Academic literature on the topic 'Istorijski arhiv u Novom Sadu'

Ovaj rad bavi se životom slikara Save Šumanovića koji je pre 80 godina, 30. avgusta 1942. streljan na pravoslavnom groblju u Sremskoj Mitrovici, zajedno sa 120 građana Šida, mesta u kojem je u roditeljskoj kući proveo najvažnije formativne, kao i poslednje godine svog života. Do danas mu se ne zna grob. Bio je jedna od najpoznatijih žrtava ustaškog režima u Drugom svetskom ratu u Jugoslaviji. Rad ne tumači slikarstvo Save Šumanovića, već nastoji da oslika milje u kojem je slikar živeo i radio te kroz njegovu biografiju i događaje pokušava da objasni istorijski kontekst koji je doveo do tragičnog kraja Šumanovića. Slike i skice Save Šumanovića danas se nalaze u Parizu, gradu u kojem je živeo u tri navrata, u Zagrebu, gde se školovao, u Beogradu, gde je priređena njegova poslednja samostalna izložba, pred sam početak Drugog svetskog rata, u Novom Sadu u Spomen-zbirci Pavla Beljanskog te u Šidu u kojem je nastao najveći deo njegovog opusa i u kojem je 1952. osnovana Galerija slika “Sava Šumanović”, zahvaljujući daru Savine majke, Perside Šumanović. U radu su, osim biografskih knjiga i zapisa savremenika o Savi Šumanoviću, korišćena i ekskluzivna pisma Save Šumanovića, koja su ljubaznošću porodice kolekcionara Milana Vereša bila dostupna autoru. Autor je koristio i intervjue koje je radio sa poznavaocima života i dela Šumanovića, kao i arhivske novinske članke, arhivu Televizije Beograd, te knjigu služavke Marije Demšar koja je tokom Drugog svetskog rata radila u kući Šumanovića u Šidu.

Cilj ovog rada je da prikaže delatnost udruženja istarskih izbeglica u Novom Sadu u periodu između dva svetska rata. Nesrećna sudbina istarskih Slovenaca i Hrvata, koji su bili primorani da beže od italijanskog fašizma i napuste rodnu grudu, poklopila se sa vremenom najintenzivnijeg razvoja Novog Sada u njegovoj dotadašnjoj istoriji. Obrazovane i vredne istarske izbeglice naišle su na srdačan prijem kako novosadskih građana, tako i zvaničnih organa, te znatno doprinele razvoju centra Dunavske banovine, a samim tim i uspostavljanju čvrstih veza Vojvodine i Istre. Rad je napisan na osnovu originalne dokumentacije iz novosadskih arhiva, onovremene periodike kao i relevantne istoriografske literature.

Ukoliko želite da upoznate duh nekog grada, idite na pijacu, tamo se najbolje vidi ekonomska moć, navike i kultura njegovih stanovnika. Istraživački rad bavi se samim programom pijace uzimajući u obzir istorijski aspekat i aktuelne teme. Rad pristupa rešavanju problema poput ishrane stanovnika u velikim gradovima u budućnosti i bavi se konceptom urbane agrokulture u javnim objektima, koji bi mogao da se primeni i na drugim javnim objekatima u Novom Sadu. Projekat je zamišljen kao pokretač ove ideje za dalji razvoj i na drugim projektima.

Tema ovog master rada jeste revitaliza­cija objekta i enterijera objekta Češkog magacina u Novom Sadu. Kroz istorijski pregled, kako u svetu tako i na grada Novi Sad se analiziraju uticaji koji su uslovili da istorijski objekti industrije budu u poziciji u kakvoj su danas. Analiza pozicije objekta i prosuđivanje da li su novopredloženi sa­držaji adekvatni za nju i sam objekat. Pominjanje genera­cija i malo fokusiranje na generaciju poznatu pod imenom „milenijalci“ radi boljeg razmevanja njihovih potreba i radi objašnjavanja „definice lepog“ koje imaju oni danas i koje su imale generacije pre njih. Studija slučaja koja prikazuje primere iz sveta gde su objekti industrije koji pri­padaju prošlosti rehabitilitovani i revitalizovani. Nakon studije slučaja se došlo do zaključka i stekao se uvid u mogućnosti koje objekti istorijske industrije imaju. Sama analiza elemenata objekta, kako sa aspekta eksterijera, ta­ko i sa aspekta enterijera i dalje predlaganje idejnog reše­nja. Predlog je da prostor u objektu Češkog magacina bude višenamenski i da se na svakoj etaži spajaju funkcije koje nisu svakidašnje u spoju. Nakon analiziranja svega gore navedenog prešlo se na praktični deo projektovanja enterijera objekta.

U ovom radu se daje pregled novina i časopisa objavljenih na nemačkom jeziku u Novom Sadu od druge polovine devetnaestog veka do kraja Drugog svetskog rata, kao i pregled tema koje se obrađuju u tim publikacijama. Cilj istraživanja je da se na osnovu uvida u štampane medije osvetli istorija novosadskih podunavskih Švaba, jedne od tri najbrojnije kulturne zajednice u gradu do polovine dvadesetog veka. Broj publikacija na nemačkom jeziku ukazuje na značaj Novog Sada za nemačku zajednicu, budući da su ovde izlazili najuticajniji i najuspešniji štampani mediji na njihovom jeziku. Teme i sadržina objavljenih tekstova daju uvid u svakodnevicu Nemaca, njihove političke stavove, životne izazove i interesovanja. Istorijski pristup omogućava praćenje razvoja i krize kolektivnog identiteta podunavskih Švaba, posebno uoči događaja koji su prethodili Drugom svetskom ratu, zatim značaj rada, religije, vaspitanja i obrazovanja, socijalnih pitanja, svakodnevnih tema, humora, satire, kao i zabave u vidu književnih tekstova i senzacionalističkih vesti. Međutim, novosadski Nemci se nisu bavili samo lokalnim, već i regionalnim i međunarodnim temama i događajima, što svedoči o njihovoj kulturnoj otvorenosti. Na kraju, bogatstvo nemačke periodike doprinelo je i multikulturalnosti samog grada, u kojem su se štampale novine i časopisi na brojnim jezicima zajednica koje su vekovima u miru delile zajednički životni prostor ovih podunavskih ulica.