To see the other types of publications on this topic, follow the link: Stanisława Biskupa Męczennika i św.
Journal articles on the topic 'Stanisława Biskupa Męczennika i św'
Create a spot-on reference in APA, MLA, Chicago, Harvard, and other styles
Consult the top 33 journal articles for your research on the topic 'Stanisława Biskupa Męczennika i św.'
Next to every source in the list of references, there is an 'Add to bibliography' button. Press on it, and we will generate automatically the bibliographic reference to the chosen work in the citation style you need: APA, MLA, Harvard, Chicago, Vancouver, etc.
You can also download the full text of the academic publication as pdf and read online its abstract whenever available in the metadata.
Browse journal articles on a wide variety of disciplines and organise your bibliography correctly.
1
Labuda, Gerard. "Wznowienie dyskursu w sprawie męczeństwa i świętości biskupa krakowskiego Stanisława." Nasza Przeszłość 108 (December 30, 2007): 5–57. http://dx.doi.org/10.52204/np.2007.108.5-57.
Full textAbstract:
Omówienia męczeństwa i świętości biskupa krakowskiego Stanisława (1072-1079) podjął się T. Wojciechowski w Szkicach historycznych jedenastego wieku, Kraków 1904, analizując dwa rozdziały Kroniki Polskiej Anonima-Galla, księga I, rozdziały 27 i 289, z których pierwszy opisuje konflikt biskupa Stanisława, oskarżonego o "zdradę" (traditio) i skazanego przez króla Bolesława Chrobrego (1058-1081) na śmierć przez "amputację kończyn" (truncatio membrorum), podczas gdy drugi opisuje przybycie króla Bolesława, wypędzonego ze swojego kraju i powitanego przez węgierskiego króla Władysława (1077-1095), w przyjazny, ale i zimny sposób. W eseju VIII "Factum o św. Stanisławie" Wojciechowski, w przeciwieństwie do wcześniejszych publikacji, wykazał, że użyte przez kronikarza określenie "namaszczony Chrystus" odnosiło się zarówno do króla, jak i biskupa, który został wymieniony z imienia. Jednak według inskrypcji we współczesnym kalendarzu był to z pewnością Stanisław i to on został oskarżony o zdradę (traditor, traditio). Interpretacja ta była sprzeczna ze znanymi poglądami historyków, którzy uważali biskupa Stanisława za męczennika, słusznie kanonizowanego w 1253 roku.Z inicjatywy miesięcznika "Przegląd Powszechny" odbyła się w Krakowie w 1909 r. zbiorowa dyskusja pt. "Sprawa św. Stanisława", w której większość uczestników odrzuciła wnioski Wojciechowskiego, a tylko dwóch, Adam Miodoński i Stanisław Smolka, poddało je rozsądnej krytyce. Spór rozstrzygnęła odręczna analiza kroniki, dowodząca trafności określenia: christus. W związku ze zbliżającą się (w 1979 r.) 900. rocznicą śmierci biskupa Stanisława, z inicjatywy arcybiskupa krakowskiego, kardynała Karola Wojtyły, od 1972 r. organizowano "Sesje Naukowe" przygotowujące do tego jubileuszu. Na pierwszej sesji ks. prof. B. Przybyszewski przedstawił referat o dziejach archidiecezji krakowskiej, który został rozpowszechniony w kręgach kościelnych.Na drugiej sesji w dniu 25 maja 1973 r. Gerard Labuda wygłosił wykład na temat "Factum św. Stanisława", oparty na ówczesnych wynikach badań i własnych interpretacjach dokumentów źródłowych. Trzecia faza dyskursu o męczeństwie i świętości rozpoczęła się podczas sympozjum w maju 1979 r., którego wnioski zostały opublikowane w 1981 r. Spośród wszystkich referatów i rozpraw najbardziej godna uwagi była praca Mariana Plezii Sprawa św. Stanisława ("Analecta Cracoviensia", t. IX, s. 251-413). Jej główną zaletą była drobiazgowa analiza wszystkich omawianych źródeł, zwłaszcza Anonima-Galla (z wyjątkiem rozdziału 28, księgi I) i kroniki mistrza Wincentego, a także odręcznego listu papieża Paschała II, skierowanego do kilku ówczesnych arcybiskupów, głównie jednak do arcybiskupa "polskiego". Papież upomina w nim następcę za niezłożenie obediencji i nieuzyskanie paliusza, głównie z powodu potępienia jednego z biskupów sufraganów. Sprawa adresata tego listu jest przedmiotem dyskusji od wielu lat.Już bez analizowania spornych kwestii uwidacznia się zasadnicza różnica. Dla księdza Przybyszewskiego biskup Stanisław od początku swego konfliktu z królem Bolesławem był rzecznikiem uciśnionych i to w ich obronie sięgał po "miecz przekleństwa", co przyniosło mu męczeńską śmierć, nagrodzoną koronacją w 1253 roku. Zdaniem Gerarda Labudy biskup Stanisław był jednym z głównych organizatorów buntu możnowładców i rycerzy, który kosztował go życie. W tych źródłach pojawia się jako "zdrajca", ale także jako "grzesznik", do którego król dodał grzech obstrukcji.
2
Owczarek, Agnieszka. "Walory historyczne i artystyczne kościoła pw. Świętych Wojciecha i Stanisława w Wilamowie." Biuletyn Uniejowski 10 (November 30, 2021): 249–72. http://dx.doi.org/10.18778/2299-8403.10.09.
Full textAbstract:
Neogotycki kościół pw. św. Wojciecha Biskupa i Męczennika i św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Wilamowie to przykład zabytkowej sztuki sakralnej na terenie gminy Uniejów. Mimo że ma wartość zabytkową oraz położony jest w pobliżu głównych tras komunikacyjnych, pozostaje obiektem mało znanym. W obiegowej opinii funkcjonuje raczej jako niewielki kościół wiejski niż godny uwagi i wart odwiedzenia obiekt sakralny.
W artykule przedstawiono na podstawie analizy specjalistycznej literatury, źródeł pisanych oraz przekazów ustnych historię kościoła oraz parafii, których okoliczności powstania osnute są lokalnymi legendami. Omówiono ponadto wystrój i otoczenie zabytku, skupiając się przede wszystkim na walorach historycznych i artystycznych obiektu, których analiza wykazała potencjał turystyczny miejsca i możliwości wykorzystania go jako celu w kontekście turystyki dziedzictwa kulturowego.
3
Rozhkov, Vladyslav. "Dzieje parafii pw. św. Stanisława – Biskupa i Męczennika w Gródku Podolskim w latach 1941-1991." Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne 118 (June 29, 2022): 291–334. http://dx.doi.org/10.31743/abmk.11891.
