Literatura académica sobre el tema "Metafore platoniche"

Józef Tischner’s Myślenie z wnętrza metafory [Thinking From Within the Metaphor] and Bartłomiej Maliszewski’s Metafora i aksjologia [Metaphor and Axiology] are texts that are both described (analysed) and interpreted here. However, the debatability of the dual understanding of metaphor (‘inside’ – ‘outside’) is only a preliminary difficulty. For it will be incomparably more important that when we read Thinking From Within the Metaphor, then we will not find an explanation of the authorial meaning attributed to the after all key term of his text, and this is by no means a coincidence. The fundamental opposition – unambiguous genre language versus axiological and agathological analogical (metaphorical, symbolic) language – is certainly a persuasive construction, but not necessarily a valid one. A fundamental literary problem: is the Platonic cave really a metaphor? In Bartłomiej Maliszewski’s book Metafora i aksjologia wzorzec człowieka w renesansowej literaturze parenetycznej [Metaphor and Axiology. The Model of Man in Renaissance Parenetic Literature], ‘metaphor’ is equated with the ‘figurative’. There would be nothing reprehensible in this if not for the fact that these two key terms in the book co-create a state of approximate numerical equilibrium, while (and this is more important) proving to be both identical and disjointed. The lack of a definition of ‘metaphor’ and ‘figurative’ makes the whole impressive argument resemble a colossus standing on two legs of clay, over which it stumbles as they become entangled. The legitimacy of the combined view of Thinking From Within the Metaphor and Metaphor and Axiology is contained primarily in the fact that Renaissance parenesis can be seen as one of the historical forms of agathology.

Abstracttitle SUMMARY /title It is a commonly held belief that the classical world not only failed to develop mechanism but that it did not even possess a lexical and conceptual equivalent to the modern metaphor of the machina mundi. On the other hand the ancient world's familiarity with a wide variety of mechanisms is well known and this can be seen in Platonic and Aristotelian lexis. This present essay proposes to reformulate the judgement regarding the absence of a general notion of the machine in the classical world and its correspondent metaphorical use in the light of the specific forms of metaphorical exchange which the philosophical and scientific thought of the ancients placed between naturalia and artificialia. In this perspective the absence of the modern metaphor appears to be compensated for in a way by the contiguous of natural demiurgy (natura opifex); a diffuse presence which utilizes the subjective aspect of projecting demiurgy as an intertechnical metaphor. In the pseudo-Aristotelian De mundo the typically modern connection between artificialist and legal metaphor comes to the surface. Besides, the world machine of the modern age was to lose its traditional semantical ties with the demiurgical machinatio only in the late eighteenth century. A more objective meaning of machina made headway in Latin culture and the term was proposed as a common name for mechanical apparatus. The new theological interest in patristics then gave the demiurgical metaphor a tendency towards the radical denaturalization of worldliness, which was particularly evident in Lattanzio.

The metaphor of the sun, in which Plato (Republic 509b) compares the idea of the Good to the sun that dwells above the earth yet affects the phenomena occurring on it, was an inspiration for both heretical and orthodox theology in the first Christian centuries. The Gnostics, Clement of Alexandria and Origen all believed that God, like the Platonic idea of the Good, is radically transcendent in relation to the world, but at the same time is the cause of everything that exists in it. Unlike Plato, who believed that the idea of the Good is knowable and can be the subject of science, the Christian theologians of the first centuries believed that God was like a blinding light. This means that God, according to them, though intelligible, is unknowable in His essence. Therefore, God cannot be the subject of science. Another modification of the Platonic metaphor was the introduction of the element of sunlight, to which the philosopher from Athens did not refer. For the Gnostics, the rays of the sun were “eons” – spiritual beings that existed in the space between the first principle of all things and the material world. For Clement and Origen, the light that comes from the sun was the Son – the power and wisdom of God. In contrast to the Gnostics, who believed in the progressive degradation of the spiritual world through successive emanations, the Alexandrian Fathers believed that the Son possessed all the knowledge of God and therefore revealed to man the true God. Yet the revelation of God by the Son, and even the grace that assists human beings in the process of learning about God, do not give man complete knowledge of the essence of God. Thus the Gnostics, Clement and Origen, despite some doctrinal differences, all accepted the concept of the radical transcendence of God on the ontological and epistemological levels.

