Letteratura scientifica selezionata sul tema "Współczesna kultura Zachodu"

(Post) modernizm i kultura chrześcijańska w kontekście personalizmu kardynała Stefana Wyszyńskiego Wystarczy pobieżna analiza sytuacji na świecie, aby zweryfikować kulturowy kontekst współczesnego chrześcijaństwa, jak również fundamenty, na których opiera się dzisiejsza kultura świata Zachodu. Nic więc dziwnego, że wielu chrześcijańskich intelektualistów ocenia ją jako wielowymiarową, wysoce skomplikowaną, przejawiającą niekiedy bardzo niepokojące destruktywne symptomy. Niewątpliwie, chrześcijańskie korzenie rzeczywistości kulturowej związane przede wszystkim z Europą są skorelowane z narodzinami nowoczesnej idei naukowej racjonalności, która przyniosła ludzkości wielkie możliwości, ale także poważne zagrożenia. Dzięki idei racjonalności, Europa rozwinęła kulturę, która szczególnie teraz — w sposób wcześniej zupełnie nieznany ludzkości — próbuje wykluczyć Boga ze sfery świadomości publicznej. Oczywiście istnieniu Boga można całkowicie zaprzeczyć lub uznać za niemożliwe do udowodnienia, zakładając, że — wiara lub niewiara — jest to kwestia wyłącznie subiektywnego wyboru. Niemniej jednak, w obu przypadkach—zdaniem wielu współczesnych przedstawicieli (post)nowoczesności — Bóg nie powinien mieć istotnego znaczenia dla całości życia publicznego. Ukazanie zatem roli antykatolicyzmu w klasycznym ujęciu (post) nowoczesności, a także tradycji katolickiego antymodernizmu, pozwoli na bardziej konstruktywne wyeksponowanie ducha soborowego aggiornamento, co niefortunnie wiąże się z bardziej ogólnym kryzysem nowoczesności w latach siedemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku. W tym właśnie okresie można zauważyć zarówno odwrót od „nowoczesności” jako koncepcji „usensowiającej” paradygmat ówczesnej rzeczywistości kulturowej, jak i „ponowoczesne” odrodzenie religijne rozumiane jako wyzwanie do wyartykułowania żywej chrześcijańskiej tradycji wpisanej w globalną złożoność współczesnego świata. Głównym zatem celem powyższego artykułu jest ukazanie fundamentalnych kwestii dotyczących (post)nowoczesności i sposobowi, w jaki wpływają one na istotne kwestie teologiczne, zwłaszcza w kontekście personalistycznej wizji prezentowanej przez Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Dotyczy to szczególnie tak ważnych zagadnień jak zagadnienie prawdy, hermeneutyki, specyfiki funkcjonującego języka i ich wzajemnych korelacji. W tym znaczeniu, współczesny dyskurs teologiczny może zostać znacznie ubogacony, uwzględniając wiele aspektów współczesnej teorii ponowoczesnej, zwłaszcza w odniesieniu do kultury. Istotnym tego warunkiem jest jednak uwzględnienie niewątpliwych osiągnięć poprzednich epok. Podstawowym jednak zadaniem chrześcijan jest kreowanie rzeczywistości kultury autentycznie humanistycznej, zdolnej do kształtowania osoby ludzkiej zgodnie z jej powołaniem. Jest to możliwe dzięki sferze wartości osobistych i społecznych które, formując człowieka, warunkują transformację całej kulturowej rzeczywistości świata w perspektywie „nowego nieba i nowej ziemi” (por. 2 P 3,13; Ap. 21,1).

Obraz kota jako pomocnika czarownicy lub kota-diabła pojawił się już w światowej literaturze XIX wieku. Utrwalony zaś został we współczesnej literaturze fantasy. Pisarze, którzy tworzyli wizerunki kocich bohaterów, często sięgali do mitologii, średniowiecznych tradycji, a nawet dokumentów z procesów o czary. To właśnie tam kot łączony był z czarną magią. Celem artykułu jest przedstawienie dialogu, jaki zachodzi między kulturą i literaturą, by nakreślić współczesny literacki wizerunek kota magicznego.

