Gotowa bibliografia na temat „Pehlevi literature”

Persian civilization had its rich culture since the pre-Islamic era. It left its impacts on those areas where the Persian language had adopted like contemporary India, Pakistan, Iran, Afghanistan, Iraq, Azerbaijan, Turkey, Tajikistan, and the Central Asian States. Its pre and post-Islamic educational system-generated hundreds of scholars which are well-nominated all over the world along with their inventions, philosophies, literature, and poetry. This article highlights an educational system in the Persian civilization since 2500 BC. Educational institutions before the conquest of Islam and post-Islamic changing patterns in it are going to be discussed in this article. There is also a focus upon educational institutions in modern Iran before the Islamic Revolution of 1979 that became the reason for the end of Pehlavi dynasty. Its hypothesis is that the present socio-economic and political development in Iran is a reason to strengthen the educational system that is protecting Persian civilization for centuries. The research is based on theoretically and historically descriptive, analytical, comparative, and qualitative and methods. The data is collected from books, research journals, newspapers, internet interviews, results of different dissertations, and personal visits to Iran in which attending several seminars, workshops, and training classes including visiting several universities and Research Centers in Qom and Tehran

Bu çalışmada, XVII. yüzyıl klasik Türk edebiyatı şairlerinden Pehlevân-zâde nâmıyla anılan Bekâyî ve şiirleri konu edilmektedir. Türkçe kaleme alınan şair biyografileri konulu eserler arasında Bekâyî’nin biyografisinin madde başı esasıyla yer aldığı tek kaynak, XVII. yüzyılda yazılan şuara tezkirelerinden Tezkire-i Rızâ’dır. Buna rağmen Bekâyî’nin, biyografisinin söz konusu tezkirenin eski harflerle yapılan baskısında, yurtiçi kütüphanelerdeki yazmalarının ise tümünde bulunmayışından dolayı gözden kaçmış bir şair olduğu anlaşılmaktadır. Şiirlerini günümüze ulaştıran ve tespitine olanak sağlayan yazmanın tek nüshası, Selimiye Yazma Eser Kütüphanesi’nde, Ahmed Bâdî koleksiyonu içerisinde 2208 numarayla kayıtlıdır. Değişik yerlerine düşülen kayıtlardan XVIII. yüzyılda derlendiği öğrenilen yazma içerisinde Bekâyî’nin şiirlerinden başka Figânî, Şeyhülislâm Yahyâ ve Sâbit’in Dîvân’larından seçilmiş şiirler bulunmaktadır. İçeriği yönüyle yazma, adı geçen şairlerin şiirlerinin bütününü ihtiva eden yapıda olmayıp daha çok bu şairlerin Dîvân’larından yapılmış bir şiir seçkisi görünümü arz etmektedir. Bekâyî’nin şiirlerinin sonunda yer verilen itmam kaydında Dîvân ifadesi bulunan yazmada, değişik nazım şekilleriyle kaleme alınan 31 parça şiiri kayıtlıdır. Diğer taraftan mevcut şiirler, Bekâyî’nin biyografisinin bazı yönlerinin aydınlatılmasına da kaynaklık eder. Şairin kendi şiirlerinde rastlanan söz konusu ayrıntılar, biyografisinin yegâne kaynağı olan Tezkire-i Rızâ ile birçok açıdan mutabıktır. Bekâyî’nin mevcut şiirleri arasında özellikle perestişnâme başlığını taşıyan iki manzumesi; manzum mektup, şehir methiyesi, şairnâme ve kâtipler hakkında yazılmış hiciv gibi farklı türden özellikleri bünyesinde barındıran şiirler olması yönünden dikkat çekmekte ve Türk edebiyatında kaleme alınmış bu türden manzumelerin bilinmeyen örnekleri arasında yer almaktadır. Çalışmada öncelikle Bekâyî’nin şiirlerini günümüze ulaştıran yazma hakkında bilgi verilmiş, Tezkire-i Rızâ ve mevcut şiirlerine yansıyan bilgilerden hareketle biyografisi ve edebî kişiliğine dair dikkat çeken ayrıntılar ortaya konulmaya çalışılmış ve şiirlerinin çeviriyazılı metni sunulmuştur. Böylelikle Türk edebiyatı tarihinde adı gölgede kalmış bir şair ve onun daha önce herhangi bir incelemeye konu edilmeyen belli miktarda şiirinin gün yüzüne çıkarılmasının amaçlandığı makalenin, Bekâyî ve şiirleri hakkında yapılacak başka çalışmalar için temel teşkil etmesi hedeflenmektedir.