Full textAbstract:
Od końca XVIII wieku w Gródku Podolskim funkcjonowały dwa kościoły – jeden pw. św. Anny i św. Antoniego, drugi pw. św. Stanisława – Biskupa i Męczennika. W 1935 roku świątynie te zostały zamknięte przez władze sowieckie, a wkrótce zdewastowane. Zamknięto także kaplicę wybudowaną w 1845 roku na cmentarzu. Katolicy z Gródka zostali pozbawieni opieki duszpasterskiej. Odrodzenie życia religijnego na Ukrainie Sowieckiej nastąpiło w okresie okupacji niemieckiej. Wierni odzyskali świątynie i mogli swobodnie sprawować nabożeństwa. W roku 1943, dzięki staraniom katolików gródeckich, zaczął do nich przyjeżdżać ks. Franciszek Oleń z diecezji łuckiej, który odprawiał w kaplicy cmentarnej Msze św. oraz udzielał sakramentów. Pod koniec 1944 roku funkcję proboszcza parafii w Gródku objął 25-letni kapłan z archidiecezji lwowskiej ks. Jan Olszański, przyszły biskup diecezji kamieniecko-podolskiej. Prowadzona przez niego katechizacja dzieci, która była w ZSRS zakazana, spowodowała, że w 1959 roku został on wydalony do wioski Manikowce. W ciągu wielu lat opiekę duszpasterską nad katolikami z Gródka sprawowali dojeżdżający kapłani. Dopiero w 1970 roku do parafii św. Stanisława skierowano ks. Franciszka Karasiewicza, który pełnił tam funkcję proboszcza do 1977 roku. Z powodu pogarszającego się stanu zdrowia, spowodowanego nieustannym nękaniem ze strony lokalnych władz, duchowny opuścił Gródek Podolski, a na jego miejsce wyznaczono ks. Władysława Wanagsa MIC. Już na początku swojej pracy w Gródku nowy proboszcz miał zamiar w miejsce małej kapliczki zbudować nowy kościół, zachowując dotychczasowe wezwanie św. Stanisława – Biskupa i Męczennika. W 1988 roku pomimo sprzeciwu władz państwowych ks. W. Wanags zdecydował się na rozpoczęcie budowy kościoła. W dniu 17 września 1988 roku bp Vilhelms Ņukšs poświęcił nowy kościół w Gródku Podolskim. Była to pierwsza świątynia katolicka powstała na Ukrainie Sowieckiej.
4
Pajor, Piotr. "Kaplice św. św. Piotra i Pawła oraz św. Mikołaja w przestrzeni katedry krakowskiej w XIII–XV wieku." TECHNE. Seria Nowa, no. 5 (December 30, 2020): 39–59. http://dx.doi.org/10.18778/2084-851x.09.03.
Full textAbstract:
Artykuł prezentuje propozycję nowego odczytania funkcji, historii i przekształceń formalnych kaplic św. św. Piotra i Pawła oraz św. Mikołaja, przylegających do korpusu nawowego katedry w Krakowie. Kaplice te dostawiono jako aneksy do katedry romańskiej, ale podczas powstawania obecnego kościoła (1320–1364) zostały przebudowane i włączone do nowej budowli. Kaplica św. św. Piotra i Pawła została prawdopodobnie ufundowana przez biskupa Prandotę jako miejsce spoczynku relikwii św. Stanisława po jego kanonizacji w 1253 roku. W gotyckiej katedrze ołtarz tego świętego przeniesiono do jej centralnego punktu, ale obie kaplice także odgrywały rolę w jego kulcie. W kaplicy św. Mikołaja wystawiano bowiem relikwie głowy męczennika, zaś w kaplicy św. św. Piotra i Pawła – relikwie ramienia oraz dawny kamienny sarkofag, w którym szczątki spoczywały w okresie po kanonizacji.
5
Godula-Węcławowicz, Róża. "Z religijnego dziedzictwa Krakowa. Procesje z Wawelu na Skałkę." Journal of Urban Ethnology 21 (December 20, 2023): 27–44. http://dx.doi.org/10.23858/jue21.2023.002.
Full textAbstract:
Od średniowiecza w religijnej przestrzeni Krakowa zaznaczają się dwa loca sacra: Wawel i Skałka, trwale połączone hagiograficzną legendą św. Stanisława, biskupa i męczennika. Od ponad ośmiuset lat kult św. Stanisława jest tyleż ciekawym, co złożonym zjawiskiem, które miało wiele odsłon. W ciągu dziejów przybierało ono różne formy i różne stopnie natężenia, a jego spektakularnym wyrazem były cykliczne obrzędy religijne, rozgrywane w przestrzeni miasta zawartej między kościołem katedralnym na wawelskim wzgórzu a sanktuarium na Skałce. Najdłuższą żywotność miały coroczne uroczystości patronalne oraz obrzęd koronacyjny, należący do cyklicznego systemu objęcia królewskiego tronu. Ich charakterystycznym akcentem były publiczne procesje z Wawelu na Skałkę. Spośród wielu do dziś przetrwała procesja majowa, która bywa ujmowana jako kontynuacja wszystkich poprzednich. Autorka stawia pytanie o zasadność utożsamiania tych form obrzędowych.
6
Kopeć, Jan. "Kościół parafialny pod wezwaniem św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Ligocie Bialskiej (diecezja opolska)." Folia Historica Cracoviensia 9 (January 26, 2016): 99. http://dx.doi.org/10.15633/fhc.1266.
Full text
7
Trąba, Mariusz. "Opis parafii św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Czeladzi z 1791 roku (Fragment nieodnalezionej wizytacji dekanatu siewierskiego diecezji krakowskiej z lat 90. XVIII wieku)." Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne 114 (December 21, 2020): 421–54. http://dx.doi.org/10.31743/abmk.11784.
Full textAbstract:
W 1846 r. proboszczem parafii św. Stanisława w Czeladzi został mianowany ks. Wojciech Janecki. Okazało się wówczas, że parafia nie posiada aktualnego inwentarza dóbr i praw majątkowych. W poszukiwaniu tego dokumentu zwrócono się do Konsystorza Generalnego Diecezji Krakowskiej. Pomimo poszukiwań dokumentu takiego nie odnaleziono. W archiwum Konsystorza odkryto jedynie dokument opisujący miasto Czeladź oraz parafię czeladzką sporządzony w 1791 r. Jego odpis przesłano do Konsystorza Diecezji Krakowskiej w Kielcach. Ten właśnie dokument jest przedmiotem niniejszego opracowania. Prawdopodobnie dokument pod nazwą Opisanie Kościoła i Parafii Miasteczka Czeladź z 1791 r. stanowi fragment większej całości; być może wizytacji dekanatu siewierskiego z tego okresu. Wskazuje na to jego treść oraz struktura będąca powtórzeniem tego typu dokumentów z końca XVIII wieku, np. wizytacji sąsiedniego dekanatu bytomskiego z lat 1792-1793. Dotychczasowe poszukiwania w archiwach kościelnych i państwowych nie przyniosły pozytywnych rezultatów w zakresie odszukania źródeł potwierdzających przeprowadzenie owej wizytacji. Publikowany dokument stanowi jedno z najważniejszych źródeł dotyczących dziejów Czeladzi w końcowym okresie istnienia Rzeczypospolitej szlacheckiej. Jego autor podaje dokładne dane dotyczące parafii oraz kościoła w Czeladzi w ostatnich latach przed zaborami. Należy podkreślić, że dokument ten nie został wykorzystany w dotychczasowych badaniach nad dziejami miasta Czeladzi.