Autorka artykułu porównuje trzy wizje współczesnych myślicieli, którzy obserwując obecny świat, widzą w nim zagrożenie nadchodzącą apokalipsą, w rozumieniu końca ludzkości w jej tradycyjnej formie. Człowiek wykorzeniony oraz zagubiony, nie znając własnej kultury, staje przed pytaniem: kim jest? I w niemożności odpowiedzi na nie upodabnia się do nieświadomych siebie dzieci, które żyjąc w ignorancji, pozostają poza możliwością zarówno potępienia, jak i zbawienia. Dzieci te podlegają jednak procesowi dojrzewania i kiedy osiągają dorosłość, szukają siebie, próbując upodobnić się do innych, lecz ci inni są w tej samej sytuacji co oni. Stąd powstaje społeczeństwo nieokreślonych obywateli, którzy w sytuacji niebezpieczeństwa, oskarżają jedni drugich, tak że każdy staje się poniekąd kozłem ofiarnym, którego wolno lub nawet należy poświęcić dla uratowania większości. Wtedy to każdy staje się tzw. homo sacer, ofiarą, której nie przysługuje żadne prawo, nawet prawo do życia. Aby do tego nie dopuścić, trzej myśliciele wzywają do powrotu do form kultury, w których ludzkość zostaje przedstawiona całościowo i poprzez jej zobrazowanie współczesny człowiek może stworzyć swoją tożsamość

Pozycja Japonii po II wojnie światowej nabrała innego znaczenia. Wyznaczały ją klęska wojenna i konieczność szukania innej drogi rozwoju. Tą drogą było przyjęcie części zachodnich wartości – głównie amerykańskich – i zasad wolnego rynku w sferze ekonomii. Reorientacji uległa również polityka zagraniczna, która musiała nastawić się na wsparcie gospodarki poprzez szukanie i utrzymanie dobrych relacji z zagranicą. Większego znaczenia nabrały wszelkie instrument związane z soft power, czyli typowej dla Japonii kultury i wartości, które jednak połączone z wartościami Zachodu, maja korzystny wpływ na rozwój tego kraju. Najlepiej jest to widoczne we wzroście znaczenia tego państwa, które potrafiło wiele zyskać w kategorii miękkiej siły, pomimo hermetyczności własnej kultury i wartości. To one wraz z pokojową polityką i modelem gospodarczego rozwoju idealnie odzwierciedlały możliwości użycia soft power.

Artykuł podejmuje zagadnienie istniejących we współczesnym, odczarowanym świecie form duchowości oraz ich znaczenia dla poszukującego w dalszym ciągu metafizyki człowieka Zachodu. Odniesienie się do postępującego w świecie procesu sekularyzacji oraz jego społeczno-kulturowych przyczyn, związanych z przemianami intelektualnymi i obyczajowymi lat 60. XX w., prowadzi do stwierdzenia, iż w wyniku negacji wartości oraz znaczeń wypływających z dziedzictwa chrześcijaństwa dotychczasowa religijność straciła na znaczeniu. Nie jest to jednak równoznaczne z całkowitym zanikiem symboliki, a także problematyki duchowej, bowiem tekst wykazuje, że są one ważnymi elementami organizującymi wokół siebie daną kulturę, niezależnie od czasu i okoliczności. Główną oś refleksji stanowi myśl, iż mimo paradygmatu racjonalności człowiek nadal pragnie obcować z tym, co przekracza zmysłowe poznanie. Istnienie wspomnianej dialektyki omówiono również szeroko w kontekście pozazachodnim, posługując się przykładem syberyjskich praktyk szamańskich, które stanowią o obecności form duchowości, w pewnej mierze opierającym się zmianom właściwym dla epoki nowoczesności i ideologii stalinowskiej. Zjawisko to rozpatrywane jest w kluczu historycznym, politycznym oraz kulturowym i prowadzi do konkluzji, że obecnie szamanizm syberyjski ma charakter hybrydyczny, ulega licznym modyfikacjom, umykając klasycznym ujęciom antropologicznym i religioznawczym. Poprzez zestawienie wizji szamanizmu syberyjskiego z klasycznego opracowania Mircei Eliadego z jego współczesną, pełną teatralności, przesady formą, artykuł udowadnia, że szamanizm na Syberii coraz bardziej zaczyna podlegać procesom globalizacji i uniwersalizacji za cenę utraty wymiaru sakralnego. Co istotne, choć omawiane praktyki sytuują się pomiędzy rdzenną tradycją a komercyjnym przetworzeniem, w dalszym ciągu pozostają ważnym elementem danej kultury. Ponadto stanowią obszar zainteresowania człowieka zachodniego, próbującego poszerzać własny, dotychczasowy repertuar form duchowości.

