Littérature scientifique sur le sujet « Razione »

Uvod: Bolesnici i njihove obitelji od medicinskih sestara očekuju suosjećanje, empatiju i uzajamno poštovanje. S ciljem što boljeg usvajanja empatičkih vještina komuniciranja s bolesnicima, u sestrinskoj profesiji potrebno je provoditi kontinuiranu edukaciju od samog početka školovanja te nastaviti putem cjeloživotnog učenja.Ispitanici i metode: Podaci su prikupljani općim upitnikom o demografskim karakteristikama i studentskom verzijom Jeffersonove ljestvice empatije razvijene posebno za proučavanje empatije zdravstvenih djelatnika i studenata u kontekstu skrbi o pacijentima. Istraživanjem su obuhvaćene 252 medicinske sestre i tehničara. Provedeno je presječno istraživanje. Statistička analiza rađena je programskim sustavom MedCalc.Rezultati: Istraživanjem je uočena visoka razina empatije, medijan Jeffersonove ljestvice empatije iznosio je 121 (IQR 111 – 128), što je iznad prosjeka u usporedbi s prijašnjim istraživanjima. Značajno višu razinu empatije iskazale su žene u usporedbi s muškarcima, a značajno nižu najmlađi ispitanici. Nije uočena povezanost empatije s razinom obrazovanja.Zaključak: Rezultati istraživanja ukazuju na visoku razinu empatije kod medicinskih sestara i tehničara, ali još uvijek ima dovoljno prostora za poboljšanja. Očekivala se viša razina empatičnosti prvostupnika sestrinstva. Pretpostavljalo se da će profesionalno iskustvo, kao i obrazovanje, doprinijeti višoj razini empatičnosti. Može se zaključiti da bi u obrazovanje medicinskih sestara i tehničara poželjno bilo uključiti više sati poučavanja o dobrobitima empatije i vježbanju vještine iskazivanja empatije.

U podmorju duž cijele istočne obale Jadrana nalaze se brojni krški oblici potopljeni posljednjom gornjopleistocensko-holocenskom transgresijom. Općenito, većina procesa u okviru okršavanja prestaje na razini erozijske baze koja je u slučaju priobalnog krša apsolutna erozijska baza – razina mora. Međutim, u podmorju i priobalnom dijelu istočnog Jadrana brojni su primjeri gdje se i ispod morske razine djelomično nastavilo okršavanje (korozija) i okršavanju bliski procesi (mehanička erozija i bioerozija), a poznati su i primjeri značajne promjene hidrogeoloških funkcija pojedinih priobalnih hidroloških sustava uzrokovanih izdizanjem morske razine.

U podmorju duž cijele istočne obale Jadrana nalaze se brojni krški oblici potopljeni posljednjom gornjopleistocensko-holocenskom transgresijom. Općenito, većina procesa u okviru okršavanja prestaje na razini erozijske baze koja je u slučaju priobalnog krša apsolutna erozijska baza – razina mora. Međutim, u podmorju i priobalnom dijelu istočnog Jadrana brojni su primjeri gdje se i ispod morske razine djelomično nastavilo okršavanje (korozija) i okršavanju bliski procesi (mehanička erozija i bioerozija), a poznati su i primjeri značajne promjene hidrogeoloških funkcija pojedinih priobalnih hidroloških sustava uzrokovanih izdizanjem morske razine.

Stres učitelja sveprisutan je u školama, a učiteljeve demografske i razredne karakteristike te školska klima i socijalna podrška važni su za percepciju razine stresa. Cilj istraživanja bio je provjera povezanosti razine stresa s demografskim karakteristikama i karakteristikama razreda te sa školskom klimom i socijalnom podrškom kod 311 hrvatskih učitelja razredne nastave. Učitelji su ispunili Skalu za mjerenje izvora nastavničkog stresa, Skalu socijalnih zaliha i Upitnik školske klime te su dali demografske podatke i podatke o razrednom odjelu i školi u kojoj rade. Rezultati su pokazali da demografske karakteristike nisu značajne u odnosu na razinu stresa, ali se od razrednih karakteristika broj učenika u razrednom odjelu pokazao značajnim za doživljaj stresa. Utvrdilo se i da učitelji koji doživljavaju višu razinu ukupnog stresa i višu razinu stresa uzrokovanog radnim opterećenjem i potrebom za profesionalnim priznanjem doživljavaju školsku klimu negativnijom te je viša razina stresa povezana i sa slabijom socijalnom podrškom.

Današnja istraživanja koja se bave stresom odgojitelja na radnom mjestu su rjeđa u odnosu na istraživanja koja uključuju stres učitelja i nastavnika. Odgojitelji u dječjem vrtiću su u stalnom kontaktu s djecom i rade iznimno odgovoran posao. Stoga je ovo istraživanje opravdano u cilju utvrđivanja intenziteta izgaranja i razine tjelesne aktivnosti te prevencije pojava negativnih reakcija. Cilj rada je tvrditi razinu tjelesne aktivnosti, intenzitet izgaranja na poslu, ukupnu razinu stresa na poslu te razinu zadovoljstva životom odgojiteljica zaposlenih u Dječjem vrtiću Jarun te ispitati povezanost navedenih varijabli. U ispitivanju je sudjelovalo 80 odgojiteljica predškolske djece u dobi od 23 do 61 godine. Uzorak je obuhvatio 95 % odgojiteljica zaposlenih u Dječjem vrtiću Jarun, drugom po veličini vrtiću u Gradu Zagrebu. Istraživanje je provedeno putem pet upitnika s ukupno 76 pitanja: Sociodemografski upitnik, Upitnik intenziteta sagorijevanja na poslu, Skala procjene stresnosti posla odgojitelja, Međunarodni upitnik o tjelesnoj aktivnosti i Skala procjene zadovoljstva životom. Statistička obrada prikazana je putem osnovnih deskriptivnih pokazatelja (uključujući Kolmogorov-Smirnovljev test normaliteta distribucije i Box and Whisker dijagram) te distribucije uzorka po referentnim intervalima pojedinih mjernih instrumenata. Povezanost između glavnih varijabli testirana je serijom linearnih bivarijatnih regresijskih analiza. Istraživanje je pokazalo da odgojiteljice zaposlene u Dječjem vrtiću Jarun imaju visoku razinu tjelesne aktivnosti, svoj posao ukupno doživljavaju umjereno stresnim, imaju mali intenzitet izgaranja na poslu te su u prosjeku malo zadovoljne životom. Odgojiteljice s ukupno višom razinom stresa na poslu imaju viši intenzitet izgaranja na poslu te su nezadovoljnije životom. Rezultati daju smjernice za preventivne mjere u redukciji profesionalnog stresa i edukaciju odgojiteljica usmjerenu na poticanje i održavanje njihove tjelesne aktivnosti na razini koja im pozitivno utječe na zdravlje.