8
Janicki, Jan Józef. "Św. Stanisław – biskup i męczennik. Główny patron Polski." Ruch Biblijny i Liturgiczny 50, no. 3 (September 30, 1997): 203. http://dx.doi.org/10.21906/rbl.1107.
Full text
9
Rajman, Jerzy. "Przedkanonizacyjny kult św. Stanisława biskupa." Nasza Przeszłość 80 (December 30, 1993): 5–49. http://dx.doi.org/10.52204/np.1993.80.5-49.
Full text
10
Morawa, Józef. "Myśl eklezjologiczna kard. Karola Wojtyły w kazaniach o św. Stanisławie, biskupie i męczenniku." Ruch Biblijny i Liturgiczny 61, no. 1 (March 31, 2008): 39. http://dx.doi.org/10.21906/rbl.315.
Full textAbstract:
Die homiletische Erbe von Bischof und Kardinal Karol Wojtyła aus Jahren 1958-1978 enthält 6110 maschinengeschriebenen Seiten. Leider bis heute warten sie auf eine thelogisch- wissenschaftliche Bearbeitung und Veröffentlichung. Unter vielen Themen, die von dem Krakauer Bischof in seinen Predigten zur Sprache gebracht wurden, gibt es auch ekklesio- logische Erwägungen, die mit dem Leben und Hirtenzeugnis des hl. Stanislaus, Krakauer Bischof und Märtyrer, gebunden sind.Der Kardinal K. Wojtyła nähert seinen Zuhörern die Bedeutung des Krakauer Märtyrers auf zwei Ebenen: historischen und theologischen. Aus beiden Ebenen kommen die belehren- den, thelogischen Inhalte, die durch die Ideen des II Watikanischen Konzils, wie auch durch das Jubiläum des 900-jährigen Hirtendienstes und Märtyriums des Bischofs Stanislaus (+ 1079) bereichert wurden. Die Kirche – nach K. Wojtyła – bedeutet eine Sorgegemeinschaft um das Heil aller Menschen, wie auch um das Reifen des Glaubens. Viele Homilien hat Kard. K. Wojtyła an die Priesteramtskandidaten gerichtet, deshalb findet man die Themen, die für das sakramentale Priestertum gelten. Die in den Krakauern Kirchen versammelten Zuhörer fanden in seinen Predigten auch mehr universalen Themen, wie das Verhältnis der Gesamtkirche zu den Einzelkirchen. Letzlich geht es dem Krakauer Kirchenhirt um die Bereicherung des Glaubens von Mitgliedern seiner Kirche, daß sie das Zeugnis vor der Welt in sich ständig verändernden Bedingungen geben können.
11
Bielak, Włodzimierz. "Jeszcze w sprawie factum biskupa krakowskiego Stanisława ze Szczepanowa." Nasza Przeszłość 115 (December 30, 2011): 144–62. http://dx.doi.org/10.52204/np.2011.115.144-162.
Full textAbstract:
Wciąż dyskutowana jest śmierć biskupa krakowskiego Stanisława ze Szczepanowa. Ta zagadka nie została do tej pory rozwiązana. Opinie historyków skupiają się zwykle na rzekomym zaangażowaniu Stanisława w bunt rycerstwa polskiego przeciwko Bolesławowi Śmiałemu. Celem artykułu jest przedstawienie odmiennej interpretacji znanych źródeł historycznych, głównie kronik Galla Anonima, bulli papieża Paschalisa II, adresowanej rzekomo do arcybiskupa gnieźnieńskiego oraz kronik Wincentego Kadłubka. Staraliśmy się pokazać, że konflikt między biskupem Stanisławem a Bolesławem Śmiałym powstał z przyczyn osobistych. Przyczyną gwałtownej reakcji króla było prawdopodobnie bezpodstawne oskarżenie o jakieś intymne związki między biskupem a żoną Belesława. Na taki przebieg wydarzeń wskazuje tzw. tradycja dworska wysoce mu nieprzychylna. Św. Stanisław działał przeciw zachowaniu króla, ale władza biskupia nie powstrzymała króla. Wydaje się, że ktoś prześladowany, próbując ratować życie odwracając uwagę króla, oskarżył św. Stanisława o „grzeszną niewierność”. Są to nowe odkrycia, które nie były wcześniej opisywane w historiografii.
12
Turek, Waldemar Jan. "Najstarsze patrystyczne świadectwa refleksji mariologicznej (Ignacy Antiocheński, Justyn Męczennik, Ireneusz z Lyonu)." Vox Patrum 80 (December 15, 2021): 69–86. http://dx.doi.org/10.31743/vp.13123.
Full textAbstract:
Artykuł podejmuje temat refleksji mariologicznej w najstarszych tekstach patrystycznych autorstwa św. Ignacego Antiocheńskiego, św. Justyna męczennika i św. Ireneusza, biskupa Lyonu. Ukazuje mocne powiązanie mariologii z chrystologią u wszystkich trzech autorów. Św. Ignacy odrzuca zdecydowanie nauczanie doketów i ukazuje, że Maryja zrodziła Chrystusa, dała Mu prawdziwe ciało ludzkie, które później pozwoliło Mu cierpieć i umrzeć. U św. Justyna pojawia się przeciwstawienie dzieła Ewy i Maryi, a narodzenie Jezusa Chrystusa z Dziewicy ukazane jest w świetle zapowiedzi starotestamentalnych. Z kolei św. Ireneusz pogłębia w kontekście polemiki z gnostycyzmem paralelizm Ewa – Maryja, biorąc pod uwagę także porównanie między Adamem i Chrystusem. Jak Adam został uformowany z dziewiczej ziemi, tak Chrystus, nowy Adam, został ukształtowany z Dziewicy Maryi, która przez swoją wiarę i posłuszeństwo otworzyła rodzajowi ludzkiemu drogę do nowego życia.
13
Janicki, Jan Józef. "Logos i etos świętości w świetle tekstów liturgicznych o św. Stanisławie Biskupie i Męczenniku." Folia Historica Cracoviensia 9 (January 26, 2016): 53. http://dx.doi.org/10.15633/fhc.1257.
Full text
14
Kliś, Zdzisław. "Średniowieczne cykle przedstawieniowe życia, męczeństwa i cudów św. Stanisława, Biskupa." Folia Historica Cracoviensia 9 (January 26, 2016): 85. http://dx.doi.org/10.15633/fhc.1263.
Full text
15
Węcławowicz, Tomasz. "Schody na Skałkę. Z zagadnień ikonografii męczeństwa św. Stanisława Biskupa." Folia Historica Cracoviensia 9 (January 26, 2016): 263. http://dx.doi.org/10.15633/fhc.1285.
Full text
16
Piech, Stanisław. "Rok świętego Stanisława Biskupa Męczennika w diecezji tarnowskiej (7 V 1978 - 30 IX 1979)." Folia Historica Cracoviensia 9 (January 26, 2016): 135. http://dx.doi.org/10.15633/fhc.1271.
