Auswahl der wissenschaftlichen Literatur zum Thema „Suldrup“

Large, irregular fluid inclusions with daughter bischofite, MgCl2 • 6H2O, in recrystallized halite from former brine pockets in grey Zechstein 2 rock salt from the Suldrup dome, Denmark, were studied by means of microthermometry. The test material consists of ca 3 kg cleavage pieces and a piece of core of extremely clean, colourles, limpid halite. Anhydrite and pyrrhotite are present as solid inclusions in trace amounts only. The irregular inclusions studied all contain daughter bischofite at room temperature. Optical, crystallographic, and chemical (melting) methods proved the daughter mineral to be bischofite. The mean dissolving temperature Tmhex = 56.5 ± 0.9°C, 95% confidence limit, of 117 measurements yields, from pertinent phase diagrams, a quantitative composition of the equilibrium solution: 114 mol MgCl2 + 1.2 mol K2Cl2 per 1000 mol H2O, saturated with NaCl (ca. 2 mol Na2Cl2 per 100 mol H2O). Exposed to the atmosphere, the equilibrium solution becomes orange yellowish after some days, thus proving the presence of FeCl2 (5-10 mol/1000 mol H2O). In one inclusion carnallite (KMgCl3 • 6H2O) was observed, the dissolving temperature Tmcar = 81.9°C of which is a minimum trapping temperature. The minimum trapping pressure is calculated at slightly higher than 65 MPa. The viscosity at 80°C is estimated at ca. 4 centipoise. Measurements of the homogenization temperature in fluid phase are meaningless due to the presence of compressed gas, possibly H2S. The following model is proposed concerning the formation of the studied halite: During the end of the diapiric penetration phase in Lower Cretaceous, a metamorphic lye mixed with concentrated sea water in NaCl facies in brine pockets within the grey Zechstein 2 rock salt, causing salting out of the studied halite. The metamorphic lye derived from a metamorphosed carnallitic potash zone. The carnallitic solution was mixed with an infiltrating rinneitic (3KC1 · NaCl · FeCl2) solution. The mixture was squeezed out from the potash zone during the diapiric penetration phase, leaving a trail of disseminated grains and fracture fillings of carnallite all the way up to the former brine pockets. The minerals bischofite and pyrrhotite, Fe1-xS, are reported from Denmark for the first time.

The article analyzes some features of public administration in the empire of Amir Temur. About a century before Amir Temur came to power, significant changes took place in the ethnic composition of the Movarounnakhr population. The invasion of the Mongols in the territory of Central Asia, in turn, contributed to the emergence of new tribes and nations. In particular, in the middle of the thirteenth century there was a migration of ethnic groups of jaloyir, barlos, kavchin and arlot to Central Asia. In the first half of the XIII-XIV centuries some groups of olchin, duglat, mongol, sulduz, oyrot, bakhrin, market, mang’it, kungrad and other tribes moved to Movarounnakhr. Even the Turkic Mongols living in Movarounnakhr gradually forgot the term "Mongol" and called themselves "chigatay." B.Manz, M. Haydar and other authors commented on the role of tribes in socio-political life, career and rank, as well as the great power of Amir Temur in distribution. It is possible to conclude that the tribes’ nobles of Amir Temur were widely involved in the posts.