Cilj ovog istraživanja bio je utvrditi utjecaj korištenja različitih razina selenom biofortificiranog kukuruza u krmnim smjesama za nesilice na kvalitetu jaja i povećanje sadržaja selena u jajima. Pokusno razdoblje trajalo je 4 mjeseca. U pokusu je korišteno 45 kokoši pasmine hrvatica (crveni soj), a bile su podijeljene u tri skupine (A, C i D). Kokoši skupine A predstavljale su kontrolnu skupinu i konzumirale su krmne smjese komercijalnog sastava, dok su skupine nesilica C i D konzumirale smjese sa selenom biofortificiranim kukuruzom na dvije razine (niža i viša razina selena; 0,2 mg/kg i 0,4 mg/kg krmne smjese). Analizom rezultata utvrđeno je da kukuruz biofortificiran nižom razinom selena u smjesama za nesilice može zamijeniti selen koji se dodaje u premiks. Korištenjem kukuruza biofortificiranog višom razinom selena u hrani kokoši pasmine hrvatica statistički se značajno povećava sadržaj selena u jestivom dijelu jaja (P<0,001), te se pozitivno djeluje na pokazatelje kvalitete jaja (HJ, visinu bjelanjaka, boju žumanjaka, pH bjelanjaka i pH žumanjaka; P<0,05).

Zdravstvena pismenost podrazumijeva sposobnost razumijevanja i pravilnoga korištenja informacija u svrhu unapređenja vlastitoga zdravlja. Povezanosti zdravstvene pismenosti i zdravstvenoga stanja dobro je poznata i opisana. Praksa nedvojbeno ukazuje na sinkronicitet razine zdravstvene pismenosti, adherencije, zdravstvenih ishoda i zdravlja općenito. Osobe slabije zdravstvene pismenosti osjećaju duboko ukorijenjeni sram i strah, a to ih dovodi u poziciju povećanoga zdravstvenog rizika. Hrvatska ima dugu tradiciju javnoga zdravstva koja počiva na djelu dr. Andrije Štampara. Danas nemamo točne podatke o razini zdravstvene pismenosti, ali iz zdravstvenoga stanja nacije i prema istraživanjima provedenima u susjednim zemljama možemo zaključiti da nije na zadovoljavajućoj razini (razina zdravstvene pismenosti globalno je oko 50 %) te da poprima razmjere krize. Aktivnosti i inicijative u svrhu izobrazbe populacije o temama iz zdravstvenoga segmenta stoga su nužne, ali je jednako važno osvijestiti i pružatelje zdravstvene skrbi, da bi, svjesni razmjera problema, mogli prilagoditi svoj komunikacijski stil i pristup osobama koje su na osnovnoj razini ili ispod osnovne razine zdravstvene pismenosti. Svjetska zdravstvena organizacija naglašava da je vrijednost takvih inicijativa u osnaživanju zajednica i poboljšanju života pojedinaca jer manjak zdravlja dovodi do usporavanja ekonomskoga i socijalnog razvoja, propadanja postojećih potencijala i iscrpljivanja resursa u svim dijelovima društva.

Kod različitih oblika poremećaja hranjenja zajedničko obilježje je pretjerani utjecaj tjelesnog izgleda i težine u samoevaluaciji pojedinca uz neredovite ili kaotične obrasce unosa hrane. Zaseban poremećaj hranjenja kompulzivno prejedanje uključuje unos neuobičajeno velike količine hrane u kratkom vremenskom razdoblju kojeg prati intenzivan osjećaj gubitka kontrole. Dosadašnja istraživanja ukazuju na važnu ulogu raznih osobnih čimbenika u objašnjenju sklonosti kompulzivnom prejedanju, a cilj ovog istraživanja bio je ispitati zasebnu ulogu sposobnosti emocionalne regulacije i kontrole, razine uzbuđenja uslijed negativnog raspoloženja, samokritičnosti i samoohrabrivanja te indeksa tjelesne mase u objašnjenju sklonosti kompulzivnog prejedanja. U istraživanju su sudjelovale 302 djevojke prosječne dobi 22 godine (SD=2,70), a podaci su prikupljeni online upitnikom. Hijerarhijskom regresijskom analizom utvrđeni su zasebni doprinosi pojedinih skupina osobnih čimbenika objašnjenju kompulzivnog prejedanja kod djevojaka. Značajne samostalne odrednice kompulzivnog prejedanja su razina uzbuđenja uslijed negativnog raspoloženja i razina nevoljenog selfa kao zasebna dimenzija samokritičnosti. Zaključno, dobiveni rezultati ukazuju kako su djevojke s višom razinom uzbuđenja uslijed negativnog raspoloženja i višom razinom nevoljenog selfa sklonije kompulzivnom prejedanju, a odabrane osobne varijable u ovom istraživanju ukupno objašnjavaju 45,6 % varijance kompulzivnog prejedanja.

Cilj je ovog rada istražiti performanse nefinancijskih poduzeća hrvatskog gospodarstva s aspekta likvidnosti te identificirati razlike po toj osnovi između gospodarskih djelatnosti u razdoblju recesije. U tu se svrhu analizira razina i dinamika promjena odabranih pokazatelja. U obuhvat je uključeno prvih sedam djelatnosti prema ostvarenom udjelu u ukupnim prihodima ili ukupno zaposlenima u hrvatskom gospodarstvu, odnosno sektoru nefinancijskih poduzeća. Utvrđene su znatne razlike u razini i dinamici promjena analiziranih pokazatelja te njihova značajna pogoršanja u razdoblju recesije hrvatskog gospodarstva. Identificirane su također sličnosti i razlike u jačini povezanosti sastavnica tih pokazatelja. U razdoblju recesije utvrđene su znatne razlike između gospodarskih djelatnosti u razini likvidnosti. Nalazi istraživanja mogu biti relevantni na makrorazini nositeljima regulacije i ekonomskih politika u spoznavanju promjena razine likvidnosti u hrvatskom gospodarstvu, što kao analitička podloga može pridonijeti pronalaženju mjera za poboljšanja na tom području.