Full text
17
Grzebyk, Tomasz. "„Aby świętemu złożyć hołd męczennikowi” wybrane zagadnienia związane z kultem św. Tomasza Becketa w średniowiecznej Anglii." Resovia Sacra 28 (December 31, 2021): 119–37. http://dx.doi.org/10.52097/rs.2021.119-137.
Full textAbstract:
29 grudnia 2020 r. minęło 850 lat od czasu męczeńskiej śmierci świętego Tomasza Becketa. Jakkolwiek historia tej postaci jest w polskiej literaturze historiograficznej i hagiograficznej często porównywana do Stanisława ze Szczepanowa, to zarówno formy oddawania czci jak i zasięg kultu angielskiego męczennika był o wiele szerszy niż cześć oddawana biskupowi krakowskiemu. Zadaniem, jakie postawił sobie autor artykułu, jest przybliżenie niektórych aspektów kultu Tomasza Becketa na ziemiach średniowiecznej Anglii, wyrażanego w piśmiennictwie, jubilerstwie, sztuce oraz architekturze. W tym celu autor posłużył się dostępnymi najnowszymi ustaleniami badaczy tego tematu, reprezentującymi dziedziny takie jak: historia, archeologia oraz historia sztuki.
18
Kazienko, Ewelina. "W świetle świętych patronów nowotarskich w dobie średniowiecza." Nasza Przeszłość 126 (December 30, 2016): 59–87. http://dx.doi.org/10.52204/np.2016.126.59-87.
Full textAbstract:
Rozwój sieci parafialnej na terenie nowotarszczyzny, a zarazem szerzenie kultu świętych, swój rozkwit przeżywało w XIV stuleciu. Jednak możemy na bazie zachowanych źródeł również dostrzec pierwsze zręby zarówno osadnictwa, jak i pierwszych parafii jeszcze w XIII wieku. Co związane było z działalnością mnichów cysterskich, którzy otrzymali w 1234 r. przywilej zagospodarowania wymienionego regionu od wojewody krakowskiego Teodora Gryfity. Część fundacji parafialnych utworzona została z inicjatywy królów polskich, którzy wspierali rozwój organizacji kościelnych na Podhalu. Pisząc o oddawaniu czci świętym nie można pominąć o ważnej roli wśród mieszkańców przede wszystkim wstawiennictwa św. Katarzyny Aleksandryjskiej, która do dziś patronuje nowotarskiej farze oraz miastu. Powierzając swe codzienne troski i prośby, mieszkańcy podhalańskiej ziemi zwracali się także do patronów Polski: śś. Wojciecha i Stanisława, biskupów męczenników, jak i do innych świętych pańskich, którzy ponieśli śmierć za wiarę w Chrystusa. Ważnym elementem pobożności ludowej stało się pielęgnowanie kultu Matki Bożej. Celebrowano w kościołach święta maryjne, które zakorzeniły się w tradycji lokalnej. Ponadto w Ludźmierzu funkcjonowało sanktuarium maryjne, do którego pielgrzymowali licznie mieszkańcy zarówno okolicznych wsi, jak i odleglejszych regionów.
19
Kulik, Bogdan. "Jak mówić dziś w Kościele o śmierci? Śmierć w kontekście pastoralnym w świetle De mortalitate św. Cypriana z Kartaginy." Teologia Praktyczna, no. 19 (December 15, 2018): 155–72. http://dx.doi.org/10.14746/tp.2018.19.10.
Full textAbstract:
Tematu śmierci nie można pomijać w głoszeniu Ewangelii. Po pierwsze z tego powodu, że Chrystus zbawił nas, przyjmując śmierć dobrowolnie i pokonując ją przez swoje zmartwychwstanie. Po drugie dlatego, że śmierć jest elementem życia, który dotyczy każdego człowieka bez wyjątku. Jest przejściem, które prowadzi do pełnego połączenia się z Chrystusem. Ale jak o niej mówić w Kościele? Na co należy zwrócić szczególną uwagę? Jakiego języka używać? Artykuł jest próbą szukania odpowiedzi na postawione pytania w świetle nauczania o śmierci św. Cypriana biskupa i męczennika zawartego w jego dziele pt. De mortalitate. Tekst ten, pierwotnie będący najprawdopodobniej kazaniem, które następnie zostało spisane, powstał w czasach prześladowań chrześcijan i podczas szalejącej zarazy. Jest cennym świadectwem pasterskiej troski o powierzone sobie owce i przykładem mówienia o śmierci w kontekście pastoralnym.
20
Kuźba, Mariusz Marek. "A Spiritual Consolation i The Ways to Perfect Religion – pisma więzienne św. Jana Fishera (1469–1535), biskupa i męczennika." Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego 43, no. 1 (June 30, 2023): 127–44. http://dx.doi.org/10.25167/sth.5087.
Full textAbstract:
Św. Jan Fisher, przez lata związany z Uniwersytetem w Cambridge i dynastią Tudorów, stał się szczególnym obrońcą jedności Kościoła w Anglii ze Stolicą Apostolską oraz nierozerwalności małżeństwa Henryka VIII z Katarzyną Aragońską. Gdy po raz drugi trafił do więzienia, skierował do swojej siostry, Elżbiety – zakonnicy benedyktyńskiej teksty stanowiące jego duchowy testament: A Spiritual Consolation oraz The Ways to Perfect Religion. Pierwsze dzieło, zredagowane z duchu teologii średniowiecznej, stanowi ostrzeżenie przed możliwą Bożą karą. Drugie, zawierające perspektywę myśli renesansowej, wskazuje 9 dróg do osiągnięcia dojrzałej religijności, umożliwiającejosiągnięcie nieba. Oba dzieła stanowią wartościową literaturę teologiczną, również dla współczesnej teologii.
21
Kosman, Marceli. "Gerard Labuda jako badacz kościoła polskiego w średniowieczu." Nasza Przeszłość 115 (December 30, 2011): 123–43. http://dx.doi.org/10.52204/np.2011.115.123-143.
