Gotowa bibliografia na temat „Christelik Philosophy”

Introduction to the translation of “Het dilemma voor het christelijk wijsgeerig denken en het critisch karakter van de wijsbegeerte der wetsidee” by Herman Dooyeweerd (1936), Philosophia Reformata 1 (1), pp. 3–16. See doi 10.1163/23528230-08302008.

Translation of “Het dilemma voor het christelijk wijsgeerig denken en het critisch karakter van de wijsbegeerte der wetsidee” by Herman Dooyeweerd (1936), Philosophia Reformata 1 (1), pp. 3–16. For the Introduction to this translation, see doi 10.1163/23528230-08302007.

De moderne geschiedwetenschap worstelt sinds haar ontstaan in de 19de eeuw met het probleem van het historisme. De resultaten van de moderne geschiedwetenschap werden aan het begin van de vorige eeuw met enthousiasme begroet en deden een ongekend grote belangstelling voor het verleden ontstaan. De ‘nieuwe’ historische methode, die bestond in een positivistische, empirisch-analytische aanpak, bleek in zijn toepassing echter een katalysator van een manifest relativisme in de geschiedwetenschap. De idealistische geschiedfilosofie werd erdoor ontmanteld, maar ook de geschiedenis zelf werd steeds nauwkeuriger en preciezer ontleed. Wat bleef er aan samenhang en betekenis in de geschiedenis over? Het boven dit artikel afgedrukte citaat van Troeltsch geeft de kern van het probleem aan. Het is de historische problematiek van het ‘vergruisde beeld’, zoals J. Romein het eens aanduidde. In dat ‘vergruisde beeld’ is ook alles wat zin, waarde en norm heet in de geschiedenis ontbonden. Het gaat althans schuil achter massa’s feiten die zich maar niet samen lijken te willen voegen in een algemene betekenis.

Om ons inzicht in techniek en cultuur aan te scherpen wil ik met een aantal kritische opmerkingen ingaan op het boek Geloven in wetenschap en techniek van E. Schuurman, dat verscheen als deel 15 in de christelijk wijsgerige reeks Verantwoording. Het boek behandelt de huidige cultuurproblemen, die de auteur persoonlijk raken en wel zo diep dat ik hem de vraag voorleg of ze wel juist zijn geanalyseerd.

In het boek Exodus, hoofdstuk 3, wordt verteld hoe God aan Mozes verschijnt in een brandende braambos. De HEER heeft het lijden van Israel in Egypte gezien en wil hen daaruit bevrijden. Daartoe wordt Mozes naar de farao gestuurd om tegen hem te zeggen dat hij Israel moet laten gaan. Met die boodschap moet Mozes eerst naar Israel zelf. Vandaar zijn vraag: wat zullen zij zeggen? Zullen zij mij geloven, als ik zeg dat ik gestuurd ben door de God van hun vader, van Abraham, Isaak en Jakob? Zullen zij niet vragen: wie is die God? Hoe is zijn naam? In antwoord daarop spreekt God de bekende woorden: ‘Ik ben die Ik ben.’ Mozes moet tot de Israelieten zeggen: ‘Ik ben heeft mij tot u gezonden.’ En verder: ‘De HEER (YHWH), de God van uw vaderen, de God van Abraham, de God van Isaak en de God van Jakob, heeft mij tot u gezonden. Dit is mijn naam voor eeuwig en zo wil Ik aangeroepen worden van geslacht tot geslacht.’

Text in Afrikaans
In hierdie studie is gepoog om vanuit 'n fundamentele pedagogiek-perspektief, die hele aangeleentheid rakende die normatiewe in die tegnokratiese bestel, te belig. Daar is aangedui dat die wyse waarop norme in die tegnokratiese bestel tot vergestalting kom geen vanselfsprekendheid is nie, aangesien die tegnokratiese era deur 'n onloënbare werklikheid van voortdurende verandering gekenmerk word. Hierdie tendens van verandering het meegebring dat outentieke norme, soos dit in die verlede gehuldig is, vandag nie meer die toonaangewende norme in die opvoedingsgebeure van die tegnokratiese era is nie. Trouens, dit blyk of daar vandag weinig of geen plek is waar Christelike norme prakties deur die Christen uitgeleef kan word nie. Om 'n greep op hierdie werklikheid te verkry, is daar 'n antropologies-ontologiese fundering van die mens as normatiewe synde ondemeem. Die bevindinge waartoe gekom is, dui daarop dat die mens die enigste gemoeide met waardes en norme onder die lewende wesens is. Vervolgens is daar 'n dieptestudie op die mens se huweliks- en gesinsituasie ondemeem, ten einde fundamentele uitsprake te kan maak oor die wyse waarop die norme deur die tegnokrasie geraak is. Dit het hieruit geblyk dat die tegnokratiese bestel ook die huweliks- en gesinsituasie nie ongedeerd gelaat het nie, en dat daar vandag ander waardes betreffende die huweliks- en gesinsnorme gehuldig word. Deur 'n diepteskou op die skoolsituasie, soos dit tot openbaring kom in die bedrywigheidstruktuur, kon daar duidelik aangetoon word dat daar 'n waardeverskuiwing ten opsigte van norme ingetree het. Daar word al hoe meer toegegee aan 'n sogenaamde "neutrale" opvoedingspraktyk, wat daartoe lei dat daar 'n felle aanslag teen Christelike norme heers. Verder het dit uit die ondersoek geblyk dat ten spyte van die negatiewe greep wat die tegnokratiese era op die mens se norme het, hy aileen staande kan bly indien hy die norme in sy huwelik, gesin en skoal met openbaringsinhoude van die Heilige Skrif vul. In die verband is spesifiek die Dekaloog uitgelig om as norme vir 'n partikuliere Christelike opvoedingspraktyk in die gesin en skoal te kan dien.
This study attempts to analyse the phenomenon of normativeness in a technocratic society as seen in a fundamental pedagogic-perspective. It is indicated that the way norms are manifested in the technocratic world cannot be accepted as a matter of course, because the present technocratic dispensation is characterized by an indisputable reality of continual change. This tendency to change causes authentic norms, that were adhered to in the past, to no longer be the guiding principles in the education practice of the technocratic dispensation. As a matter of fact, it appears that there is little or no place, where the Christian can practise his Christian norms today. To obtain a grip on this reality, an anthropologic-ontologic foundation of man as a normative being, is embarked upon. The resultant findings indicate that man is the only being involved with values and norms. A radical study is· also made of man's marriage and family situation to highlight fundamental findings on the way norms are being effected by the technocratic dispensation. It becomes evident that the entire marriage and family situation are also vitally affected by the technocratic forces, while it is evident that other values concerning marriage and family norms are practised today. By means of a thorough study of the school situation, as manifested in the activity structures, it becomes clear that a change of values has occurred concerning the norms being applied in schools. Today there is continuous yielding to a so called "neutral" education practice, leading to a sharp attack on Christian norms. Furthermore, research emphasizes that despite the detrimental influence exercised by the technocratic elements upon the norms of man, he can still assert himself if his norms are embedded and sustained by the inspirations of Holy Scripture. The Ten Commandments are specifically selected to be applied as norms for a particular Christian education practice in the home and school.
Educational Studies
D. Ed. (Fundamentele Pedagogiek)