Academic literature on the topic 'Velgengni'

Starfendarannsóknir eru rannsóknir sem gjarnan eru gerðar af starfandi kennurum og stundum í samstarfi við utanaðkomandi aðila. Markmiðið er að breyta og bæta starf og starfshætti og hefur nálgunin reynst vel fyrir starfsþróun kennara. Í þessari rannsókn unnu sjö leikskólakennarar að eigin starfsþróun í nánu samstarfi við einn háskólakennara. Í greininni er gerð grein fyrir ávinningi og áskorunum sem þátttakendur upplifðu í gegnum ferli starfendarannsóknarinnar. Niðurstöðurnar sýna að leikskólakennurunum fannst ferlið hafa haft jákvæð áhrif á starfsþróun þeirra, á starfið í leikskólanum og á nám og velferð barnanna. Helstu áskoranir tengdust tímaskorti, óvissu um rannsóknarferlið og hvernig væri hægt að hafa áhrif á starfið í leikskólanum í heild. Samstarf við háskólakennara var talið lykilatriði fyrir velgengni í rannsóknarferlinu, auk samstarfs kennara innan leikskólans.

Í þessari grein er lagt mat á halla íslenskrar Phillipskúrfu og stöðugleiki sambandsins kannaður á tímabilinu 1991–2018. Umtalsverðar breytingar urðu á umhverfi verðbólguþróunar á tímabilinu. Þá má nefna að Seðlabanki Íslands öðlaðist sjálfstæði frá pólitískum afskiptum, verðbólgumarkmið hefur verið innleitt og breyting varð á fyrirkomulagi gengismála árið 2001. Í kjölfar bankahrunsins komu svo til sögunnar takmarkanir á fjármagnshreyfingum sem auðvelduðu miðlun peningastefnu og síðar velgengni við að halda verðbólgu í samræmi við markmið. Fyrir tímabilið í heild finnst virkt Phillipssamband, sem frekar ber einkenni hröðunar-Phillipskúrfu: Sambandi slaka á vinnumarkaði og aukinnar verðbólgu. Á tímabilinu eftir efnahagshrunið minnkar fylgni verðbólgu við verðbólgu síðasta árs. Sambandið færist þá í áttina að því að lýsa tengslum milli slaka á vinnumarkaði og verðbólgustigs. Þetta hefur í för með sér að uppsveiflu þarf ekki endilega að fylgja niðursveifla jafnvel þótt stefnt sé að stöðugu verðbólgustigi til lengdar. Ekki voru afgerandi vísbendingar um flatari Phillipskúrfu á tímabilinu.

Þessi grein fjallar um þróun tónlistarlífs á Íslandi á undanförnum árum. Margir íslenskir tónlistarmenn hafa átt velgengi að fagna og skapað sér nafn á alþjóðlegum markaði. Stjórnvöld hafa stutt við þróunina á ýmsan hátt og þau hafa mikil áhrif á tónlistarlífið. Umsvifin í greininni benda til að þróunin undanfarin ár hafi ýtt undir myndun klasa í tónlist á Íslandi. Markmiðið með þessari grein er að rannsaka þróun tónlistarlífs á Íslandi út frá kenningum um klasa og samkeppnishæfni. Einnig er þróunin á Íslandi borin saman við þekkta tónlistarklasa erlendis. Byggt er á raundæmisrannsókn þar sem spurt er að hvaða marki megi líta á tónlist á Íslandi sem klasa og ef svo er á hvaða stigi klasaþróunar íslenskur tónlistarklasi kunni að vera. Einnig er spurt um hvaða áskoranir tónlistarklasinn kunni að standa frammi fyrir. Niðurstöður gefa til kynna skýrar vísbendingar um tónlistarklasa á Íslandi og að klasinn sé að færast af mótunarstigi yfir á þróunarstig. Í niðurstöðum felst hagnýtt gildi því varpað er ljósi á atriði og aðstæður sem geta ýtt undir frekari uppbyggingu á sterkum tónlistarklasa á Íslandi. Samhliða er tónlistarklasinn dæmi um klasa í litlu fámennu landi og niðurstöðurnar framlag til þekkingar á klasa í slíkum aðstæðum.

Barnasáttmáli Sameinuðu þjóðanna er alþjóðlegur mannréttindasamningur sem snertir börn. Sáttmálinn felur í sér viðurkenningu á að börn þarfnist sérstakrar verndar umfram fullorðna og á að tryggja börnum vernd gegn ofbeldi, tækifæri og áhrifamátt. Fræðimenn telja að sá réttur barna sem eigi hvað mest undir högg að sækja varði lýðræðisákvæði hans. Meðal annars er algengt að ákvarðanir sem tengjast málefnum barna séu teknar án samráðs við þau. Síaukin áhersla er lögð á réttindi og þátttöku barna en til að tryggja réttindi þeirra í samræmi við sáttmálann er mikilvægt að allir; börn og fullorðnir, þekki til hans. Fyrir árið 2030 eiga öll sveitarfélög hér á landi að hafa hafið markvissa innleiðingu Barnasáttmálans og er ein leið til þess að nýta hugmyndafræði svonefnds réttindaskóla. Samkvæmt rannsóknum getur innleiðing sáttmálans haft jákvæð áhrif á skólastarf í heild sinni og aukið þekkingu barna á réttindum sínum. Markmið rannsóknarinnar er að varpa ljósi á reynslu og þekkingu barna á lýðræðislegri þátttöku og ávinning af fræðslu í skólum um Barnasáttmálann. Tekin voru rýnihópaviðtöl við 43 börn úr 4. og 8. bekk fjögurra skóla á Akureyri og í Eyjafjarðarsveit. Helstu niðurstöður sýna að þátttakendur virðast kunna skil á innihaldi þeirra réttinda sem Barnasáttmálinn veitir og er skilningur þeirra almennt góður. Börn í réttindaskóla höfðu fengið meiri fræðslu sem skilaði sér í auknum skilningi. Þrátt fyrir góða viðleitni í skólastarfi til að auka þátttöku nemenda í ákvörðunum virtist hún í sumum tilfellum einungis fela í sér táknræna þátttöku þeirra. Álykta má að fræðsla sé forsenda þess að innleiðing Barnasáttmálans njóti velgengni og er von okkar að þessi rannsókn stuðli að jákvæðara viðhorfi til skoðana og þátttöku barna.