Full textAbstract:
W bogatym i wielowątkowym dorobku wybitnego polskiego historyka Gerarda Labudy (1919-2010), przede wszystkim badacza średniowiecza, którego bibliografia zawiera 2 tys. publikacji, na jednym z czołowych miejsc leży historia Kościoła. Zauważmy, że dochodzenia te dotyczą spraw polityczno-organizacyjnych i początków ustroju państwowego. Jako student pisał rozprawy dotyczące misji polskiej i krzyżackiej w Prusach oraz prób podporządkowania Gniezna przez niemiecki Magdeburg, wydane przed 1939 r. Opublikowane w 1946 r. dzieło kwalifikujące do habilitacji dotyczące powstania państwa piastowskiego (1946) zawiera w znacznej części zagadnienia związane z recepcją katolicyzmu, wzbogacone w dwutomowe wydanie (1987-88) i poszerzone o serię rozpraw, zebranych w Esejach Historycznych X i XI wieku. Dzieje organizacji kościelnej w Polsce we wczesnym średniowieczu (2004). Szczególne miejsce w dorobku G. Labudy zajmują dwie podstawowe monografie dotyczące św. Wojciecha - biskupa praskiego (2000) i św. Stanisława - biskupa krakowskiego (2000). Ta ostatnia długo czekała na publikację, bo autor zatrzymał ją kilka lat temu, by nie była wykorzystywana przez propagandę PRL do walki z Kościołem. W obu księgach ukazano mistrzostwo naukowe związane ze średniowieczną specjalizacją autora. Oprócz monografii i rozpraw autor zgłębiał historię Kościoła w wielu recenzjach krytycznych, pisanych jako rozszerzone artykuły. Poświęcił się studiom dotyczącym Zakonu Krzyżackiego w Prusach i redagował w wielu tomach syntezę, zwłaszcza Dzieje Pomorza i Dzieje polskiej dyplomacji, a także publikował źródła historyczne, czasem nie związane chronologicznie ze średniowieczem Kronika klasztoru franciszkanów w Wejherowie w latach 1633-1676 autorstwa Grzegorza z Gdańska (1996) oraz reedycja Życia św. Wojciecha (1998). Profesor Gerard Labuda uczestniczył w wielu pracach redakcyjnych i konferencjach organizowanych przez instytucje kościelne, Karol Wojtyła jako biskup krakowski i kardynał, a także jako papież Jan Paweł II z zainteresowaniem czytali jego książki.
22
Fedorowicz, Szymon. "Procesje katedralne na ulicach dziewiętnastowiecznego Krakowa (1795-1918)." Nasza Przeszłość 113 (June 30, 2010): 67–106. http://dx.doi.org/10.52204/np.2010.113.67-106.
Full textAbstract:
U progu XIX wieku przez kilkaset lat przed rozbiorami Polski w Krakowie istniał bardzo bogaty program procesji katedralnych. W dni pokutne odbywały się procesje do trzech kościołów - dominikanów, franciszkanów i kościoła Najświętszej Marii Panny. Procesje ku czci św. Stanisława odbywały się do kościoła na Skałce. Podobnie było w oktawie jego święta i w następną niedzielę, a także podczas procesji Bożego Ciała. We wspomnianym okresie źródła mówią o procesjach z katedry wawelskiej do kościoła św. Marka i kościoła św. Floriana, a także o kilku innych procesjach okazjonalnych. Najlepiej udokumentowane są procesje Bożego Ciała. Przytoczone opisy i informacje źródłowe pokazują, że XIX-wieczni krakowianie byli bardzo przywiązani do tradycji religijnych. Przywiązanie to przejawiało się w gorliwym celebrowaniu nabożeństw z procesjami i udziałem tłumów. Jeśli ograniczyć się do prostej obserwacji centralnych ceremonii, odprawianych pod przewodnictwem biskupa, łatwo dostrzec skalę tej mody. Zakres wielostronnego entuzjazmu wiernych z praktycznie każdej grupy społecznej. Jeśli jednak godny pochwały zapał uczestników rzeczywiście stanowił przyrzeczenie ich autentycznej wiary, to nie zawsze znajdował odpowiednie formy dla wyrażenia ich duchowych uczuć. W rezultacie często dochodziło do mieszania się autentycznych przejawów uczuć religijnych ze świeckimi i światowymi ekscesami. Pojawiała się sprzeczność, wynikająca z chęci włączenia wszystkiego, co składało się na codzienne życie, w nurt wieczności. Procesje te zawsze były wzorem pobożności ludowej. Dawały wiernym dużą swobodę w wyrażaniu swojej religijności. Zjawisko to można dostrzec w relacjach i opisach procesji w Krakowie w XIX wieku. Procesje te były także znakiem nieustannego wzrostu wiary chrześcijańskiej Polaków.
23
Szulc, Dominik. "Zabudowania parafi i św. Stanisława biskupa w Modliborzycach w świetle wizytacji prepozyta Antoniego Franciszka Dunin-Kozickiego z 1781 roku." Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne 94 (December 17, 2010): 319–32. http://dx.doi.org/10.31743/abmk.11651.
Full text
24
Włodarski, Łukasz. "Przebieg wizytacji kanonicznej biskupa Leona Wetmańskiego w sierpniu 1938 r. w Drobinie. Z dziejów parafii pw. św. Stanisława B. M. w dwudziestoleciu międzywojennym." Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne 109 (May 12, 2020): 363–72. http://dx.doi.org/10.31743/abmk.9619.
Full textAbstract:
Drobin położony jest na północnym Mazowszu nieopodal Płocka. W dwudziestoleciu międzywojennym przynależał on administracyjnie do województwa warszawskiego, a nim do powiatu płockiego, natomiast w strukturach kościelnych do diecezji płockiej, a w niej do dekanatu raciąskiego. Proboszczem parafii w latach 1932 – 1956 był ksiądz kanonik Feliks Hilary Godlewski. W Drobinie pod koniec sierpnia 1938 r. odbyła się wizytacja kanoniczna parafii, która przeprowadzona została przez biskupa pomocniczego diecezji płockiej Leona Wetmańskiego. Na podstawie zachowanych sprawozdań w księdze protokołów Parafialnej Akcji Katolickiej oraz dekretu powizytacyjnego zapisanego na kartach kroniki parafialnej odtworzono przebieg wspomnianej wizyty, a także zrekonstruowano stan osobowy poszczególnych bractw i stowarzyszeń katolickich działających w parafii, co w efekcie dało nam ogólny obraz parafii Drobin u progu II wojny światowej.
25
Krowicki, Stanisław Ludwik. "Rzekomy list księcia biskupa krakowskiego Kajetana Ignacego Sołtyka „z niewoli moskiewskiej” do Senatu i polskiego rządu." Krakowski Rocznik Archiwalny 23 (2021): 161–79. http://dx.doi.org/10.4467/12332135kra.17.006.14660.
Full textAbstract:
Artykuł dotyczy domniemanego listu senatora przedrozbiorowej Rzeczypospolitej, biskupa krakowskiego Kajetana Ignacego Sołtyka (1715–1788), skierowanego do kolegów senatorów oraz członków polskiego rządu. Prawdziwy autor listu nie jest znany, lecz z jego treści wnioskować można, iż leżały mu na sercu zmagania konfederatów barskich w latach 1768–1772 przeciwko rosyjskiej agresji w Polsce i na Litwie. Był zatem jednym z nich. Na ich opór bez wątpienia wpływ miała zarysowana w zaprezentowanym liście niezłomna postawa więzionego w Rosji biskupa Sołtyka i jego towarzyszy. Z mroków historii wydobyto w nim także pozytywnych bohaterów Polski i Litwy: św. Stanisława ze Szczepanowa, prymasa Jakuba Uchańskiego, hetmana Jana Karola Chodkiewicza, Radziwiłłów, księcia Jeremiego Michała Wiśniowieckiego, Jana III Sobieskiego, a nawet bohaterów starożytnego Rzymu. W rękopiśmiennych kopiach „List Biskupa Krakowskiego” był przechowywany po dworach szlacheckich, mając wpływ na patriotyczne postawy także następnych pokoleń młodzieży i będąc przyczyną wstępowania młodych ludzi w Polsce i na Litwie do oddziałów wojskowych walczących z Rosją. Letter presumed to be from the Bishop of Krakow “under Russian captivity” to the Polish Senate and Government This article concerns a letter presumed to be from a senator in the pre-Partition Commonwealth of Poland, the Bishop of Krakow, Kajetan Ignacy Sołtyk (1715–1788), addressed to his fellow senators and members of the Polish government. The real author of the letter is unknown, but its contents indicate that he felt strongly about the struggles of the Bar confederates in the years 1768–1772 against Russian aggression in Poland and Lithuania. Therefore, he was most likely one of them. Their resistance was certainly fuelled by the unyielding endurance under Russian captivity of Bishop Sołtyk and his companions, as outlined in the letter presented. It also entered the depths of history to find important figures from Poland and Lithuania, such as: Saint Stanislaus of Szczepanów, the Primate of Poland Jakub Uchański, Hetman Jan Karol Chodkiewicz, the Radziwiłłs, Prince Jeremi Michał Wiśniowiecki and John III Sobieski, and even ancient Roman heroes. Handwritten copies of the “Letter from the Bishop of Kraków” were kept at manor houses, serving to educate and inspire future generations in Poland and Lithuania to join military units to fight Russia.
26
Włodarski, Łukasz. "Przebieg wizytacji kanonicznej biskupa Leona Wetmańskiego w sierpniu 1938 r. w Drobinie. Z dziejów parafii pw. św. Stanisława B. M. w dwudziestoleciu międzywojennym." Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne 2018, no. 109 (2018): 363–72. http://dx.doi.org/10.31743/abmk.2018.109.17.
Full text
27
Białkowski, Michał. "Odnowa posoborowa w Kościele katolickim w Polsce w latach 1978-1989. Zarys wybranych problemów." Nasza Przeszłość 130 (December 30, 2018): 263–323. http://dx.doi.org/10.52204/np.2018.130.263-323.
Full textAbstract:
Lata 1978-1989 to w Kościele katolickim w Polsce faza dojrzała recepcji Soboru Watykańskiego II. Do najważniejszych zjawisk mających wpływ na jej przebieg należały: przemiany polskiej religijności w latach osiemdziesiątych XX w.; nowy model relacji państwo-Kościół katolicki; społeczny wymiar trzech pielgrzymek Papieża-Polaka do Ojczyzny (1979-1983-1987); zmiany personalne i pokoleniowe w Episkopacie Polski. Ważną rolę odgrywała działalność specjalistycznych Komisji Episkopatu Polski, które nadawały całemu procesowi właściwe tempo i wyznaczały główne kierunki zmian. Aplikacja nauczania soborowego w teologii polskiej zaznaczyła swoją obecność w pracach: ks. Józefa Kudasiewicza (biblistyka), ks. Józefa Tischnera (katolicka nauka społeczna), ks. Adama Ludwika Szafrańskiego (eklezjologia), o. Stanisława Celestyna Napiórkowskiego OFMConv. (mariologia, ekumenizmu), ks. Wacława Hryniewicza OMI (ekumenizm), o. Jana Charytańskiego SJ (katechetyka), ks. Franciszka Blachnickiego (teologia pastoralna i liturgika), ks. Eugeniusza Werona SAC (teologia laikatu), biskupa Wilhelma Pluty (teologia pastoralna), ks. Franciszka Woronowskiego (teologia pastoralna) oraz ks. Tadeusza Dajczera (religioznawstwo i fenomenologia religii). Publikacja czterech tomów „Liturgii Godzin” oraz wydanie w 1986 r. „Mszału Rzymskiego dla Diecezji Polskich” stanowiły zwieńczenie odnowy liturgicznej. Z kolei ukazanie się krytycznego III wydania „Biblii Tysiąclecia” (1980 r.), było realizacją postulatów zgłaszanych już w drugiej połowie lat sześćdziesiątych XX w. Kolegialność biskupów znalazła w pełni odzwierciedlenie w przepisach nowego Statutu Konferencji Episkopatu Polski (1987 r.), a synodalność rozwijała się poprzez synody. W latach 1978-1989 trwały obrady jednego synodu prowincjonalnego i dziewięciu synodów diecezjalnych. Sporym osiągnięciem ruchu ekumenicznego było zainaugurowanie dwustronnych dialogów doktrynalnych (odnośnie ważności chrztu św. oraz małżeństw mieszanych). Przystosowana odnowa życia zakonnego w dekadzie lat osiemdziesiątych XX w. miała przede wszystkim wymiar jurydyczny związany z rewizją prawa zakonnego oraz przyjęciem nowych konstytucji. Aktywność świeckich zaowocowała rozwojem wcześniej działających ruchów i stowarzyszeń oraz narodzinami nowych. Dynamiczny wzrost był udziałem Drogi Neokatechumenalnej, Katolickiej Odnowy w Duchu Świętym, Ruchu Światło-Życie, Ruchu Rodzin Nazaretańskich oraz Wspólnot Życia Chrześcijańskiego.
28
Krasnowolski, Bogusław. "Kraków, Zawichost, Nowe Miasto Korczyn, Skała, Sącz: plany urbanistyczne jako źródło do badań nad epoką Bolesława Wstydliwego, błog. Salomei i św. Kingi." Nasza Przeszłość 101 (June 30, 2004): 147–96. http://dx.doi.org/10.52204/np.2004.101.147-196.