Kolokacijska kompetencija smatra se važnim čimbenikom tečnosti jednog jezika. U Iranu su medicinski tekstovi uglavnom na engleskom jeziku, a studenti medicine moraju ostvariti 6 bodova iz kolegija Engleski jezik medicinske struke. Na tim kolegijima, osim engleskog jezika medicinske struke, trebao bi se učiti i velik broj medicinskih pojmova. Usporedili smo razinu kolokacijske kompetencije engleskog jezika medicinske struke prije i poslije polaganja kolegija Engleski jezik za studente Medicine 1 i 2 (ESM). Tri su skupine studenata medicine koji su položili kolegij Opći engleski (GE), Opći engleski i Engleski jezik medicinske struke 1 (GE i ESM1) te Opći engleski i Engleski jezik medicinske struke 1 i 2 (GE, ESM1 i 2) međusobno uspoređene. Ukupna razina kolokacijske kompetencije studenata bila je niska, što je ukazalo na to da kolegiji Engleskog jezika medicinske struke (ESM) nisu imali pozitivan učinak na njihovu razinu kolokacijske kompetencije. Štoviše, njihova ukupna razina receptivne kolokacijske kompetencije bila je veća od njihove produktivne kompetencije. Zaključeno je da unaprjeđenje razine kolokacijske kompetencije medicinske struke zahtijeva više vremena, eksplicitan naglasak na kolokacijama medicinske struke u učionicama i posebnu ponudu engleskog jezika medicinske struke kao zaseban kolegij, odvojen od medicinske terminologije.

Corrette pratiche nutrizionali sono alla base della redditività e della sostenibilità delle produzioni animali e sono uno dei principali fattori che influenzano il benessere animale. Per valutare gli alimenti, oltre alla composizione chimica, la qualità sanitaria, in termini di qualità fermentativa e contaminazione microbiche, gioca un ruolo importante nel determinare l’effettiva appetibilità e sicurezza degli alimenti. Nel corrente lavoro di tesi di dottorato, si è affrontato, attraverso metodo euristico di raccolta dati e campioni, lo studio delle interazioni fra qualità degli alimenti e impatto sulle performance degli animali. In particolare, si sono studiate le interazioni fra qualità del silomais e delle diete. Data la complessità di queste matrici in termini di popolazioni microbiche che influenzano e guidano la qualità dell’alimento, le nuove sfide della valutazione nutrizionale per i bovini devono orientarsi verso valutazioni multi-parametriche che includano caratterizzazioni chimiche-biologiche, microbiologiche e sanitarie. La raccolta di queste informazioni condotta senza obiettivi predeterminati, ha permesso di analizzare con statistica multivariata e tecniche di machine learning le relazioni tra qualità degli alimenti e gli effetti che hanno sulle performance della mandria, proponendo nuovi approcci per classificare la qualità degli alimenti e le strategie nutrizionali adottate in stalle da latte.
Adequate nutritional practices are the basis of profitability and sustainability of animal production and are one of the main factors influencing animal welfare. In addition to the chemical composition, the safety quality, in terms of fermentation quality and microbial contamination, plays an important role in determining the actual palatability and safety of feed. In the current PhD thesis, we addressed, through heuristic method of data and sample collection, the study of interactions between feed quality and impact on animal performance. In particular, the interactions between silage quality and diets were evaluated. Given the complexity of these matrices in terms of microbial populations influencing and driving feed quality, new challenges in nutritional assessment for cattle must move toward multi-parameter assessments that include chemical-biological, microbiological, and safety characterizations. The collection of this information conducted without predetermined aims, has allowed to analyze with multivariate statistics and machine learning techniques the relationships between feed quality and the effects they have on herd performance, proposing new approaches to classify feed quality and nutritional strategies adopted in dairy farms.

La teoria della scelta razionale si occupa di studiare e definire i principi con cui un individuo sceglie, o con cui dovrebbe scegliere, tra diverse opzioni, quella a lui più vantaggiosa. Questa teoria si concentra sui principi che possono far sì che una scelta venga definita razionale e non sul modo in cui individuare questa scelta. Questo processo si avvale dell'utilizzo del calcolo delle probabilità e quindi i criteri in base ai quali una scelta è razionale dipendono dalla definizione di probabilità che si sceglie di usare.Un primo modello matematico utile ad individuare la scelta razionale è quello della speranza attesa. Questo modello però genera alcuni paradossi come quello di San Pietroburgo. Un secondo modello, che evita di cadere in questo paradosso, è quello dell'utilità attesa. Un terzo modello proposto, originale in letteratura, è quello della letizia francescana che subordina la scelta alla fede dell'individuo. Diversi studi scientifici hanno dimostrato che il comportamento umano non è razionale e che gli uomini non sempre sono in grado di individuare la scelta migliore. La teoria del prospetto, che si fonda sulle illusioni cognitive e sulle euristiche, serve a prevedere quali scelte saranno prese in problemi reali. Gli studenti di tre classi diverse di un liceo scientifico sono stati sottoposti ad un test per verificare la correttezza della teoria del prospetto.

Darbo tikslas: įvertinti Lietuvos rinkoje esančių razinų mikrobinę taršą. Tyrimo objektas: buvo tiriamos šešių skirtingų gamintojų (importuotojų) Sultana rūšies razinos. Iš viso surinkti 42 razinų mėginiai, iš kurių 28 mėginiai buvo paimti iš supakuotų razinų ir 14 razinų mėginiai sudarė sveriamos razinos. Mielių ir pelėsinių grybų skaičiui (KSV/g) nustatyti naudotas YGC (Yeast Extract Glucose Chloramphenicol) agaras. E.coli auginimui naudota chromogeninė terpė Chromocult coliform agar. Visuose tirtų skirtingų gamintojų (importuotojų) razinų mėginiuose buvo aptikta mielių ir pelėsinių grybų tarša.
The aim of work: to analyze micriobiological contamination in raisins of Lithuanian market. The object of work: six different Sultana raisin producers were examined. 42 samples were collected, 28 were collected from packed raisins and 14 from unpacked. YGC (Yeast Extract Glucose Chloramphenicol) agar was used to count yeasts and molds number. For E. coli identification was used Chromocult coliform agar. In every raisin sample yeasts and molds were identified.