Artykuł prezentuje koncepcję śmierci pióra najwybitniejszego znawcy myśli św. Tomasza w Niemczech w XX wieku. Sformułował ją zasadniczo w czterech następujących dziełach: Tod und Unsterblichkeit (1979), Unsterblichkeit - eine nicht - christliche Vorstellung (1959), Tod und Unsterblichkeit (1959), Herkunftslose Zukunft und Hoffnung ohne Grund (1967). Nawiązywał do tej problematyki w trzech innych pracach: Uber den Bergriff der Sunde (1977), Herkunftslose Zukunft und Hoffnung ohne Grund (1967), Uber platonischen Mythen. Interpretację śmierci i umierania wyznacza u Piepera, potwierdzana przez współczesne nauki empiryczne jako słuszna, realistyczna koncepcja człowieka (której podwaliny położyli Arystoteles i Tomasz) oraz wizja egzystencji ludzkiej wyrażona w metaforze pielgrzymowania. Smierć postrzega Pieper jako zjawisko naturalne, a zarazem przeciwne naturze ludzkiej - efekt procesu, któremu z konieczności podlega każdy człowiek (element bierny śmierci). Jednocześnie paradoksalnie śmierć jawi się jako akt najbardziej wolny, zawsze świadomy, pochodzący z głębi osoby. Czyni on człowieka spełnionym, czyli doskonałym, pod warunkiem że oznacza decyzję dobrą, właściwą, tj. wskazuje na przejście do rzeczywistości wyższej. Pieper akcentuje inne jeszcze elementy śmierci i umierania, a czyni to w polemice z trzema nurtami myśli współczesnej (oświecenie i idealizm niemiecki, współczesna teologia protestancka, spojrzenie Heideggera), które z perspektywy antropologii Tomasza naznaczone są błędnymi rozwiązaniami. Myśliciel z Munster podkreśla więc, iż śmierć nie jest pozornym, lecz przeciwnie - rzeczywistym zjawiskiem, dosięga bowiem całego duchowocielesnego człowieka (polemika z myślą oświecenia i idealizmem niemieckim). Nie gaśnie wszakże cały człowiek, nadzieja na przezwyciężenie śmierci zakłada niezniszczalność duszy ludzkiej (spór z teologią protestancką), lęk przed śmiercią złagodzić może dostrzeżenie w niej elementu kary, a nie jego negacja (polemika z Heideggerem). Swymi analizami o śmierci i umieraniu Pieper ubogaca współczesną myśl niemiecką z dwóch powodów: po pierwsze, prezentuje ostateczne sytuacje życia ludzkiego w kontekście nadziei na ich przezwyciężenie; po drugie, śmierć ukazuje jako spełnienie egzystencji.

(italijanski) Nell'articolo l'autore cerca di identificare, tra gli elementi della tradizione retorica tardoantica greca, i principali argomenti con i quali Demetrio Calcondila, uno dei maggiori esponenti dell'umanesimo bizantino della seconda meta del Quattrocento nell'Occidente, si e servito nella sua elaborazione del significato della cultura greca (paideia) non solo per quanto riguarda la civilta europea occidentale, ma anche quella cristiana in generale. Ora, il suo discorso, pronunciato nell'anno 1463 in occasione dell'inaugurazione della cattedra di studi greci all'Universita di Padova rappresenta una testimonianza di primo grado sull'adozione della cultura greca nell'Occidente durante il periodo rinascimentale. Partendo dall'edizione di testo del discorso, pubblicato da Geanakoplos (cfr. n. 1 dell'articolo), e possibile individuare certe particolarita che distinguono il concepimento, da parte di Calcondila, dell'importanza di educazione greca per la formazione di future generazioni di intellettuali nell'ambiente culturale dell'Occidente latino. Demetrio sottolinea anche il vantaggio da ricavare dallo studio di poeti ellenici, soprattutto Esiodo, per le altre artes liberales nel curriculum scolastico, cosi come la disposizione delle discipline dentro il sistema scolastico tardobizantino (cfr. n. 9). L'argomento cruciale della parte esortativa del discorso e il tentativo che lo sforzo, necessario per impossessarsi di queste discipline, ci si giustifici con profitto da esse ottenuto. Questo viene realizzato facendo riferimento al famoso verso sull'acquisizione di virtu attraverso lavoro duro, che e un passo tratto dal poema didattico esiodeo di Opere e giorni, v. 289. La