Ewangelizacja w sensie ścisłym oznacza przekazywanie chrześcijańskiego orędzia niechrześcijanom. Jednak w znaczeniu szerszym oznacza głoszenie osoby, nauki i dzieła Jezusa Chrystusa wszystkim ludziom, również tym ochrzczonym i przyznającym się do Kościoła. W tym opracowaniu chodzi o to drugie, szerokie znaczenie ewangelizacji. Ewangelizować można przy użyciu wielu metod i środków, ale zawsze należy brać pod uwagę kontekst społeczny i kulturowy adresatów ewangelizacji. Kiedyś decydujące o rozwoju człowieka były wąskie kręgi kultury lokalnej. Dzięki rozwojowi mediów elektronicznych, zwłaszcza radia, telewizji, Internetu, a ostatnio także mediów społecznościowych, pewne trendy kulturowe bardzo łatwo zyskują zasięg globalny. Celem tego artykułu jest prezentacja korzeni współczesnej sytuacji kulturowej w społeczeństwach Zachodu. Przedmiotem analizy będzie następnie zjawisko zaniku wiary w Boga osobowego, rewolucyjne przemiany w antropologii, których konsekwencją jest kryzys życia małżeńskiego i rodzinnego. Finalnym elementem tego przedłożenia będą wnioski pastoralne dla Kościoła w Polsce jako podmiotu i organizatora współczesnej ewangelizacji.

<p><strong>A</strong>rtykuł porusza kluczowe dla oświaty zagadnienie aktualności oferty edukacyjnej, kompatybilności szkoły ze światem społecznym, nauki, kultury i sztuki, w tym przede wszystkim zwraca uwagę na konieczność uwzględniania w edukacji muzycznej zmian jakie zachodzą we współczesnej kulturze. Zaprezentowane tezy i wnioski opierają się na przeświadczeniu, że obecna transformacja kulturowa jest zjawiskiem trwałym. Dokonała się one głównie za sprawą nowoczesnych technologii, mediów i powinnością szkoły i edukacji muzycznej jest uwzględnianie tego faktu zarówno na poziomie koncepcji, programów nauczania, jak i codziennej praktyki. Tekst składa się z dwóch części. W pierwszej, na podstawie analiz z zakresu teorii, socjologii, antropologii i pedagogiki kultury, omówione są elementy, które wydają się kluczowe dla zrozumienia współczesnej sytuacji kultury oraz dla planowania nowych rozwiązań w powszechnej edukacji muzycznej, w tym autor stara się zmierzyć z pewnymi stereotypami i uprzedzeniami w myśleniu o współczesnej kulturze muzycznej. Analiza tych uwarunkowań jest punktem wyjścia do naszkicowania w części drugiej zmian jakie są konieczne w edukacji muzycznej, tak aby mogła ona zaspokajać ważne potrzeby ludzi i mogła realizować istotne cele jakie jej przypisujemy.</p>

W artykule omawiam normatywne aspekty drażliwości – nieadekwatnie silnej reakcji na różnice poglądów i postaw – towarzyszącej współczesnej polaryzacji dyskursu w kulturze Zachodu. Tak jak polaryzacja, drażliwość jest częściowo wytworem medialnym, lecz odzwierciedla również strukturalne problemy kultur i praktyk społecznych opartych na gęstej sieci wartości. Omawiam diagnozy zjawiska i proponowane w filozofii remedia, takie jak odejście od dyskursu opartego na wartościach oraz osłabienie założeń związanych z silnym podmiotem działań i przekonań. Polemizując z tym dwoma rozwiązaniami, proponuję program radykalnego filozoficznego krytycyzmu. Omawiam jego założenia na tle współczesnych teorii krytycznych (między innymi Horkheimera, Spaemanna, Habermasa) oraz pokazuję jego konkretne zastosowanie w praktyce edukacyjnej.

<p>Religia i geopolityka należą pozornie do dwóch różnych przestrzeni – sacrum i profanum. Jednak czasem zachodzą między nimi ścisłe związki, czego symbolem stały się choćby krucjaty. Wydaje się, że we współczesnej geopolityce, głównie w zachodnich publikacjach, religia nie jest czynnikiem ważnym,<br />raczej lekceważonym. Szczególnie że prawie nigdy religia nie jest jedynym aspektem wpływającym na procesy geopolityczne, lecz koreluje z wieloma innymi zmiennymi, których wpływy trudno zbadać i zmierzyć. Dlatego tylko nieliczni badacze geopolityki ze szkoły geopolityki krytycznej oraz francuskiego periodyku „Herodote” posługują się terminem „geopolityka religii”. Stąd dużo więcej badań naukowych nad związkami między geopolityką a kulturą. We współczesnym świecie za znacznie ważniejsze uważa się problemy ekonomiczne niż cywilizacyjne.</p><p> </p><p style="margin-bottom: 0cm; line-height: 150%;" align="JUSTIFY"><span style="color: #000000;"><span style="font-family: Times New Roman CE,serif;"><span style="font-size: medium;"><br style="font-size: medium;" /></span></span></span></p>