This work aims to analyse the finite forms of human will and their possible overcoming at the level of freedom. In order to do that, the work focuses on the Hegelian concept of “will” as it is presented by Hegel in the Psychology section of the Encyclopaedia of Philosophical Sciences and in the Introduction to the Elements of Philosophy of Right. The two conceptual pivots of the dissertation are the concept of “formalism” and the concept of “free will”. “Formalism” characterizes the finite and limited forms of the practical spirit. In this sense, the opposition between rational and irrational expresses the conflict between the natural and immediate dimension (impulses, inclinations, passions, etc.) and the rational one. This conflict is immanent within finite subjects and yet not effectively understood by subjects themselves at this stage. Starting from the subject’s arbitrary attempts at control, the rational part leads to the overcoming of the arbitrary will itself. The movement of rational self-determination and self-knowledge, through which the will becomes progressively aware of its psychological immediate, natural and irrational limits, is the key through which each and every passage from a finite form of the will to another can be interpreted. On the other hand, “free will” represents that moment of spirit’s development, in which the individual’s awareness of the psychological limits of his will leads to the necessity of the overcoming of these very limits in a new dimension of spirit. We can summarize the results of this analysis as follows: a) “Formalism” expresses an internal characteristic of the subjective psychological will. It represents the opposition between the irrational, composed of the natural and immediate elements of the human will, and the rational, which is proper of the universal dimension of spirit’s self-determination and self-knowledge. b) The analysis of practical spirit’s limited forms leads to understanding them as a necessary part of the spiritual development, as well as of their final overcoming. c) “Free will” represents the dimension, in which formalism is understood as the condition, which identifies the finite subject’s psychology. It makes possible the overcoming of formalism, but, at the same time, leads to a problematic definition of “freedom” as a dimension, which exceeds the limits of human psychology.
Il presente lavoro, intitolato Il razionale e l’irrazionale: la psicologia del volere in Hegel, ha alla propria base l’intento di indagare le forme limitate del volere finito e il loro possibile superamento nella dimensione della libertà. Per far ciò si è scelto di prendere in considerazione da vicino il concetto hegeliano di “volontà” per come viene presentato da Hegel nelle sezioni interne alla Psicologia enciclopedica e nell’Introduzione ai Lineamenti di filosofia del diritto. I due perni concettuali sui quali ruota la presente analisi sono quelli di “formalismo” e di “volontà libera”. Da una parte, il “formalismo” viene individuato come elemento caratterizzante tutte le forme finite e limitate dello spirito pratico. In questo senso, l’opposizione tra razionale e irrazionale esprime tutta la conflittualità interna ai soggetti finiti tra la dimensione della loro naturalità e immediatezza (impulsi, inclinazioni, passioni, ecc.) e quella della razionalità a loro immanente, ma ancora non effettivamente compresa. Tale razionalità, partendo dal tentativo di controllo arbitrario del soggetto, conduce infine al superamento dello stesso arbitrio umano. Ogni passaggio interno alle singole forme finite della volontà può essere infatti letto attraverso la chiave ermeneutica di un progressivo autodeterminarsi razionale della volontà stessa, che progressivamente diviene sempre più consapevole dei limiti irrazionali, naturali e immediati della sua condizione finita a livello psicologico. Dall’altra, la “volontà libera” rappresenta invece quel momento dello sviluppo dello spirito, nel quale la consapevolezza dei limiti psicologici del singolo volere porta alla necessità del superamento degli stessi in una nuova dimensione dello spirito. I risultati ai quali giunge una tale analisi possono essere così riassunti: a) il “formalismo” esprime una caratteristica propria del volere del singolo soggetto psicologico. Esso si mostra ai nostri occhi come l’opposizione continua tra l’irrazionale, costituito dagli elementi ancora naturali e immediati del volere umano, e il razionale, proprio della dimensione universale di autodeterminazione e autocomprensione dello spirito; b) l’analisi delle forme limitate dello spirito pratico conduce tanto alla comprensione della necessità del loro porsi psicologico nello sviluppo dello spirito, quanto al loro finale superamento in virtù di tale comprensione; c) la volontà libera rappresenta quella dimensione, nella quale il formalismo viene compreso come condizione propria del singolo soggetto finito a livello psicologico. Essa determina il superamento del formalismo, ma, allo stesso tempo, apre alla problematizzazione della nozione di “libertà”, come eccedente la stessa psicologia umana.