forma sotto la quale questo verso e riportato in greco e molto scorretta, pero Calcondila ne ha proposto, poco piu sotto, una traduzione esatta. Fenomeno, quest'ultimo, abbastanza raro nell'impiego retorico di detti formativi (gr. gnwmai, lat. sententiae). Tra i pochi autori classici, i quali hanno usato il procedimento del genere, si annovera il piu grande grammatico latino, Prisciano di Cesarea, nella sua versione degli eserzici preliminari di retorica ermogeniana, sotto il titolo di Praeexercitamina. Qui lo stesso verso egli ha tradotto dal greco senza molta destrezza, cosicche il verso in latino apparve molto male, trovatosi in contrasto con lo stile elegante del latino (la cosiddetta latinitas). E percio che Prisciano non puo essere considerato quale modello direttamente adoperato da parte di Calcondila. L'impiego del verso citato, nell'ambito della tradizione parenetico- -encomiastica, presso gli scrittori greci, sia quelli bizantini che quelli classici, e abbastanza frequente. Eccone qualche esempio eclatante. Alla meta del Quattrocento Giovanni Eugenico questo topos lo utilizza nella sua Descrizione di Trapezunto, riferendosi al verso esiodeo gia menzionato (cfr. n. 18). Nel secolo dodicesimo, Eustazio di Salonicco lo impiega, all'occasione, perche esalti le imprese dell'imperatore Manuele I. D'altra parte, l'autore anonimo degli scolii ad Aftonio cita questi versi in valore di argomenti, messi nel contesto di un'altro esercizio preliminare quello di dimostrazione (kataskeuh). Simile elaborazione di questo motivo viene intrapresa anche dal platonico Massimo di Tiro, nel quadro della proposizione (qesij), con la quale si cerca di corroborare l'affermazione sulla preminenza della vita attiva sopra quella contemplativa. Peraltro, gia Luciano di Samosata aveva notato che questi versi diventarono convenzionali nelle declamazioni retoriche, e tale sviluppo del loro significato possiamo rintracciare partendo dalla Repubblica e dai Leggi platonici, attraverso le Reminiscenze di Senofonte, fino al Corpus etico di Plutarco. Nel suo discorso inaugurale, in qualita di argomento a contrario, Calcondila riporta anche il verso 287 dello stesso poema esiodeo, e lo traduce in latino. Per il simile procedimento egli, molto probabilmente, si e ispirato al saggio Sull'ebbrezza di Filone di Alessandria, dentro il quale questi versi sono stati utilizzati nel contesto simile, cioe rilevando il contrasto tra virtu ed ignoranza (cfr. n. 37). L'altro modello per l'uso del tema presso Demetrio puo ritenersi il celebre scritto di Basilio di Cappadocia a proposito, visto che quest'ultimo ci sta elaborando il rilievo dell'educazione di gioventu cristiana, basata sulla letteratura pagana. Insomma, la conclusione principale, riguardo alla tecnica compositiva di Demetrio, deriverebbe dal fatto che il suddetto pensiero esiodeo appare anche quale testimonianza degli antichi (marturia palaiwn) dentro il manuale ermogeniano di Progumnasmata, dove si trova appunto per quanto riguarda il procedimento d'elaborazione di una chria, in questo caso quella espressa attraverso la sentenza pseudoisocratea che le radici dell'educazione sono amare, ma che i suoi frutti, invece, sono dolci. A parte i luoghi tratti da alcuni poeti appartenti alla cosiddetta Commedia attica nuova, la metafora di sapienza e di impegno emerge, tra i romani anche presso Catone il Vecchio e si riconferma con il lessico adoperato da Demetrio ai vari posti del suo discorso inaugurale scritto in latino. Infine vanno inoltre menzionate anche delle particolarita che segnalano la meticolosita che Calcondila dimostra nei confronti dello stile elevato (gr. semnothj). Termine, quest'ultimo, cui e stata prestata grande importanza da parte di Ermogene, nell'ambito della sua teoria sopra le Idee (varieta di stile), la quale, poi, avrebbe in gran parte influenzato diversi prodotti letterari rinascimentali, sia quelli scritti in latino che quelli in lingua volgare.