Full textAbstract:
Niniejszy artykuł powstał na podstawie badań własnych autora nad średniowiecznym układem urbanistycznym Małopolski. Wspólną cechą pięciu badanych miast, z których wszystkie zostały lokowane za panowania Bolesława Wstydliwego (1243-1279), jest zależność ich planów przestrzennych od układu klasztoru franciszkanów. Kraków księcia Leszka I Białego był pod wieloma względami podobny do Wrocławia księcia Henryka Brodatego (daty najwcześniejszych wzmianek o urzędzie wójta [sołtysa, scultetusa] oraz przybycia dominikanów i franciszkanów następują po sobie w obu miastach). Jeśli gmina krakowska z ok. 1220 r. była jednostką terytorialną, a nie tylko konstrukcją prawną, to być może opierała się na układzie pasmowo-ulicznym (analogicznym do modelu śląskiego), którego pozostałość można jeszcze prześledzić (?) w osi ulic-skwerów Małego Rynku i ulicy Stolarskiej, przylegających do fosy wokół domu komornika (wójta, advocatusa). Kraków Bolesława Wstydliwego. Ten najbardziej regularny plan urbanistyczny średniowiecznej Europy (1257 r.) był owocem wizji łączącej tradycje historyczne z poczuciem roli miasta w przyszłości. Lejkowate otwarcie ulicy Grodzkiej (może być reliktem starszego układu lub nieregularnością powstałą być może w wyniku zniszczeń najazdu tatarskiego z lat 1259-1260) czy niesymetryczność dwóch zespołów bloków północno-zachodniego narożnika Rynku, których boki stykają się pod kątem rozwartym.) Ogólny układ, podzielony krzyżem utworzonym przez dwie przecinające się pary ulic, składał się z dziewięciu prostokątów z rynkiem pośrodku. Każdy z pozostałych ośmiu prostokątów (kompleksów) był z reguły podzielony na cztery bloki przez dwie ulice przecinające się w środku. Ponieważ działki miały wymiary 72 x 36 łokci krakowskich (1 łokcie = 0,586 m), osiem z nich tworzyło kwadratowy blok (144 x 144 łokcie). W XIII-XIV wieku drewniane domy w centrum były stopniowo zastępowane przez surową, kamienną architekturę, niezwykle podobną do wrocławskiej; poza głównym obszarem dwa zespoły żebracze z czerwonej cegły z ich kościołami - nekropoliami Piastów - sygnalizowały nadejście nowej estetyki. Lokacja (locatio) Zawichostu (1241-1450) utrwaliła archaiczną siatkę ulic z kwadratową (trójkątną) ulicą w kształcie worka, otoczoną murem. W 1255 r., niedługo po lokacji Zawichostu, pas działek przejęły klaryski (franciszkanki), do których należała m.in. siostra księcia Bolesława, Salomea (zmarła w opinii świętości, później beatyfikowana). Nowe Miasto koło Korczyna, stara osada z niewielkim fortem, najprawdopodobniej otrzymała prawa miejskie wcześniej niż Kraków. Fakt, że kościół parafialny jest pod wezwaniem św. Elżbiety może wskazywać na związek z żoną Bolesława Kingą (szwagierką Salomei), podczas gdy wybór św. Stanisława biskupa na patrona miejscowego kościoła franciszkanów był echem jego niedawnej kanonizacji (1253 r.) w Asyżu. Usytuowanie kompleksu franciszkańskiego na obrzeżach modularnego centrum miasta było zgodne z tradycją zakonników. Plan i program Nowego Miasta był typowy dla średniej wielkości miasta małopolskiego; jego jednostką miary był reński "sznur" (lub chorda, ok. 47,10 m = 150 stóp ok. 31,4 cm). Inny wariant sprzężenia zwrotnego między założeniem miasta a lokalizacją klasztoru można zaobserwować w Skale, małym mieście założonym w 1267 r. w pobliżu klasztoru klarysek przeniesionego tu z Zawichostu w latach 1257-9. Biorąc pod uwagę różnice w skali, podobieństwa do Krakowa są trudne do przeoczenia; np. działki są identycznej wielkości (24 x 108 łokci w Skale = 36 x 72 w Krakowie). W tym samym czasie (1257-1273) Kinga (córka Beli IV, króla Węgier) wykorzystała swoje wpływy do przyłączenia Sącza, dzisiejszego Starego Sącza. Analiza pierwotnego układu miasta - którego kościół parafialny poświęcony był węgierskim świętym Elżbiecie i Małgorzacie, bliskim krewnym Kingi - ujawnia jego zależność od modelu węgierskiego. W centrum trójpasmowej struktury znajdowała się wydłużona kwadratowa ulica z kościołem pośrodku. Kinga rozszerzyła plan swojego miasta, zakładając w 1280 r. klasztor klarysek. Ten nietypowy układ, przynajmniej jak na małopolskie standardy, nie przetrwał długo. Prawdopodobnie po ponownej inkorporacji miasta na prawie magdeburskim (1357-8) został on przekształcony w bardziej regularny układ szachownicowy. Plany i architektura miast zakładanych i lokowanych za panowania Bolesława Wstydliwego noszą wyraźne ślady swojej epoki. Był to czas, w którym panujące dynastie łączyły swoje inicjatywy polityczne i utylitarne z silnym zaangażowaniem religijnym, inspirowanym zazwyczaj wzorami franciszkańskimi. Tę postawę i źródło inspiracji można prześledzić w działalności Piastów małopolskich, śląskich i wielkopolskich, Przemyślidów czeskich i Arpadów węgierskich, połączonych gęstą siecią pokrewieństwa i intermariaży. Rozwój każdej sfery życia - polityki, gospodarki, życia społecznego i kulturalnego oraz religii - miał swój udział w tworzeniu kompleksowego i harmonijnego światopoglądu Wysokiego Średniowiecza Europy Środkowej, odpowiednika zachodnioeuropejskiej unii architektury gotyckiej i scholastyki, oczywistego wyrazu "trwałego nawyku umysłu" (jak nazwał go Panofsky). Podczas gdy w Europie Zachodniej pragnienie zaprowadzenia porządku w świecie zaowocowało perfekcjonistyczną architekturą i najbardziej zawiłymi spekulacjami teologicznymi, w Europie Środkowej XIII-wieczny rozmach wydaje się przejawiać przede wszystkim w regularnych projektach urbanistycznych, rzadkich na Zachodzie, ale dość powszechnych w tej części kontynentu.
29
ROŻKOW, WŁADYSŁAW. "Dzieje parafii pw. św. Stanisława – Biskupa i Męczennika w Gródku Podolskim w latach 1941-1991." Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne, June 29, 2022. http://dx.doi.org/10.31743/abmk.11891.14361.
Full text
30
Tracz, Szymon. "Szembekowska kaplica Najświętszego Salwatora przy katedrze we Fromborku jako palladium Świętej Warmii." TECHNE. Seria Nowa, December 30, 2022, 69–102. http://dx.doi.org/10.18778/2084-851x.14.03.
Full textAbstract:
Z fundacji biskupa warmińskiego Krzysztofa Andrzeja Jana Szembeka ze Słupowa (1680–1740), biskupa na Warmii w latach 1724–1740 przy katedrze we Fromborku powstała kaplica pw. Najświętszego Salwatora i św. Teodora Męczennika (Teodora z Amazji), zwana szembekowską. Oratorium stanowi przykład centralnej budowli kopułowej. Powstała jako kaplica relikwiarzowa oraz miejsce pochówku swojego fundatora. Punkt centralny kaplicy stanowi retabulum relikwiarzowe, ustawione w 1734 roku w arkadzie południowej. Na mensie ołtarza ustawiono sarkofag z wizjerami oraz srebrnymi aplikacjami z relikwiami męczennika wczesnochrześcijańskiego św. Teodora z Amazji. Towarzyszą mu liczne relikwie różnych świętych oraz woskowe agnuski umieszczone w czarnych, drewnianych, przeszklonych relikwiarzach, bogato zdobionych srebrnymi, trybowanymi aplikacjami. Ich srebrne okucia i zdobienia wykonali w latach ok. 1730–1743 złotnik olsztyński Jan Krzysztof Geese (†1761) oraz czynny w Królewcu w latach 1712–1750 Samuel Grewe. Całość wnętrza kaplicy pokrywają freski wykonane ok. 1735 roku przez Macieja Jana Meyera (Matthiasa Johanna Meyera) z Lidzbarka Warmińskiego. Kaplica ze świadomie wybranym kształtem, właściwie dobranymi relikwiami, odpowiednią dekoracją malarską pokrywającą wnętrze, kopią narodowego palladium, jakim jest cudowny wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej oraz bogatym uposażeniem na potrzeby celebrowanej w niej liturgii, od samego początku była w zamyśle biskupa Szembeka pomyślana jako miejsce mające chronić Świętą Warmię przed zagrażającymi jej niebezpieczeństwami ze strony innowierców.