The rational construction of the house. The writings and projects of Giuseppe Pagano Description, themes and research objectives The research aims at analysing the architecture of Giuseppe Pagano, which focuses on the theme of dwelling, through the reading of 3 of his house projects. On the one hand, these projects represent “minor” works not thoroughly known by Pagano’s contemporary critics; on the other they emphasise a particular methodological approach, which serves the author to explore a theme closely linked to his theoretical thought. The house project is a key to Pagano’s research, given its ties to the socio-cultural and political conditions in which the architect was working, so that it becomes a mirror of one of his specific and theoretical path, always in a state of becoming. Pagano understands architecture as a “servant of the human being”, subject to a “utilitarian slavery” since it is a clear, essential and “modest” answer to specific human needs, free from aprioristic aesthetic and formal choices. It is a rational architecture in sensu stricto; it constitutes a perfect synthesis between cause and effect and between function and form. The house needs to accommodate these principles because it is closely intertwined with human needs and intimately linked to a specific place, climatic conditions and technical and economical possibilities. Besides, differently from his public and common masterpieces such as the Palazzo Gualino, the Istituto di Fisica and the Università Commerciale Bocconi, the house projects are representative of a precise project will, which is expressed in a more authentic way, partially freed from political influences and dogmatic preoccupations and, therefore, far from the attempt to research a specific expressive language. I believe that the house project better represents that “ingenuity”, freshness and “sincerity” that Pagano identifies with the minor architecture, thereby revealing a more authentic expression of his understanding of a project. Therefore, the thesis, by tracing the theoretical research of Pagano through the analysis of some of his designed and built works, attempts to identify a specific methodological approach to Pagano’s project, which, developed through time, achieves a certain clarity in the 1930s. In fact, this methodological approach becomes more evident in his last projects, mainly regarding the house and the urban space. These reflect the attempt to respond to the new social needs and, at the same time, they also are an expression of a freer idea of built architecture, closely linked with the place and with the human being who dwells it. The three chosen projects (Villa Colli, La Casa a struttura d’acciaio and Villa Caraccio) make Pagano facing different places, different customers and different economic and technical conditions, which, given the author’s biography, correspond to important historical and political conditions. This is the reason why the projects become apparently distant works, both linguistically and conceptually, to the point that one can define them as ”eclectic”. However, I argue that this eclecticism is actually an added value to the architectural work of Pagano, steaming from the use of a method which, having as a basis the postulate of a rational architecture as essence and logic of building, finds specific variations depending on the multiple variables to be addressed by the project. This is the methodological heritage that Pagano learns from the tradition, especially that of the rural residential architecture, defined by Pagano as a “dictionary of the building logic of man”, as an “a-stylistic background”. For Pagano this traditional architecture is a clear expression of the relationships between a theme and its development, an architectural “fact” that is resolved with purely technical and utilitarian aims and with a spontaneous development far from any aprioristic theoretical principle. Architecture, therefore, cannot be an invention for Pagano and the personal contribution of each architect has to consider his/her close relationship with the specific historical context, place and new building methods. These are basic principles in the methodological approach that drives a great deal of his research and that also permits his thought to be modern. I argue that both ongoing and new collaborations with younger protagonists of the culture and architecture of the period are significant for the development of his methodology. These encounters represent the will to spread his own understanding of the “new architecture” as well as a way of self-renewal by confronting the self with new themes and realities and by learning from his collaborators. Thesis’ outline The thesis is divided in two principal parts, each articulated in four chapters attempting to offer a new reading of the theory and work of Pagano by emphasising the central themes of the research. The first chapter is an introduction to the thesis and to the theme of the rational house, as understood and developed in its typological and technical aspects by Pagano and by other protagonists of the Italian rationalism of the 1930s. Here the attention is on two different aspects defining, according to Pagano, the house project: on the one hand, the typological renewal, aimed at defining a “standard form” as a clear and essential answer to certain needs and variables of the project leading to different formal expressions. On the other, it focuses on the building, understood as a technique to “produce” architecture, where new technologies and new materials are not merely tools but also essential elements of the architectural work. In this way the villa becomes different from the theme of the common house or from that of the minimalist house, by using rules in the choice of material and in the techniques that are every time different depending on the theme under exploration and on the contingency of place. It is also visible the rigorous rationalism that distinguishes the author's appropriation of certain themes of rural architecture. The pages of “Casabella” and the events of the contemporary Triennali form the preliminary material for the writing of this chapter given that they are primary sources to individuate projects and writings produced by Pagano and contemporary architects on this theme. These writings and projects, when compared, reconstruct the evolution of the idea of the rational house and, specifically, of the personal research of Pagano. The second part regards the reading of three of Pagano’s projects of houses as a built verification of his theories. This section constitutes the central part of the thesis since it is aimed at detecting a specific methodological approach showing a theoretical and ideological evolution expressed in the vast edited literature. The three projects that have been chosen explore the theme of the house, looking at various research themes that the author proposes and that find continuity in the affirmation of a specific rationalism, focussed on concepts such as essentiality, utility, functionality and building honesty. These concepts guide the thought and the activities of Pagano, also reflecting a social and cultural period. The projects span from the theme of the villa moderna, Villa Colli, which, inspired by the architecture of North Europe, anticipates a specific rationalism of Pagano based on rigour, simplicity and essentiality, to the theme of the common house, Casa a struttura d’acciaio, la casa del domani, which ponders on the definition of new living spaces and, moreover, on new concepts of standardisation, economical efficiency and new materials responding to the changing needs of the modern society. Finally, the third project returns to the theme of the, Villa Caraccio, revisiting it with new perspectives. These perspectives find in the solution of the open plant, in the openness to nature and landscape and in the revisiting of materials and local building systems that idea of the freed house, which express clearly a new theoretical thought. Methodology It needs to be noted that due to the lack of an official Archive of Pagano’s work, the analysis of his work has been difficult and this explains the necessity to read the articles and the drawings published in the pages of «Casabella» and «Domus». As for the projects of Villa Colli and Casa a struttura d’acciaio, parts of the original drawings have been consulted. These drawings are not published and are kept in private archives of the collaborators of Pagano. The consultation of these documents has permitted the analysis of the cited works, which have been subject to a more complete reading following the different proposed solutions, which have permitted to understand the project path. The projects are analysed thought the method of comparison and critical reading which, specifically, means graphical elaborations and analytical schemes, mostly reconstructed on the basis of original projects but, where possible, also on a photographic investigation. The focus is on the project theme which, beginning with a specific living (dwelling) typology, finds variations because of the historico-political context in which Pagano is embedded and which partially shapes his research and theoretical thought, then translated in the built work. The analysis of the work follows, beginning, where possible, from a reconstruction of the evolution of the project as elaborated on the basis of the original documents and ending on an analysis of the constructive principles and composition. This second phase employs a methodology proposed by Pagano in his article Piante di ville, which, as expected, focuses on the plant as essential tool to identify the “true practical and poetic qualities of the construction”(Pagano, «Costruzioni-Casabella», 1940, p. 2). The reading of the project is integrated with the constructive analyses related to the technical aspects of the house which, in the case of Casa a struttura d’acciaio, play an important role in the project, while in Villa Colli and in Villa Caraccio are principally linked to the choice of materials for the construction of the different architectural elements. These are nonetheless key factors in the composition of the work. Future work could extend this reading to other house projects to deepen the research that could be completed with the consultation of Archival materials, which are missing at present. Finally, in the appendix I present a critical selection of the Pagano’s writings, which recall the themes discussed and embodied by the three projects. The texts have been selected among the articles published in Casabella and in other journals, completing the reading of the project work which cannot be detached from his theoretical thought. Moving from theory to project, we follow a path that brings us to define and deepen the central theme of the thesis: rational building as the principal feature of the architectural research of Pagano, which is paraphrased in multiple ways in his designed and built works.

