Academic literature on the topic 'Teatr Miejski w Gliwicach'

Zmiany zachodzące we współczesnych miastach Polski zmuszają do nowego spojrzenia na przestrzeń publiczną. Dlatego warto przyjrzeć się bliżej tematyce projektowania ogrodów miejskich, które odgrywają ważną rolę w kształtowaniu naturalnego kapitału miast, ale również mają istotny wymiar społeczny, związany z zapewnieniem mieszkańcom odpowiedniej jakości życia dotyczącej kontaktu z przyrodą oraz umożliwieniem wielu form wypoczynku, co wpływa na ich zdrowie fizyczne i psychiczne. W artykule przedstawiono badania własne, zrealizowane w ramach udziału w programie Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza na Politechnice Śląskiej w Gliwicach, które dotyczą opracowania wytycznych dla ogrodu miejskiego. Głównym celem projektu było opracowanie strategii rewitalizacji fragmentu terenu z Zabrza Maciejowa, zlokalizowanego przy ulicy Tylnej, na potrzeby Miejskiego Ogrodu Społecznego. Projekt miał za zadanie stworzenie prototypu nowego podejścia do kwestii rewitalizacji terenu nieużytku przed podjęciem tematu przez miasto Zabrze.

Przedmiotem artykułu jest działalność Teatru Miejskiego we Lwowie w sezonie 1918/1919 w kontekście epokowych wydarzeń politycznych. Dyrektorem lwowskiej sceny był wówczas Roman Żelazowski, pierwszy antreprener po „umiastowieniu teatru”, czyli objęciu go w zarząd przez Gminę miasta Lwowa. Kierownictwo działu muzycznego sprawował Stanisław Niewiadomski. Nowa dyrekcja przystąpiła do pracy z zamiarem sanacji sceny, a pierwsze inscenizacje spotkały się z życzliwym przyjęciem widzów i krytyków. Ambitne plany artystyczne zniweczył ukraiński zamach stanu. Na czas listopadowych walk w obronie polskiego Lwowa teatr zawiesił działalność, a wielu artystów zgłosiło się do służby wojskowej. Po upragnionym zwycięstwie 1 grudnia wznowiono przedstawienia dramatem patriotycznym Obrona Częstochowy, który liczył bez mała pół wieku, lecz w ówczesnej sytuacji politycznej nabrał niezwykle aktualnej wymowy. Był hołdem dla najmłodszych obrońców Lwowa – dzielnych Orląt. Walki toczące się za rogatkami miasta wciąż dezorganizowały pracę teatru. Tuż przed Nowym Rokiem awaria prądu spowodowała, że zamknięto go prawie na miesiąc. Żelazowski i Niewiadomski z dniem 30 czerwca 1919 ustąpili ze stanowiska. Choć na skutek działań wojennych nie udało im się zrealizować ambitnych planów artystycznych, Teatr Miejski pod ich kierownictwem pełnił ważne funkcje narodowe i społeczne. W tych dramatycznych i przełomowych dniach scena lwowska – tak jak przed wielu laty chciał jej ojciec, Jan Nepomucen Kamiński – rozmawiała z sercem Narodu.

Byron twierdził, że Manfred nie był przeznaczony na scenę, ale jego poemat dramatyczny był sporadycznie wystawiany w dziewiętnastowiecznym teatrze. W 1848 roku Robert Schumann zaadaptował poemat do wykonania scenicznego, skomponował uwerturę i muzykę incydentalną. Manfreda w wersji Schumanna wystawiono w warszawskim Teatrze Wielkim z Józefem Kotarbińskim, znanym aktorem, kierownikiem teatru i krytykiem, w roli głównej. Po realizacji rozgorzała gorąca debata w prasie. Główny spór dotyczył tego, czy „dramat metafizyczny” Byrona nadaje się na scenę i czy jest istotny dla polskiej publiczności końca XIX wieku. Celem niniejszego artykułu jest zbadanie głównych kwestii podejmowanych w tej debacie poprzez analizę recenzji tej realizacji w prasie warszawskiej. Ponieważ recenzje są z natury subiektywne, ich badanie ujawnia znacznie więcej preferencji literackich i teatralnych ich autorów niż informacji o samym spektaklu i daje wgląd we wczesne etapy rozwoju tzw. Młodej Polski, z naciskiem na indywidualizm i podmiotowość, zainteresowanie metafizyką i dominację liryzmu. Warszawskiego Manfreda z 1892 roku można więc uznać za próbę wprowadzenia do teatru wielkiej poezji romantycznej, torującej drogę teatralnym inscenizacjom polskiego dramatu romantycznego, który Kotarbiński miał wystawić jako dyrektor Teatru Miejskiego w Krakowie. Artykuł wpisuje się także w historię recepcji Byrona w Polsce. The 1892 Manfred in Warsaw Teatr Wielki Byron claimed that Manfred had not been intended for the stage, but his dramatic poem was occasionally produced in the nineteenth-century theatre. In 1848 Robert Schumann adapted the poem for stage performance, composing the Overture and incidental music. Schumann’s version of Manfred was staged in Warsaw Teatr Wielki, with Józef Kotarbiński, a well-known actor, theatre manager and critic as the protagonist. The production was followed by a heated debate in the press. The central controversy focused on whether Byron’s “metaphysical drama” was suitable for the stage and relevant for the late nineteenth-century Polish audience. The aim of this paper is to examine central issues in this debate by scrutinizing the press reviews of the Warsaw production. As the reviews are by their very nature subjective, their examination reveals much more about their authors’ literary and theatrical preferences than about the performance itself, and provides an insight in the early stages of the development of the so-called Young Poland movement (Młoda Polska), with its emphasis on individualism and subjectivity, interest in metaphysics, and prevalence of lyricism. The 1892 Manfred in Warsaw may be seen as an attempt at introducing great Romantic poetry in the theatre, paving the way for the theatre productions of Polish Romantic drama, which Kotarbiński was to stage as the manager of Teatr Miejski in Kraków. The article also contributes to the history of Byron’s reception in Poland.