31
Mueller, Wojciech. "Kapłańska krew – za wiarę. Męczeństwo ks. Stanisława Streicha w świetle procesu beatyfikacyjnego." Poznańskie Studia Teologiczne, no. 41 (December 16, 2022). http://dx.doi.org/10.14746/pst.2022.41.14.
Full textAbstract:
Pomimo upływu wielu lat zagadnienie „zbrodni lubońskiej” dokonanej na ks. Stanisławie Streichu 27 lutego 1938 r. wciąż intryguje, przede wszystkim ze względu na jego wieloaspektowość. Wyraża się ona w specyfice zaistnienia tego faktu na tle politycznym, światopoglądowym i społecznym. Wszystkie trzy płaszczyzny biorą swój początek z motywów zbrodni, są ze sobą ściśle związane i mogą być przyczynkiem do wielu uwag i spostrzeżeń uczynionych z perspektywy czasu. Pewne jest, że w obliczu dramatu zabójstwa ks. Stanisława Streicha przez komunistę Wawrzyńca Nowaka wpływy organizacji lewicowych na mieszkańców Lubonia i okolicy znacznie zmalały. Wielu lubonian, uczestnicząc w pogrzebie swego duszpasterza, w manifestacjach potępiających zbrodnię, jasno zdecydowało i określiło stronę, po której się opowiadają. W parafii pw. św. Jana Bosko w Luboniu na przestrzeni lat powstały liczne inicjatywy zmierzające do procesu beatyfikacyjnego Sługi Bożego, który rozpoczął się 28 października 2017 r. Obecnie na różne sposoby przypomina się i promuje osobę męczennika. Pamięć o nim nadal żyje w sercach wielu, czyniąc z niego wyjątkowego Świadka Wiary dla całej Archidiecezji Poznańskiej.
32
Chrzanowska, Katarzyna, and Natalia Koziara-Ochęduszko. "Osiemnastowieczne obrazy ołtarzowe w kościele św. Jana Chrzciciela w Skalbmierzu – wybrane problemy i perspektywy badawcze." Modus. Prace z Historii Sztuki 22 (February 21, 2024). http://dx.doi.org/10.55545/md.2203.
Full textAbstract:
Artykuł jest poświęcony analizie problemów badawczych związanych z grupą osiemnastowiecznych obrazów ołtarzowych znajdujących się w kościele św. Jana Chrzciciela w Skalbmierzu. Ze względu na rangę skalbmierskiej kolegiaty w ramach struktury diecezji krakowskiej w xviii wieku wśród zgromadzonych w świątyni obrazów znajdują się zarówno przykłady malarstwa na najwyższym poziomie osiągalnym wówczas dla malarzy cechowych działających w Krakowie, jak i wykonanego przez artystę tworzącego niezależnie od cechu. Rezultaty kwerend archiwalnych i bibliograficznych umożliwiły poszerzenie wiedzy o historii obrazów i ich przemieszczeniach we wnętrzu świątyni. Przeprowadzone analizy formalne oraz porównawcze pozwoliły na przypisanie autorstwa Św. Grzegorza Papieża Tadeuszowi (Thaddäusowi) Kuntzemu a obrazów Św. Józef, Św. Antoni Padewski oraz Św. Tekla Mikołajowi Janowskiemu. Pierwszy z artystów po zakończeniu nauki w Rzymie przyjechał do Krakowa i pracował jako malarz nadworny biskupa Andrzeja Stanisława Kostki Załuskiego, drugi natomiast był jednym z najważniejszych malarzy należących do krakowskiego cechu w xviii wieku. Przedstawienia Św. Anny Samotrzeć oraz Chrztu Chrystusa reprezentują dwa problemy badawcze związane z praktyką warsztatową malarzy cechowych działających w Krakowie w xviii stuleciu. Pierwsze z dzieł stanowi przykład powtórzenia kompozycji znajdującego się w jednym z krakowskich kościołów obrazu wykonanego przez artystę spoza miejscowego środowiska, natomiast kompozycja drugiego przedstawienia oparta została na wzorze graficznym, z którego usunięto część elementów. Oba reprezentowane przez te dzieła sposoby komponowania obrazów były popularne w krakowskim malarstwie xviii wieku.
33
Kopiczko, Andrzej. "Biskup Józef Drzazga – charakterystyka posługi biskupiej." Echa Przeszłości, no. XX/1 (December 15, 2019). http://dx.doi.org/10.31648/ep.4845.
Full textAbstract:
Józef Drzazga jest pierwszym rządcą diecezji warmińskiej po II wojnie światowej, który w 1972 r. otrzymał nominację papieską na biskupa warmińskiego. Uwarunkowane to było przyczynami politycznymi i brakiem uregulowań granicznych między Polską z Republiką Federalną Niemiec. W okresie swojej działalności pełnił też funkcję wikariusza kapitulnego i administratora apostolskiego. Był uczestnikiem Soboru Watykańskiego II, rektorem Wyższego Seminarium Duchownego „Hosianum” oraz wikariuszem generalnym i przewodniczącym Wydziału Duszpasterskiego. Jako biskup warmiński został odznaczony paliuszem. Za jego rządów katedra we Fromborku otrzymała tytuł bazyliki mniejszej, koronowano obrazy Matki Boskiej w Gietrzwałdzie i Świętej Lipce, wznowiono starania o beatyfikację kard. Stanisława Hozjusza, powołano Radę Kapłańską i Duszpasterską, zbudowano bibliotekę i archiwum, zatwierdzono objawienia gietrzwałdzkie, wykupiono kościoły poewangelickiej w Rozogach, Kociołku Szlacheckim, Nakomiadach i Nowej Wsi. W okresie sprawowania rządów wyświęcił 148 kapłanów, a w latach 1972-1978 powołał 41 nowych parafii. Kierował diecezją w bardzo trudnym czasie walki państwa z Kościołem. Był często wzywany na rozmowy przez przewodniczącego Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej oraz kierownika Wydziału ds. Wyznań w Olsztynie. Dużym problem stanowili także księża należący do Zrzeszenia Katolików „Caritas”. Jego stanowisko wobec tej grupy kapłanów było zawsze zdecydowanie negatywne. Inną formą represji wobec diecezji w tym czasie było powoływanie alumnów do wojska. Od 1965 r. do 1979 r. dotknęło to 68 alumnów, czyli około 20% ogółu studiujących w tym czasie. Zmarł w 1978 r. i został pochowany w kościele konkatedralnym św. Jakuba w Olsztynie.