The rational construction of the house. The writings and projects of Giuseppe Pagano Description, themes and research objectives The research aims at analysing the architecture of Giuseppe Pagano, which focuses on the theme of dwelling, through the reading of 3 of his house projects. On the one hand, these projects represent “minor” works not thoroughly known by Pagano’s contemporary critics; on the other they emphasise a particular methodological approach, which serves the author to explore a theme closely linked to his theoretical thought. The house project is a key to Pagano’s research, given its ties to the socio-cultural and political conditions in which the architect was working, so that it becomes a mirror of one of his specific and theoretical path, always in a state of becoming. Pagano understands architecture as a “servant of the human being”, subject to a “utilitarian slavery” since it is a clear, essential and “modest” answer to specific human needs, free from aprioristic aesthetic and formal choices. It is a rational architecture in sensu stricto; it constitutes a perfect synthesis between cause and effect and between function and form. The house needs to accommodate these principles because it is closely intertwined with human needs and intimately linked to a specific place, climatic conditions and technical and economical possibilities. Besides, differently from his public and common masterpieces such as the Palazzo Gualino, the Istituto di Fisica and the Università Commerciale Bocconi, the house projects are representative of a precise project will, which is expressed in a more authentic way, partially freed from political influences and dogmatic preoccupations and, therefore, far from the attempt to research a specific expressive language. I believe that the house project better represents that “ingenuity”, freshness and “sincerity” that Pagano identifies with the minor architecture, thereby revealing a more authentic expression of his understanding of a project. Therefore, the thesis, by tracing the theoretical research of Pagano through the analysis of some of his designed and built works, attempts to identify a specific methodological approach to Pagano’s project, which, developed through time, achieves a certain clarity in the 1930s. In fact, this methodological approach becomes more evident in his last projects, mainly regarding the house and the urban space. These reflect the attempt to respond to the new social needs and, at the same time, they also are an expression of a freer idea of built architecture, closely linked with the place and with the human being who dwells it. The three chosen projects (Villa Colli, La Casa a struttura d’acciaio and Villa Caraccio) make Pagano facing different places, different customers and different economic and technical conditions, which, given the author’s biography, correspond to important historical and political conditions. This is the reason why the projects become apparently distant works, both linguistically and conceptually, to the point that one can define them as ”eclectic”. However, I argue that this eclecticism is actually an added value to the architectural work of Pagano, steaming from the use of a method which, having as a basis the postulate of a rational architecture as essence and logic of building, finds specific variations depending on the multiple variables to be addressed by the project. This is the methodological heritage that Pagano learns from the tradition, especially that of the rural residential architecture, defined by Pagano as a “dictionary of the building logic of man”, as an “a-stylistic background”. For Pagano this traditional architecture is a clear expression of the relationships between a theme and its development, an architectural “fact” that is resolved with purely technical and utilitarian aims and with a spontaneous development far from any aprioristic theoretical principle. Architecture, therefore, cannot be an invention for Pagano and the personal contribution of each architect has to consider his/her close relationship with the specific historical context, place and new building methods. These are basic principles in the methodological approach that drives a great deal of his research and that also permits his thought to be modern. I argue that both ongoing and new collaborations with younger protagonists of the culture and architecture of the period are significant for the development of his methodology. These encounters represent the will to spread his own understanding of the “new architecture” as well as a way of self-renewal by confronting the self with new themes and realities and by learning from his collaborators. Thesis’ outline The thesis is divided in two principal parts, each articulated in four chapters attempting to offer a new reading of the theory and work of Pagano by emphasising the central themes of the research. The first chapter is an introduction to the thesis and to the theme of the rational house, as understood and developed in its typological and technical aspects by Pagano and by other protagonists of the Italian rationalism of the 1930s. Here the attention is on two different aspects defining, according to Pagano, the house project: on the one hand, the typological renewal, aimed at defining a “standard form” as a clear and essential answer to certain needs and variables of the project leading to different formal expressions. On the other, it focuses on the building, understood as a technique to “produce” architecture, where new technologies and new materials are not merely tools but also essential elements of the architectural work. In this way the villa becomes different from the theme of the common house or from that of the minimalist house, by using rules in the choice of material and in the techniques that are every time different depending on the theme under exploration and on the contingency of place. It is also visible the rigorous rationalism that distinguishes the author's appropriation of certain themes of rural architecture. The pages of “Casabella” and the events of the contemporary Triennali form the preliminary material for the writing of this chapter given that they are primary sources to individuate projects and writings produced by Pagano and contemporary architects on this theme. These writings and projects, when compared, reconstruct the evolution of the idea of the rational house and, specifically, of the personal research of Pagano. The second part regards the reading of three of Pagano’s projects of houses as a built verification of his theories. This section constitutes the central part of the thesis since it is aimed at detecting a specific methodological approach showing a theoretical and ideological evolution expressed in the vast edited literature. The three projects that have been chosen explore the theme of the house, looking at various research themes that the author proposes and that find continuity in the affirmation of a specific rationalism, focussed on concepts such as essentiality, utility, functionality and building honesty. These concepts guide the thought and the activities of Pagano, also reflecting a social and cultural period. The projects span from the theme of the villa moderna, Villa Colli, which, inspired by the architecture of North Europe, anticipates a specific rationalism of Pagano based on rigour, simplicity and essentiality, to the theme of the common house, Casa a struttura d’acciaio, la casa del domani, which ponders on the definition of new living spaces and, moreover, on new concepts of standardisation, economical efficiency and new materials responding to the changing needs of the modern society. Finally, the third project returns to the theme of the, Villa Caraccio, revisiting it with new perspectives. These perspectives find in the solution of the open plant, in the openness to nature and landscape and in the revisiting of materials and local building systems that idea of the freed house, which express clearly a new theoretical thought. Methodology It needs to be noted that due to the lack of an official Archive of Pagano’s work, the analysis of his work has been difficult and this explains the necessity to read the articles and the drawings published in the pages of «Casabella» and «Domus». As for the projects of Villa Colli and Casa a struttura d’acciaio, parts of the original drawings have been consulted. These drawings are not published and are kept in private archives of the collaborators of Pagano. The consultation of these documents has permitted the analysis of the cited works, which have been subject to a more complete reading following the different proposed solutions, which have permitted to understand the project path. The projects are analysed thought the method of comparison and critical reading which, specifically, means graphical elaborations and analytical schemes, mostly reconstructed on the basis of original projects but, where possible, also on a photographic investigation. The focus is on the project theme which, beginning with a specific living (dwelling) typology, finds variations because of the historico-political context in which Pagano is embedded and which partially shapes his research and theoretical thought, then translated in the built work. The analysis of the work follows, beginning, where possible, from a reconstruction of the evolution of the project as elaborated on the basis of the original documents and ending on an analysis of the constructive principles and composition. This second phase employs a methodology proposed by Pagano in his article Piante di ville, which, as expected, focuses on the plant as essential tool to identify the “true practical and poetic qualities of the construction”(Pagano, «Costruzioni-Casabella», 1940, p. 2). The reading of the project is integrated with the constructive analyses related to the technical aspects of the house which, in the case of Casa a struttura d’acciaio, play an important role in the project, while in Villa Colli and in Villa Caraccio are principally linked to the choice of materials for the construction of the different architectural elements. These are nonetheless key factors in the composition of the work. Future work could extend this reading to other house projects to deepen the research that could be completed with the consultation of Archival materials, which are missing at present. Finally, in the appendix I present a critical selection of the Pagano’s writings, which recall the themes discussed and embodied by the three projects. The texts have been selected among the articles published in Casabella and in other journals, completing the reading of the project work which cannot be detached from his theoretical thought. Moving from theory to project, we follow a path that brings us to define and deepen the central theme of the thesis: rational building as the principal feature of the architectural research of Pagano, which is paraphrased in multiple ways in his designed and built works.