SummaryIn or. 25 Demosthenes compares Aristogeiton to a watchdog who, instead of defending the sheeps, attacks and tears them to pieces. This picture seems not to be common in Attic rhetoric, but is occurs in Plat. Rep. 416a, where Socrates warns about the danger that the most popular orators, in betrayal of their former task, assault the demos and eventually become tyrants. This platonic passage confers a new meaning to the Demosthenic statement and suggests the possibility that Aristogeiton aimed at tyranny. Hence the nomos, which only can control physis, protects society from the worst human vices (poneria, hybris and anaideia), and represents the most effective defence of democracy.

La tesi si propone di indagare la nascita e il ruolo dell'immagine della nave della polis e di quella del kubernetes (da questo lemma greco hanno origine il gubernator latino e il governatore italiano e altri termini delle lingue contemporanee) nell'immaginario politico occidentale. Tale lavoro si propone infatti di mettere in questione o risignificare il lessico politico contemporaneo di matrice greca. La tesi è divisa in due parti:la prima è dedicata alla ricostruzione storica e concettuale delle immagini marine e nautiche nella letteratura precedente a Platone nonché, più in generale, nella cultura greca del tempo. La seconda parte si propone di dimostrare come l'immagine del kubernetes (assieme a quella del medico) venga impiegata nel corpus platonico come esempio di una specifica forma di governo, quello di colui che possiede le conoscenze e competenze per reclamare il governo per sè. Queste due figure fondano entrambe la loro autorevolezza sulla possibilità di offrire la salvezza a coloro che ad esse si affidano. L'immagine della nave della polis e la correlata immagine del kubernetes vengono infatti qui inserite all'interno di un quadrilatero concettuale formato dalle nozioni di kosmos (ordine, bell'ordine), poros (rotta marina, ma anch espediente), sumpheron (vantaggio) e soteria (salvezza). Il testo si propone di dimostrare che l’immagine nautica è per Platone essenzialmente un’immagine –per quanto dinamica - d’ordine, ovvero essa mostra ricorrendo alle immagini l’ordine che, per Platone, doveva governare la nuova politeia stabilita dai filosofi re. Tale immagine, inoltr, offre una risposta anche ai problemi posti da Trasimaco nel I libro circa il vantaggio proprio di ogni arte (e in particolare dell’arte politica). Il compito del vero kubernetes è quello di trovare ogni volta la rotta migliore per la sua nave/città, offrendo a coloro che sono imbarcati/cittadini il vantaggio proprio della sua arte, ovvero la salvezza. Ma tale salvezza, nella cornice di pensiero greca e ancor più platonica, non è altro che il mantenimento dell’ordine, kosmos, che regna nella kallipolis. Infine, la tesi apre al ruolo che il paradigma nautico avrà in ambito latino, in particolare in Cicerone.
The thesis aims at investigating the birth and the role of the image of the ship of the polis and of the kubernetes (stirer, but from this greek term we have the latin gubernator as well as the Italian governatore) in the Western political imaginary. This work tries in fact to put into question or re-signify the contemporary political lexicon. The thesis is divided in two parts: the first is dedicated to the historical and conceptual re-construction of the sea and nautical images in the litterature before Platone and, more broadly, in the Greek culture of the time. The second, instead, offers a detailed reading of the VI book of the Republic of Plato, showing at the same time the close ties to the I book. This second part aims at demonstrating how the image of the kubernetes (along with that of the doctor) is deployed in the platonic corpus in order to provide an example of a specific form of government, that is the government of the one who has the knowledges and skills to claim to be the ruler. These two figures (kubernetes and doctor) both ground their authority on the possibility to offer ‘salvation’ to those who trust them. The image of the ship of the polis and the related image of the kubernetes are understood as belonging to a framework where we find the notions of kosmos (order, good and beautiful order) poros (the sea route but also the clever device to gain success) sumpheron (the advantage) and soteria (salvation). This work aims at demonstrating that the nautical image is in Plato essentially an image of order –however dinamic – that is to say it 'shows' the order which, according to Plato, has to rule over the new politeia established by the philosophers rulers. Such image, moreover, offers an answer to the problems raised by Thrasimacus in the I book about the advantage offered by each art (and specificallt of the political art). The task of the true kubernetes, then, is to find again and again the best route (poros) for his ship/city, offering to the ones embarked/citizens the avantage peculiar to his art, that is to say offering them salvation. But salvation, within the Greek and platonic framework, is nothing but the manteinance of the order, kosmos, which reigns in the kallipolis. Lastly, this work tries to offer a rapid survey of the later developement of the nautical paradigm in the Latin world, especially in the writings of Cicero.

