Gotowa bibliografia na temat „بهایی”

پیرامون دیت مرد‌ و ‌‌زن، سه دیدگاه فقهی ارائه شده است. یکی مساوات مطلق؛ دوم تنصیف مطلق و سوم، مساوات تا قدر یک‌سوم و تنصیف در بیش‌ از یک‌سوم. میزان اعتبار دلایل هر دیدگاه بر مبنای احکام اصول فقهی، مسألۀ این تحقیق است. پرسش این است که اعتبار دلایل مورد احتجاج دیدگاه‌های مشارالیه در زمینۀ تفاوت دیت مرد و زن، چه‌گونه است؟ اهمیت بهایی که شریعت برای نفس و اجزای آدمی مشروع نموده، به همان پیمانه‌یی است که حرمت جان و اجزای او در نظر شرع داراست؛ از‌این‌رو، قول به‌وجود فرق و عدم فرق بین دیت زن و مرد، قابل بحث است؛ چه موضوع به حقوق مرد و زن تعلق دارد؛ از سویی بازنگری مسائل خلافی در شناسایی نظر برحق، نقش قابل ملاحظه‌یی دارد؛ براین اساس، پژوهش در این زمینه ارزش‌مند می‌نماید. این پژوهش با روش تحلیلی-انتقادی و با استفاده از منابع کتاب‌خانه‌یی، در پی این بوده‌است تا دلایل مورد استمساک فقیهان درخصوص موضوع تحقیق را به نقد بگیرد و دیدگاه موجه را برجسته سازد. حاصل تحقیق نشان می‌دهد که دیدگاه معتقد به نصف‌بودن دیت نفس و جراحات زن‌ها نسبت به مردها به طور مطلق، موجه است؛ زیرا نص حکم دیت، عام مخصوص است و اجماع سکوتی بر نصف‌بودن دیت نفس زن، هرچند ظنی است، اما می‌تواند نص ظنی را خاص گرداند. تفاوت دیت مرد و زن بدان جهت است که زیان عاید به خانوادۀ مجنی‌علیه به سبب جنایت بر زن و مرد یک‌سان نیست؛ زیرا مسؤولیت‌های مرد و زن متفاوت است. ضمان جراحات بر دیت نفس قیاس می‌گردد؛ زیرا حکم اصلی مجمع‌علیه و معقول است.

آیین بهائی زاده‌ی ایران و دارای چندین میلیون پیرو در سراسر جهان است. بهائیان بزرگترین اقلیت دینی ایران هستند. با این وجود، از زمان پیدایش تا کنون، پیروان این آیین را در ایران آزرده اند و زیر فشار گذاشته اند. این نوشتار می‌کوشد با نگاهی به تاریخ و روش‌های بهائی آزاری، دلایل چنین رویکردی را واکاود. تاکید بیشتر بر دوران پس از انقلاب ۱۳۵۷ است که فشارها چندین برابر و سازمانی شد. همچنین پرسش اصلی آن بود که گروه‌های گوناگون اجتماعی، به ویژه جامعه‌ی روشنفکر ایرانی، چه دلایلی برای چنین دفع و سرکوبی دارند. این مقاله نشان می‌دهد که بهائیان ایران از آغاز سپر بلای جامعه بوده اند که می‌بایست تقصیر مشکلات و بحران‌ها را گردن گیرند. در عین حال، ایرانیان حقوق انسانی بهائیان را منوط به اثبات برحق بودن این آیین می‌شمارند و می‌کوشند با رد باورهای این مذهب، سرکوبی پیروان آن را توجیه کنند. در پایان مقاله، گفتگویی در باب تغییرات جامعه‌ی امروز آمده است که گویای رشد آگاهی و حمایت جامعه‌ی ایرانی از هم میهنان بهائی خویش در عین شدت گرفتن سرکوبی‌هاست. مبنای این نوشتار اسناد تاریخی، نظریه‌های چندی از اندیشمندان، اخبار روز و مصاحبه با کسانی است که این سرکوب‌ها را تجربه کرده‌اند.

آن‌چه در بین مردم به‌گونۀ گسترده و از گذشته متداول باشد، بدان عُرف گفته می‌شود. عُرف در شریعت اسلام پایه‌یی ستبر و پای‌گاهی سترگ دارد. کثیری از احکام به عرف زمانه و زمینه واگذارده شده‌اند. عرف یکی از مصادر اختلافی تشریع اسلامی است و پیوسته در ردیف استحسان، استصحاب، مصالح مُرسله، مذهب صحابه و شرایع پیشین نشسته است. اهل‌سنت و به‌ویژه حنفیان و مالکیان، در بین مذاهب اسلامی بیش‌تر بدان پرداخته و بهای افزون‌تر داده‌اند. پرسشی که یادداشت پیش‌ِرو در پیِ جست‌وجوی پاسخ آن بوده است، این است که عرف -این پدیدۀ مُعتنابه فقه اسلامی- از چه پشت‌وانه‌های روایی برخوردار است و نقش آن در اصدار احکام، خاصَّه مسائل نوپدید چه میزان است؟ این وجیزه که به‌گونۀ توصیفی- تحلیلی پدید آمده و برای گره‌گشایی دیده به دیدن منابع کتاب‌خانه‌یی روشن کرده، بادید تحلیلی - توصیفی به نیکی دریافته که: عرف ریشه‌یی مستحکم در نصوص دارد و در عهد رسالت و سپس زمان صحابه، تابعان و اتباع ایشان به کار بسته شده و احکامی بر پایۀ آن بنایافته و صاحبان مذاهب اسلامی کثیری از مسائل را بدان واگذاشته‌اند و در عرصۀ قضایای نوپدید نیز نقشی به‌شدّت پُر رنگ به آن قایل شده‌اند. بررسیدن جایگاه دقیق و درست عرف از دیر و دور مَطمَح نظر اصحاب قلم بوده و نویسنده‌گانی در خاور و باختر از چشم‌اندازهای متفاوتی بدان نگریسته و در خصوص آن به خلق آثاری پرداخته‌اند. بیش‌ترینۀ آثارِ پُربرگ و باری که در این حوزه پدید آمده به زبان تازی بوده و در پارسی کاری چندان صورت نپذیرفته است. نوشتۀ پیش‌رو که سعی در طرح نِکات بدیع در این حوزه دارد، تلاش ورزیده تا لُب و لُباب آثار پیش‌گفته را تا حدودی در خود بگنجاند، امیدوار است محصول کار انجام گرفته به کار جوینده‌گان دانش و دانایی بیاید و گرهی از کار فروبستۀ کسی بگشاید.