Í þessari grein er sjónum beint að velfarnaði (e. well-being) grunnskólakennara. Velfarnaður er ekki eingöngu mikilvægur fyrir kennara sjálfa heldur hefur hann einnig áhrif á líðan nemenda og velgengni þeirra í námi. Markmiðið með rannsókninni var að öðlast aukinn skilning á velfarnaði grunnskólakennara með því að skoða hversu vel PERMA-velfarnaðarkenning Seligman nær yfir velfarnað kennara sem meta sig hamingjusama í lífi og starfi. PERMA-velfarnaðarkenningin skilgreinir fimm þætti sem nauðsynlegir eru til að upplifa velfarnað en þeir eru: Jákvæðar tilfinningar, áhugi og innlifun, félagsleg tengsl, lífstilgangur og árangur. Tekin voru hálfopin viðtöl við átta starfandi grunnskólakennara og þeir spurðir út í velfarnaðarþætti PERMA auk opinna spurninga um velfarnað sinn. Viðtölin voru þemagreind, bæði með afleiðslu, þar sem svör þátttakenda voru mátuð við PERMA-þættina, og aðleiðslu, þar sem leitað var eftir öðrum sameiginlegum þemum. Viðtölin vörpuðu ljósi á hvernig PERMA-þættirnir birtust hjá kennurunum. Upplifun jákvæðra tilfinninga var áberandi og er sá þáttur sem er gagnvirkur við alla hina þættina. Þátttakendur upplifðu áhuga og innlifun í starfinu og félagsleg tengsl þeirra eru góð. Starfið rímar við lífstilgang þeirra og þeim þykir mikilvægt að upplifa árangur í því. Aðrir þættir utan PERMA sem komu fram voru sjálfsþekking og lífsorka og voru þeir nokkuð áberandi í velfarnaði þátttakenda. Niðurstöður sýndu að PERMA nær ekki fyllilega að fanga þá þætti sem viðmælendur telja mikilvæga fyrir velfarnað sinn þó kenningin geti verið gagnlegur rammi til að varpa ljósi á þá einstaklingsbundnu og félagslegu þætti sem stuðla að velfarnaði. Mikilvægt er að kennarar fái tækifæri til að auka þekkingu sína og getu til að huga að eigin velfarnaði. Einnig geta niðurstöðurnar gefið vísbendingar fyrir stjórnendur og stefnumótandi aðila um hvernig megi skapa starfsaðstæður þar sem hlúð er markvisst að velfarnaði kennara og hugsanlega draga úr brotthvarfi úr kennarastéttinni.

Útdráttur Síðasta sunnudag kirkjuársins skv. hinni nýju þriðju textaröð þjóðkirkjunnar er Slm 63.2–9 lexía dagsins. Ólíkt textum fyrstu og annarrar textaraðar hefur Slm 63 ekki hina hinstu tíma að umfjöllunarefni — nema v. 4a sé túlkað á þann veg að þar setji höfundur fram eins konar dauðaósk eða þrá eftir lífi handan þessa heims í faðmi Guðs. Í greininni eru færð rök fyrir því að svo sé ekki, „líf“ sé í samhengi sálmsins notað í merkingunni „velgengni“ eða „heilsa“ en ekki sem andstæða þess að vera dauður, líflaus. Val textans og um leið sú ákvörðun að nota ekki v. 10–12 vekur athygli á vissum einkennum á byggingu sálmsins. Hermann Gunkel, frumkvöðull í nútímasálmarannsóknum og greiningu ólíkra bókmenntaforma í Gamla testamentinu, komst að þeirri niðurstöðu í skýringarriti sínu um Saltarann að Slm 63 væri samhengislaus og því þyrfti að breyta uppröðun versanna til þess að fá botn í textann. Í þessari grein er hins vegar sýnt fram á að í það minnsta v. 2–9 eru vel samin heild, reyndar svo að þau virðast bæði efnislega og hvað samsetningu varðar vera fullkomlega aðskilin frá v. 10–12. Það er ómögulegt að sýna fram á með óyggjandi hætti að sálmurinn sé ekki upp-runaleg heild. Greining á endurtekningum í textanum leiðir í ljós að þær mynda mynstur sem samanstendur af fjórum römmum; sá ysti rammar inn allan textann en sá innsti rammar inn „miðju“ textans sem inniheldur lofgjörð og lofgjörðarheit skáldsins. Í umfjölluninni er jafnframt reynt að varpa ljósi á það hvað skáldið á við þegar það lýsir því yfir að miskunn Guðs sé betri en lífið en niðurstaða höfundar er sú að því fari fjarri að um sé að ræða lífsfjandsamlega afstöðu þar sem „líf“ í samhengi sálmsins hafi ekki líffræðilega merkingu. Greining á byggingu og innihaldi sálmsins styður réttmæti þess að nota v. 2–9 sem heildstæðan sálmatexta þar sem tjáning á trúartrausti er sett fram og er sálmurinn þannig afar viðeigandi sem lexía síðasta sunnudag kirkjuársins. Það á við hvort sem v. 2–9 mynduðu frá upphafi heildstæðan texta með v. 10–12 eða ekki.