Niniejsza praca poświęcona jest twórczości Iris Murdoch, brytyjskiej filozofki i pisarki żyjącej w latach 1919-1999. Praca ta stawia sobie za zadanie zbadanie wybranych motywów platońskich obecnych w jej powieściach. Ze względu na intensywne życie intelektualne Murdoch przejawiające się w dwóch różnych dziedzinach, jej twórczość od zawsze cieszyła się dużym zainteresowaniem. Wysublimowany dialog z filozoficzną i literacką tradycją Zachodu, tak charakterystyczny dla jej powieści, stwarza niestety liczne problemy w interpretacji i często spotykał się z niezrozumieniem. Praca ta koncentruje się na motywach platońskich i ich wpływie zarówno na poetykę, jak i organizację powieści Murdoch. Stanowi odpowiedź na zapotrzebowanie czytelników borykających się z trudnościami w odbiorze jej prozy i została przygotowana jako uzupełnienienie luki badawczej otwartej przez znawców twórczości Murdoch takich jak Peter Conradi czy Sonja Zuba, którzy to zarysowując ogromne znaczenie myśli platońskiej dla zrozumienia jej tekstów, nie podjęli się przeprowadzenia analizy dostatecznie wyczerpującej temat. Analiza powieści Murdoch zawarta w tej pracy jest wynikiem skrupulatnej lektury ponad dwadziestu powieści jej autorstwa i celowo została utrzymana w duchu krytyki etycznej, w dużej mierze inspirowanej badaniami nad twórczością Murdoch prowadzonymi w Instytucie Anglistyki Uniwerstytetu Warszawskiego przez profesor Marię Jędrzejkiewicz. Ze względu na tematyczne powiązanie, niniejsze studium zostało wzbogacone o odniesienia do esejów filozoficznych Murdoch poświęconych myśli platońskiej. Powstałe na przestrzeni wielu lat eseje jej autorstwa takie jak „The Idea of Perfection”, „The Sovereignty of Good over Other Concepts” czy „The Fire and the Sun: Why Plato Banished the Artists” traktują między innymi o topice psyche w rozumieniu Platona, przedstawiają wpływ Erosa na proces budowania relacji międzyludzkich, redefiniują pojęcie Dobra i jego rolę w pielgrzymce od świata iluzji do rzeczywistości, czy w końcu polemizują z Platonem na temat roli sztuki w kształtowaniu postaw moralnych. Jako jedna z niewielu przedstawicieli swojego pokolenia Murdoch nie odżegnywała się od metafizyki, wręcz przeciwnie, pozostając w opozycji do dominującego wówczas w Wielkiej Brytanii nurtu filozofii analitycznej, uczyniła z myśli platońskiej przedmiot godny rozważań zarówno na gruncie filozoficznym jak i literackim. Trzon niniejszej pracy stanowią trzy rozdziały zorganizowane wokół zagadnień podyktowanych kompleksowym podejściem Murdoch do myśli platońskiej. Analiza jej powieści świadczy o tym, że w interpretacji pisarki Platon przestaje bowiem być już tylko filozofem. Staje się on pisarzem wykorzystującym gatunek dialogu do artystycznej ekspresji, występuje w roli nauczyciela zorientowanego na pogłębianie wiedzy o otaczającym go świecie przy użyciu dialektyki, a także wciela się w rolę krytyka kultury, uważnie przyglądającego się tradycji i roli jaką ona pełni w kształtowaniu postaw moralnych. Rozdział pierwszy skupia się na zaadaptowaniu przez autorkę platońskiej alegorii jaskinii jako modelu służącego do przedstawienia relacji podmiot-rzeczywistość. Opisuje jak obrazy przywodzące na myśl opis jaskinii platońskiej wykorzystywane są przez autorkę do zilustrowania postępów moralnych