İlhanlı Devleti’nin son döneminin en önemli figürlerinden birisi olan Emîr Çoban, Moğolların Suldus boyuna mensuptur. Gazan ve Ölceytü Han devirlerinde askerî görevlerdeki başarılarıyla adı geçen İlhanlar’ın güvenini kazanmıştır. Ölceytü’nün ölümünün ardından yerine oğlu Ebû Saˊîd’in geçmesi, Emîr Çoban’ın kariyerinde bir dönüm noktası olmuş; yeni İlhan tarafından Ölceytü devrindeki emîrü’l-ümerâ mevki onaylanan Çoban, idam edildiği 1327 yılına kadar yaklaşık on yıl devletin dizginlerini elinde tutmayı başarmıştır. Çoban, ilk olarak 1318’de Altın Orda Hanı Özbek’i Kafkaslar’da ağır bir yenilgiye uğrattı. 1319’da İlhanlı Devleti’ni ciddi şekilde sarsan iç isyanı bastırarak konumunu güçlendirdi. Kazanılan zafer sonucunda Çoban ve ailesi ülkede tek hâkim güç duruma geldi. Aynı yıl hükümdarın kız kardeşi Satı Bik ile evlenerek İlhanlı Devleti üzerindeki egemenliğini sağlamlaştırdı. Oğlu Temürtaş’ın 1322-1323’de Anadolu’da isyan etmesi üzerine Anadolu’ya gelerek onu itaat altına aldı; sonrasında İlhan’ın huzuruna çıkartılan Temürtaş tekrar Anadolu valisi tayin edildi. 1324’te vefat eden vezir Tâcüddîn ˊAlîşâh’ın makamına Rüknüddîn Sâyin’in tayin edilmesi ile Çoban’ın gücü en üst noktaya erişti. İlhanlı vilayetleri Çoban ve aile üyeleri arasında paylaşıldı. Çoban, 1325’te Özbek Han’ın Kuzey Azerbâycân’a gerçekleştirdiği saldırıyı etkisiz hale getirdi ve Altın Orda Devleti’ne büyük bir darbe indirdi. Buna karşın ülkeyi bağımsız bir şekilde yönetmek isteyen genç İlhan, Çoban’ın baskısı altında yaşamaktan rahatsızlık duymaktaydı. Zamanla Çoban’a karşı davranışlarında değişiklikler gözlenmeye başladı. Bunda Çoban’ın kızı Bağdâd Hatun’a duyduğu aşkın da payı vardı. Bağdâd Hatun, Ebû Saˊîd’in kuzeni Emîr Şeyh Hasan-ı Celayirî ile evliydi ve Emîr Çoban ikisinin bir araya gelmesi önündeki en büyük engeldi. Artık çocuk olmayan ve Çobanlılara karşı harekete geçme vaktinin geldiğine inanan Ebû Saˊîd, Çoban Horâsân’da iken onun Sultâniyye’de görevli oğlu Dımaşk Hoca’yı Ölceytü Han’ın hanımı ile gizlice görüştüğü bahanesini ileri sürerek idam ettirdi. Ebû Saˊîd’in bundan sonraki asıl hedefi, Emîr Çoban’dı. Hazırlıklarını tamamlayarak harekete geçti. Oğlunun ölümünü öğrenen Çoban ise ilk aşamada İlhan’a karşı koyma düşüncesindeydi. Daha sonra devrin önemli ulemalarından biri aracılığıyla İlhan ile anlaşmaya çalıştı. Arabuluculuk girişimlerinin başarısız olması üzerine asker sayısının çok olmasına güvenerek ilerleyişine devam etti. İki ordu birbirine yaklaştığı sırada Çoban’ın ordusundaki önemli emîrlerin bir kısmı kendilerine ait olan ordu ile Çoban’dan ayrıldılar. Bu birliklerin İlhan’ın safına geçmesi ile güç durumda kalan Çoban’ı bundan sonra oldukça zorlu bir hayat bekliyordu. Sığınabileceği bir yer arayışına girdi. Aklına geçmişte himaye ettiği, İlhan’a tâbi Herât Meliki Gıyâsüddîn Kert geldi. Emir Çoban, oldukça iyi kabul gördüğü Gıyâsüddîn Kert tarafından İlhan’dan gelen emir gereğince 1327 yılında idam edildi. Çoban’ın oğulları da kısa süre içinde yakalanıp babalarıyla aynı sonu paylaştılar. Böylece Ebû Saˊîd döneminde birçok başarıya imza atan ve devleti ayakta tutan Emîr Çoban’ın hâkimiyet devri sona erdi. Bu çalışmada ölümüyle İlhanlı Devleti’nin dağılışını hızlandıran Emîr Çoban’ın, son İlhan Ebû Saˊîd’in tahta çıkmasıyla başlayan yönetimdeki etkinliğinin sona eriş süreci ana kaynaklara dayanarak ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir.