Littérature scientifique sur le sujet « Turkey. Kanun-ı esasi (1876) »

Osmanlı Devleti’nde basının doğuşu ve gelişimi 19. yüzyılda gerçekleşmiştir. 1831 yılında Takvim-i Vekayi’nin yayımlanması ile başlayan Türkçe gazetelerin serüveni 1860 yılında Tercüman-ı Ahval gazetesinin yayımlanması ile farklı bir boyuta geçmiş, basın için bir hukuki düzenlemeye ihtiyaç duyulmuştur. 1864 yılında bu ihtiyacın karşılanması amacıyla Matbuat Nizamnamesi yayınlanmıştır. Ancak muhalefetin basın yoluyla düşüncelerini ifade etmeleri üzerine 1867 yılında Kararname-i Âli yayınlanarak siyasal iktidara basın üzerinde idari tedbir alma yetkisi verilmiştir. Matbuat Nizamnamesi’ni işlevsiz duruma getiren bu kararname Osmanlı Devleti’nde basın özgürlüğünün gelişimini de engellemiştir. 1876 yılında Kanun-i Esasi’nin yayınlanması Osmanlı basını tarafından basın özgürlüğünün gelişmesi adına önemli bir adım olarak değerlendirilmiştir. Kararname-i Âli’nin yürürlükten kaldırılması ve yeni bir basın yasasının hazırlanması ile basın özgürlüğüne kavuşma beklentisi içindeki dönem basını, 1877 yılında patlak veren Osmanlı-Rus savaşı ile ilan edilen sıkıyönetim ve Kanun-i Esasi’nin rafa kaldırılması sonrası tüm umutlarını kaybetmiştir. Kararname-i Âli’nin yayımlandığı 1867 yılından Kanun-i Esasi’nin askıya alındığı 1877 yılına kadar geçen süre zarfında Türk Basın Tarihi literatürüne geçen pek çok sansür uygulaması bulunmaktadır. Bu dönem içerisinde öne çıkan olaylardan birisi de Kanun-i Esasi’ye dair yayımladığı bir karikatür yüzünden 3 yıl hapis cezası alan Hayal mizah dergisinin sahibi Teodor Kasap’ın davasıdır. Bu çalışma; Teodor Kasap’ın dava sürecini ve davanın hukuksal dayanaklarını konu edinmektedir. Bu kapsamda; “Dava sürecinin aşamaları nelerdir ve nasıl bir hukuki mevzuat uygulanmıştır?”, “Dava sürecinde davalı Teodor Kasap’ın savunması nasıl bir hukuki çerçevede gerçekleşmiştir?”, “Dava, basın-iktidar ilişkisi noktasında nasıl bir öneme sahiptir?”, “Davanın Türk Basın Tarihi açısından önemi nedir?” sorularına cevap aranmaktadır. Betimsel Araştırma Tasarımı motifinin kullanıldığı çalışmada İçerik Analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışma 1877 Şubat-Mayıs ayları ile sınırlandırılmıştır.

Defence date: 3 June 2013
Examining Board: Professor Anthony Molho, European University Institute (Supervisor) Professor Edhem Eldem, Boğaziçi University (External Supervisor) Professor Antonella Romano, European University Institute Professor Gilles Pécout, Ecole Normale Supérieure
PDF of thesis uploaded from the Library digital archive of EUI PhD theses
The dissertation is about the genesis of the Ottoman Constitution, which was promulgated on December 23, 1876. The main objective is to reconstruct the nineteenth-century Ottoman constitutional movement in relation to Europe and international politics without neglecting the internal administrative developments that affected the process. The dissertation traces the transcultural and transnational dimension of the internal process of the genesis of the Ottoman Constitution and shows that the Ottoman constitutional movement developed beyond the control of Ottoman bureaucracy and state apparatus, through a web of relations that exceeded the boundaries of the Ottoman territory. The movement incorporated, from domestic authorities to foreign powers, a plurality of formal and informal agents of different ethno-religious, cultural and ideological backgrounds and of different legal norms. The dissertation investigates how Ottoman reformers synthesised different legal traditions, imported from the West to the Ottoman context through various human channels, and how the Ottomans' constitutional thought was shaped and negotiated by the encounter of European models with the imperial political culture as well as by the encounter of foreign actors with domestic draftsmen.

Johann Strauss: A Constitution for a Multilingual Empire. Translations of the Kanun-i Esasi and Other Official Texts into Minority Languages // Abdulhamit Kırmızı: Authoritarianism and Constitutionalism Combined: Ahmed Midhat Efendi Between the Sultan and the Kanun-ı Esasi // A. Teyfur Erdoğdu: The Administrative and Judicial Status of the First Ottoman Parliament According to the 1876 Constitution // Nurullah Ardıç: Islam, Modernity and the 1876 Constitution // Milena B. Methodieva: The Debate on Parliamentarism in the Muslim Press of Bulgaria, 1895-1908// Selçuk Akşin Somel: Mustafa Bey of Radoviş (1843-1893): Bureaucrat, Journalist and Deputy of Salonica to the First Ottoman Parliament // Bülent Bilmez / Nathalie Clayer: A Prosopographic Study on some ‘Albanian’ Deputies to the First Ottoman Parliament // Elke Hartmann: The “Loyal Nation” and Its Deputies. The Armenians in the First Ottoman Parliament // Philippe Gelez: Towards a Prosopography of the Deputies from BosniaHerzegovina in the First Ottoman Parliament // Johannes Zimmermann: The First Ottoman Parliamentary Elections on Crete and the Cretan Deputies to the Meclis-i Mebusan // Christoph Herzog: Some Notes About the Members of Parliament from the Province of Baghdad // Malek Sharif: A Portrait of Syrian Deputies in the First Ottoman Parliament