bohaterów jej powieści. Użycie obrazów wpisującyh bohaterów w kontekst platońskiej podróży, podróży od świata iluzji do rzeczywistości, zostaje przedstawione jako świadoma strategia narracyjna , przypominająca charakterem dydaktyczne użycie metafory w dialogach platońskich i zostaje tu opisana w odniesieniu do teorii Lakoff’a reprezentującego kognitywny zwrot w badaniach nad meteforą. Rodział drugi stanowi analizę dialogów w powieściach Murdoch i przedstawia je jako odzwierciedlające filozoficzne debaty prowadzone w dialogach Platona. Użycie dialogu przez Murdoch, przedstawione zostaje jako nawiązujące do wykorzystania dialektyki, antycznej metody używanej do rozstrzygania sporów ideologicznych. Charakterystyka uczestników dialogu w powieściach Murdoch, jak również przedmiot ich dyskusji i okoliczności im towarzyszące, zostaje tu przedstawiony jako naśladujący sytuację narracyjną w dialogach platońskich. Rozdział opisuje jak Murdoch reinterpretuje gatunek dialogu filozoficznego i odkrywa na nowo platońską dialektykę jako rozwiązanie dla problemów komunikacyjnych wywołanych przez tradycję solipsystycznych ruchów filozoficznych, zwłaszcza egzystencjalizmu. Trzeci rozdział opisuje wpływ dziedzictwa kulturowego na kształtowanie się postaw moralnych bohaterów powieści Murdoch. Pokazuje, jak niematerialne aspekty dziedzictwa kulturowego, takie jak tradycyjne wyobrażenia czy idee transmitowane przez filozoficzne i literackie teksty, wpływają na czyny bohaterów. Uwaga zostaje tu poświęcona opisom reakcji bohaterów Murdoch na różne teksty krążące w kulturze i na ustanawieniu przez autorkę zależności między życiem moralnym i treścią inspirującą bohaterów. Eklektyzm gatunkowy i liczne aluzje literackie w powieścich pisarki przedstawione zostają jako strategie narracyjne obrazujące związek pomiędzy moralnym wyborem i wzorcami oferowanymi przez kulturę. Krytyka poetów i sceptyczne podejście Platona do poezji jako zachęcającej do bezmyślnego naśladownictwa, są w tym rozdziale przedstawiona jako punkt wyjścia dla rozważań Murdoch. Wreszcie rozdział lokuje ewaluację tradycji literackich zawartą w powieściach Murdoch w kontekście współczesnych badan kognitywistycznych, a konkretnie krytyki czytelnik-odpowiedź. Odniesienie to ma za zadanie zestawienie opisywanej przez autorkę aktywnej roli czytelnika z jej koncepcją życia moralnego, w którym krytyczna postawa wobec rzeczywistości odgrywa decydującą rolę. W zakończeniu praca posumowuje dorobek Murdoch i głoszoną przez nią potrzebę uznania nadrzędności świata wartości jako głos wyjątkowy i godny uwagi w dobie relatywizmu dominującego postmodernistyczną filozofię. Pesymizm przenikający powieści Murodch i towarzysząca mu krytyka racjonalizmu, znakomicie wpisuje się w program współczesnych Murdoch pisarzy takich jak Lessing, Fowles czy Golding, którzy podobnie jak ona podkreślali potrzebę walki z iluzjami i irracjonalność ludziej natury. Jednak, jak podkreśla niniejsza praca, zainteresowanie Murdoch myślą platońską, które tak często przejawia w swoich powieściach, wyróżnia ją na tle epoki swoją gotowością do zaoferowania alternatywy programowej w czasach zdominowanych przez ontologiczną niepewność i przedstawia samą Murdoch jako pisarkę idącą o krok dalej w rozważaniach nad kondycją człowieka współczesnego.
