Academic literature on the topic 'Satyra polska'

Artykuł to monograficzne opracowanie efemerycznego czasopisma literackiego o charakterze humorystycznym pt. „Babin na Obcej Ziemi”, wydawanego u początków Wielkiej Emigracji we Francji w 1832 r. – pierwszego polskiego periodyku emigracyjnego. Opracowanie porządkuje stan badań na temat sytuacji wydawniczej litografowanego pisma, m.in. analizując jego związek z Antonim Oleszczyńskim. Przedstawia interpretację trzech utworów literackich zamieszczonych w dwóch numerach periodyku (List nadesłany z Elbląga dnia 1 maja 1832; Panorama Besançonu Franciszka Gordaszewskiego; Bajka. Szpak, papuga i gawrony), koncentrując się na organizującym treść i przesłanie pisma motywie Rzeczypospolitej Babińskiej. Przypomina historię tego szlacheckiego koła towarzysko-literackiego z XVI–XVII w., jego ślady literackie, a także recepcję jego dziedzictwa w kulturze polskiej XIX w., także w środowisku Wielkiej Emigracji (m.in. Franciszek Ksawery Szaniawski, Kazimierz Władysław Wójcicki, edycje tekstów Ignacego Krasickiego i Teodora Wagi, Antoni Oleszczyński, Leonard Chodźko). Interpretację utworów z periodyków odnosi również do tradycji satyry oświeceniowej. Zarazem plasuje teksty – ich treść, formę i przesłanie – na tle sytuacji historyczno-polityczno-społecznej emigracji polskiej około 1832 r. Ukazuje zderzenie staropolskiej i oświeceniowej konwencji literacko-humorystycznej z bieżącymi uwarunkowaniami Wielkiej Emigracji. Przypomina także ślady recepcji periodyku, m.in. jego związek z czasopismem „Pszonka” Leona Zienkowicza (Strasburg, Paryż 1839–1844).