Porezna pravednost kao pranačelo koje prati evoluciju poreznog sustava od njegova rudimentarnog obličja do suvremenosti postavlja apstraktan zahtjev pred nositelje zakonodavne vlasti prilikom uređivanja fiskalnog sustava. Ustav Republike Hrvatske, a tako i većina suvremenih ustava, utvrđuje minimalne granice zakonodavcu prilikom propisivanja poreza s ciljem ostvarenja pravednosti u oporezivanju. Suzdržana ustavnosudska kontrola poreznih zakona treba predstavljati branu flagrantnim kršenjima ustavnih načela oporezivanja te dati sadržaj apstraktnom načelu porezne pravednosti. S druge strane, sentiment javnosti određuje koliku razinu pravednosti, iznad one minimalne (zajamčene ustavom), određeno društvo želi postići. Time stupanj društvene svijesti o poželjnoj razini porezne pravednosti, izražen kroz načelo demokracije, dopunjuje ustavni minimum pravednog poreznog sustava. Dok potonji predstavlja trajno jamstvo od pretjeranog presizanja javnih vlasti u imovinu građana, prvi je prilagodljiv promijenjenim uvjetima i zahtjevima vremena.

Sektor kulturnih i kreativnih industrija (KKI) predstavlja jedan od najbrže rastućih sektora europskoga gospodarstva, sa značajnim udjelima u zaposlenosti i BDP-u. Aktivnosti ovoga sektora su većinom vezane za mala i srednja poduzeća, a koja predstavljaju ključne pokretače europskoga gospodarstva. Iz svega navedenoga je vidljivo značenje ovoga sektora za ostvarivanje konkurentnosti na razini EU-a. Problem istraživanja proizlazi iz poteškoća s kojima se KKI sektor suočava na razini EUa, a koje su posebno vezane za prepreke u zakonodavnom okruženju te izazove digitalizacije. Cilj provedenog istraživanja je prezentirati teorijske aspekte kreativnih i kulturnih industrija u EU te provesti analizu ključnih značajki sektora i čimbenika njegove konkurentnosti. Svrha istraživanja je predložiti znanstveno utemeljene mjere kojima će osigurati daljnji napredak ovoga sektora na razini Unije.

Danas Industrija 4.0 ima značajan utjecaj na proizvodnju, uzrokujući brojne promjene u tri važna segmenta: ljudi, organizacija i tehnologija. Mnoge nacionalne strategije nude smjernice za kretanje prema Industriji 4.0. Kako bi se bolje nosili s promjenama, potrebno je analizirati trenutno stanje hrvatske proizvodne industrije u odnosu na Industriju 4.0 s aspekta spomenutih segmenata. Ovo istraživanje je temeljeno na upitnicima i intervjuima pripremljenim da bi se identificirala razina zrelosti hrvatske proizvodne industrije u odnosu na Industriju 4.0, za svaki pojedini segment: ljudi, organizacija i tehnologija.Zbog jasnoće i jednostavnosti provođenja intervjua, analiza u ovom istraživanju je podijeljena u četiri geografska područja u Hrvatskoj. Uzimajući u obzir podatke prikupljene dubinskim studijama u tvornicama i rezultate analize razina zrelosti za svaki segment, predstavljeni su koraci za kretanje prema Industriji 4.0, kao važan rezultat ovog istraživanja.

U okviru Klimatskog i energetskog okvira do 2030. Europske unije postavljeni su ključni ciljevi za 2030. godinu: smanjenje emisija stakleničkih plinova za minimalno 40%, povećanje udjela obnovljive energije za minimalno 32% te poboljšanje energetske učinkovitosti za minimalno 32,5%, sve u odnosu na razine iz 1990. Europska unija snažno podupire energetsku učinkovitost i prijelaz na obnovljive izvore energije. Navedeno zahtijeva značajne promjene u europskoj energetskoj industriji; investiranje u niskougljične tehnologije uz istovremeno održavanje sigurnosti u opskrbi energijom. Promjene na energetskom tržištu utječu na financijsku uspješnost energetskih kompanija. Cilj je ovoga rada ocijeniti financijski uspjeh energetskih kompanija u posttranzicijskim zemljama Europske unije: Bugarskoj, Češkoj, Estoniji, Mađarskoj, Latviji, Litvi, Poljskoj, Hrvatskoj, Rumunjskoj, Slovačkoj i Sloveniji. Istraživanje uključuje energetske kompanije s najvećim tržišnim udjelom u svakoj promatranoj zemlji tijekom razdoblja 2006.-2015. Analiza omjera korištena je kako bi se poboljšalo razumijevanje njihove likvidnosti, profitabilnosti i rizika. Temeljem rezultata, u radu se raspravlja o položaju EU energetskih kompanija iz posttranzicijskih zemalja, kao i o mogućnostima njihove prilagodbe promijenjenim regulatornim i tržišnim uvjetima.