Iris Murdoch, a world-famous prolific novelist and an increasingly influential moral philosopher, was one of the most intriguing figures in the intellectual landscape of post-war Europe. Her unique oeuvre which combines philosophical inclinations with a passion for literature continues to spur interest in her works and ideas. Acclaimed by literary critics, who have praised her insightfulness and wit, Murdoch managed to mark her presence in the consciousness of her contemporaries and almost two decades after her death she continues to resonate strongly with new generations of readers. The present argument is designed to explore systematically and demonstrate how certain principal Platonic motifs and ideas translate into the construction and nourish the content of Iris Murdoch's novels. Focus is laid on the interconnections between the disciplines of philosophy and literature, as the thesis investigates the ways in which Murdoch retrieves and modifies some of Plato’s philosophical ideas through the medium of the novel and how her novels parallel Plato’s dialogues. It is assumed that the latter not only comprise philosophical ideas, which so far have been amply accounted for, but also testify to Plato’s great literary talent. From his dialogues, therefore, we draw here a picture of Plato not only as a philosopher, but also a writer struggling to express his ideas through the medium of the dialogue, a teacher very much concerned with the critical abilities of his followers, and finally, a cultural critic capable of discerning the positive and the negative influences of various cultural products and practices. Plato, one of the most influential ancient philosophers, is thus approached here as an artistically gifted intellectual, who was actively shaping the philosophical debate of his time and still remains a great source of influence. The thesis seeks to explore the depth of Murdoch’s engagement with Plato, in particular the artistic means of translating his ideas into her novels. In addition, it is estimated that the thesis will deepen our understanding of Plato’s philosophical thought, as seen here through the prism of Murdoch’s reflection on and imaginative reworking of his dialogues. In the first chapter it is argued that Murdoch’s appreciation for Plato’s philosophical thought is mirrored in her novels through her use of imagery. Plato’s Allegory of the Cave will be presented as a model capturing the essence of a complicated relation between the self and the outside world. The chapter focuses on the images in Murdoch’s fiction which reproduce the circumstances of the prisoners dwelling in the Cave as described by Plato, especially the state of eikasia, the immersion in illusion, and analyses Murdoch’s use of images to convey the process of discarding the state of illusion. Murdoch’s use of metaphorical images will also be presented as a narrative strategy converging with Plato’s didactic use of figurative language and, on the other hand, preceding the cognitive turn in metaphor studies heralded by Lakoff’s theory. In the second chapter I propose to analyse the dialogical exchanges of ideas between characters in Murdoch’s novels as reflecting the philosophical debates taking place in her time and evoking the ancient tradition of dialectics. The participants in such communication as depicted by Murdoch, the circumstances in which it takes place, and finally the content of the conversations will be evaluated as echoing the narrative situations in Plato’s dialogues. I will argue that apart from retrieving Plato’s philosophical thought, Murdoch utilizes and reinterprets the generic form of dialogue. Murdoch’s rediscovery of Plato’s dialectics and the Socratic dialogue will be discussed as an innovative solution to the problem of miscommunication diagnosed by her as affecting Western civilization so heavily influenced by the tradition of solipsistic philosophical movements like existentialism. The third chapter describes the influence of cultural heritage on the outlook of Murdoch’s characters. It discusses how non-physical aspects of culture such as ideas inscribed in philosophical and literary texts affect her characters’ actions; in particular, it will be argued that Murdoch’s depiction of her characters’ responses to various texts establishes a meaningful connection between the characters’ actions and the texts they find inspiring. It will be contended that Murdoch’s deployment of various genres and literary allusions to render such a connection echoes Plato’s ideas concerning the influence of cultural heritage. Plato’s cautious treatment of poetry as inviting emulation will be traced in Murdoch’s description of characters inspired by various models of behaviour derived from literature. Finally, this chapter gives insight into Murdoch’s evaluation of some literary traditions and locates her ideas pertaining to the influence of reading in the field of contemporary cognitive studies, showing the compatibility of her artistic vision of universal human nature with the recent developments in this field, which positions Murdoch as a novelist and thinker ahead of her times and illustrates the significance of her work.