kształtowaniu jego treści miała także na celu uporządkowanie materiału normatywnego dotyczącego tej problematyki. Przeprowadzona analiza doprowadziła do sformułowania następujących wniosków. Po pierwsze, jakkolwiek nie jest możliwe całościowe zakwalifikowanie prawa pracy wyłącznie do prawa publicznego bądź prywatnego, powyższy wniosek nie dotyczy stosunku pracy, który jest stosunkiem zobowiązaniowym (pomimo, iż zawiera elementy ingerencji publicznej). Po drugie, granice swobody umów przy kształtowaniu treści stosunku pracy częściowo określone zostały w sposób odmienny, niż w prawie cywilnym, chociaż z wykorzystaniem mechanizmów cywilistycznych. Swoboda, przysługuje stronom także w obszarze tzw. ochrony pracy, chociaż jest ona znacznie bardziej ograniczona. Po trzecie, pomimo iż podstawę obowiązywania swobody umów przy kształtowaniu treści stosunku pracy stanowi art. 3531 k.c. w związku z art. 300 k.p., zasada swobody umów w jej cywilistycznym wydaniu nie stanowi zasady kierunkowej w obszarze kształtowania treści stosunku pracy, w którym swoboda została przyznana w zakresie, jaki jest konieczny do efektywnej realizacji stosunku pracy lub nie zagraża równości stron stosunku pracy i godności pracownika i w którym obecna jest ingerencja państwa w zakresie, jaki jest uzasadniony ochroną równości stron stosunku pracy i godności pracownika. Dysertacja została podzielona na cztery części obejmujących osiem rozdziałów. W części pierwszej (Rozdziały I i II) przedstawiono proces historyczny, w trakcie którego doszło do wyodrębnienia prawa pracy jako samodzielnej gałęzi prawnej, zakres przedmiotowy pojęcia stosunek pracy oraz źródła kształtowania jego treści. Druga część pracy (Rozdział III) została poświęcona przedstawieniu zakresu swobody umów w zobowiązaniowym stosunku prawa cywilnego oraz ukazaniu tła aksjologicznego i normatywnego, uzasadniającego obowiązywanie zasady swobody umów. Zasadniczą treść dysertacji zawarto w trzeciej części (Rozdziały IV – VII), w której dokonano kompleksowej analizy norm prawnych dotyczących swobody umów. Rozważania teoretyczne zawarte w pierwszych trzech częściach pracy zostały w części czwartej (Rozdział VIII) wykorzystane do praktycznej analizy poszczególnych elementów treści stosunku pracy. Dopełnieniem pracy jest zakończenie, w którym zawarto syntetyczne podsumowanie i wnioski szczegółowe. W pracy posłużono się historyczną oraz formalno – dogmatyczną metodą badawczą, a ich wybór został podyktowany celami dysertacji.
The subject of the dissertation is the analysis of issues related to the freedom of contract of parties to an employment contract. The basic framework of the current scope of the freedom of contract of parties to an employment contract to shape its content was created when the Labor Code was introduced, in different political, social and economic conditions. There have been fundamental changes since then creating a new background for discussions on the freedom of contract in employment law. Therefore, four main research questions were formulated. The first question pertains to determination of the legal nature of an employment contract and its connections with public and private law. The second question concerns determination of the normative basis for the principle of freedom of contract in individual employment law and its functioning mechanism. Next, a question was raised about the scope of the freedom of contract in respect of particular elements of the employment relationship. Finally, a fourth question was posed to determine whether the principle of freedom of contract should be recognized as a guiding principle of employment law. Despite research problems, a comprehensive analysis was also aimed at organizing the normative material related to this problem. The analysis led to the following conclusions. Firstly, although it is not possible to generally classify employment law as exclusively private or public law, the same does not apply to the employment relationship, which is a contractual relationship (although it includes elements of public intervention). Secondly, the limitations of the freedom of contract in shaping the content of an employment relationship were partly determined differently than in civil law, although with the use of civil law mechanisms. The freedom of contract applies also in the area of so called employment protection. However, it is more limited in this area. Thirdly, although art. 3531 of the Civil Code in connection with art. 300 of the Labour Code constitutes the legal basis for the freedom of contract of parties to an employment relationship to shape its content, the principle of freedom of contract in its civil meaning does not constitute a guiding principle in the area of shaping the content of an employment relationship where freedom has been granted in the scope which is necessary to effectively realize an employment relationship or does not jeopardize the equality of the parties and employee’s dignity and where the public interference is present in the scope which is justified to protect the equality of the parties to an employment contract and employee’s dignity. The dissertation has been divided into four parts covering eight chapters. The first part (Chapters I and II) presents the historical process during which employment law was separated as an independent branch of law, the material scope of the concept of an employment relationship and the sources of shaping its content. The second part (Chapters III) presents the scope of the freedom of contract in contractual civil law relationships as well as the axiological and normative background justifying application of the principle of freedom of contract. The main content of dissertation is contained in third part (Chapters IV – VII), which provides a comprehensive analysis of the legal norms concerning the freedom of contract. The theoretical considerations contained in the first three parts of the work are used in the fourth part (Chapter VIII) to perform a practical analysis of particular elements of the content of an employment relationship. The dissertation ends with a synthetic summary. In the dissertation, a historical and formal-dogmatic method of research was used. Their choice was justified by the purposes of the dissertation.