Influencer marketing se danas smatra nadopunom suvremenim tržišnim aktivnostima te on predstavlja u određenom smislu moderniji oblik komunikacije od usta do usta (word of mouth). Za razliku od tradicionalnih marketinških tehnika i alata koji dopiru do korisnika bez korištenja posrednika, influencer marketing koristi utjecajnu osobu, odnosno posrednika u svojem oglašavanju koja putem platforme prenosi komunikacijsku poruku te na taj način formira mišljenje i stavove korisnika. Upravo zbog velike količine informacija kojima su korisnici danas izloženi, koristi se influencer koji će smanjiti komunikacijski šum. Istraživanje u radu je provedeno u cilju utvrđivanja stavova o influencerima i razine povjerenja prema njima. Rezultati su pokazali kako većina ispitanika prati influencere te polovica njih ima povjerenje u influencere. Putovanja i gastronomija su dijelovi turističke ponude koji se često javljaju u domeni influencer marketinga. Poslovni subjekti u turizmu i hotelijerstvu mogu segmentirati ciljanu publiku okupljenu oko inluencera te na taj način doprijeti do potencijalnih korisnika. Na temelju analize ranijih teorijskih i empirijskih spoznaja zaključeno je kako je potencijal za primjenu influencer marketinga u turizmu i hotelijerstvu prisutan i rastući. Kreativni sadržaj postao je ključan za stvaranje konkurentnosti u turističkoj industriji, a influencer marketing strategija je za isporuku informacija potrošaču, tj. turistu

Globalna konkurencija i sve zahtjevniji kupci nameću potrebu za praćenjem trendova u svim aspektima poslovanja pri čemu fokus na kvalitetu i održivost predstavlja jedan od važnijih preduvjeta za uspješno i dugoročno pozicioniranje na međunarodnom tržištu. U tom kontekstu značajnu ulogu imaju međunarodni standardi sustava upravljanja kvalitetom (ISO 9001), okolišem (14001) i energijom (50001) te je u skladu s tim cilj ovog istraživanja analizirati postojeće stanje u pogledu primjene ovih sustava upravljanja u svijetu, Europskoj uniji te u Republici Hrvatskoj na razini cjelokupnog gospodarstva i posebno za ugostiteljstvo te ukazati na njihov značaj i ulogu u poslovanju što ujedno predstavlja svrhu ovog istraživanja. Provedena analiza pokazuje da se i dalje najviše primjenjuje standard ISO 9001 premda je u 2020. zabilježen pad u odnosu na 2013. godinu. Iako se u manjoj mjeri primjenjuju u odnosu na standard ISO 9001, kod standarda ISO 14001 i 50001 u promatranom je razdoblju zabilježen trend porasta. Analiza pokazuje da je u djelatnosti ugostiteljstva primjena ovih standarda u usporedbi sa svijetom i Europskom unijom još uvijek nedovoljna što zahtijeva poduzimanje mjera za poticanje njihove primjene. S obzirom na trend primjene integriranih sustava upravljanja temeljem dostupnih podataka za 2020. godinu analizirana je i povezanost između primjene standarda ISO 9001 i standarda 14001 na razini Europe. Dodatno kako bi se analizirali učinci primjene ovih standarda provedena je analiza dosadašnjih istraživanja u pogledu rezultata primjene sustava upravljanja kvalitetom, okolišem i energijom i njihove integracije s posebnim naglaskom na ugostiteljstvo budući da se radi o još uvijek nedovoljno istraženoj temi posebno u djelatnosti ugostiteljstva. Provedene analize i dobiveni rezultati predstavljat će osnovu za buduća istraživanja, unapređenje poslovne prakse te bržu i širu primjenu ovih međunarodnih standarda.

Okrutnost tržišta radne snage nameće uvjete u kojima se individualne razlike sve više zatomljuju pa organizacijski aspekti više dolaze do izražaja kao važni uzročnici fluktuacije zaposlenika. Unatoč tome, nemoguće ih je preskočiti jer ono što motivira jednoga zaposlenika, u potpunosti suprotno može djelovati na drugoga zaposlenika pa je individualan pristup u upravljanju fluktuacijom neizbježan. To je puno lakše reći, nego napraviti, posebno u velikim organizacijama, no postojanje razvijene politike upravljanja ljudskim potencijalima može svesti stopu fluktuacije na minimalnu ili poželjnu razinu. Budući da je namjera fluktuiranja neposredni prethodnik same fluktuacije, organizacije trebaju istražiti čimbenike koji dovode do te namjere, a koji su mnogobrojni i raznovrsni, kao i ponašanja koja prethode fluktuaciji. Kako je fluktuacija multidmenzionalna pojava, ona se tako nikako ne smije promatrati van vremena i konteksta u kojem se pojavljuje, pa je nužno uzeti u obzir i vanjske čimbenike pri proučavanju mogućih odlazaka iz organizacije.

Trenutno se svijet suočava sa velikim promjenama. Istraživanja i razvoj inovacija u novim tehnologijama, brzi tempo implementacije tih inovacija i posebno digitalizacija i automatizacija, imaju glavnu ulogu u oblikovanju budućeg svijeta. Tehnološke inovacije obećavaju transformaciju svijeta u kojem živimo u svim njegovim dimenzijama. Ipak, da bi se dobrobiti inovacija mogle adekvatno iskoristiti nužno je da se kao društvo prilagodimo dolazećim promjenama. Također, moramo imati u vidu da ove promjene dolaze u vremenu koje je od ranije obilježeno neizvjesnošću, turbulentnim promjenama i hiperkonkurencijom. Razvoj i implementacija novih tehnologija u poslovanju motivirana je brojnim tehničkim i ekonomskim razlozima: poboljšanje kvalitete gotovih proizvoda (strojna obrada, itd.), povećanje produktivnosti i smanjenje udjela rada (u procesu montaže), povećanje stope homogenosti kvalitete proizvoda u svim proizvodnim procesima vezanim za primjenu robotske tehnologije, povećanje razine sigurnostiradnika smanjenje angažovanosti radne snage kod rutinskih i reproducibilnih procesa, minimiziranje ukupnih troškova proizvodnje i troškova održavanja uređaja u proizvodnom procesu, a sve sa svrhom adekvatnih odgovora na izazove konkurencije i sve strožije zahtjeve kupaca. Mada je već široko primijenjen koncept Industrija 4.0 u razvijenim zemljama, relativno je novi pojam u zemljama Zapadnog Balkana, pa tako i u Bosni i Hercegovini. Većina menadžera preduzeća razumije korist koju donosi „pametna“ proizvodnja i upoznati su sa novim trendovima u industriji, imaju namjeru postepeno uvoditi pametna rješenja, metode i tehnologije, a samo mali broj preduzeća u BiH trenutno implementira koncept Industrije 4.0. U radu se prezentiraju rezultati istraživanja o primjeni tehnologija Industrije 4.0 u svim granama privrede u Bosni i Hercegovini i posebno zastupljenost Industrije 4.0 u malim, srednje velikim i velikim preduzećima. Izvršena je detekcija svjesnosti određenih skupina o pojmovima Industrije 4.0, a sama metoda istraživanja je bazirana na on-line anketi.