Auswahl der wissenschaftlichen Literatur zum Thema „Limeryki“

Jakiś czas temu na łamach „Awazymyza” (numer 3-4/68-69 z 2020 r.) zagościła gromadka niesfornych mini dzieł poezji niepoważnej pióra Hani Pileckiej. Bohaterami wierszyków o absurdalnej poincie był oczywiście pewien Karaim (wszelkie podobieństwo do rzeczywistych postaci oficjalnie przypadkowe). I okazał się całkiem wdzięcznym tematem, bo tym razem karaimskie limeryki sypnęły się spod pióra Jerzego Tulisowa – mongolisty, mandżurysty, tłumacza tureckiej poezji i karaimskich legend.

Emilka ma pięć lat, talent do tworzenia opowieści i życie obfitujące w ciekawe zdarzenia, ale w tym roku najwięcej entuzjazmu w jej głosie usłyszałam, gdy po długiej podróży z rodzicami i siostrą dojechała wreszcie do Trok. Telefon aż wibrowal od dobrych emocji: „Babciu! Będziemy spacerować nad jeziorem i chodzić do szkoły z karaimskimi dziećmi!”

Słońce przygrzewa coraz mocniej i coraz bardziej chciałoby się wyrwać z czterech ścian do zieleni łąk i lasów. Równie mocno pragniemy swobodnych spotkań towarzyskich, bo po dłużących się pandemicznych zimie i wiośnie brakuje nam bezpośrednich kontaktów międzyludzkich. Ale zanim ruszymy na letnie peregrynacje, by spędzać czas wśród innych ludzi, zróbmy dwie rzeczy: zaszczepmy się i zajrzyjmy na łamy nowego numeru „Awazymyza”. Kontynuujemy pewne wątki, które pojawiły się w poprzednim numerze. Jeśli zaciekawiła Was opowieść Jakowa Kefelego, wojskowego lekarza walczącego w Chinach z epidemią cholery w 1902 roku, znajdziecie teraz więcej informacji o nim i jego bliskich oraz o niełatwych emigracyjnych losach. Opowie Wam o tym bratanek Jakowa, Michel Kefeli z Paryża, dla którego odkrywanie losów własnej rodziny, tej najbliższej i tej dalszej, stało się prawdziwą pasją. W rozmowie z Hanną Pilecką wraca do początków swoich zainteresowań, które zawiodły go znad Sekwany do Warszawy, Trok, Petersburga i pozwoliły złożyć na nowo odłamki rodzinnej mozaiki. A co, jeśli nie wszystkie kamyki z przeszłości lśnią chwalebnym blaskiem? Z postacią Izydora – Józefa Pileckiego mierzy się jego syn, Konstanty Pilecki, rysując przed nami jego niezwykle barwny, ale też niewolny od cieni, a przez to wzruszająco prawdziwy portret. Limeryki opublikowane w poprzednim numerze zainspirowały Mariusza Pawelca do sięgnięcia po te perełki absurdalnego humoru pióra polskich autorów i sprawdzenia, czy nie pojawiają się w nich karaimskie wątki. Zdziwicie się, co znalazł. Zaś Aleksander Babadżan dociekliwie bada karaimskie archiwalia w Bibliotece Wróblewskich w Wilnie i co rusz odkrywa coś nowego. Tym razem przedstawia dość zaskakującą zawartość teczek z wycinkami prasowymi zgroma- dzonymi przez Hadży Seraję Szapszała. Agnieszka Gordon opowiada o cennej inicjatywie zorganizowanej z okazji obchodów Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego, która połączyła dzieci mieszkające w różnych krajach przy wspólnej nauce języka karaimskiego. Z zadowoleniem informujemy, że Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji wsparł cztery projekty realizowane przez Związek Karaimów Polskich: Działalność podstawową, Karaimskie serwisy internetowe i archiwa cyfrowe, Publikację czasopism karaimskich: Awazymyz oraz Almanach Karaimski oraz Popularyzację kultury Karaimów – najmniejszej mniejszości etnicznej w Polsce. Ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego Projekty dofinansowano: Wydanie karaimskiego rocznika naukowego pt. „Almanach Karaimski”, Publikację karaimskiego czasopisma „Awazymyz” oraz Karaimską Mapę Muzyczną – działania na żywo. Fundacja Karaimskie Dziedzictwo uzyskała wsparcie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na trzy zadania: Działalność podstawową, Warsztaty edukacyjno-integracyjne na Litwie 2021 oraz Rozwój wirtualnej mapy obecności Karaimów w Warszawie www.mapy.karaimi.eu o Cmentarz Karaimski w Warszawie.

Wirus, pandemia, dystans społeczny to pojęcia, które towarzyszyły nam przez cały rok 2020. Wszyscy odczuwaliśmy brak kontaktów międzyludzkich, które dotąd wydawały czymś zwyczajnym i oczywistym. Zamiast się spotykać z innymi ludźmi, przyszło nam integrować się z komputerami i poznawać nowe techniki komunikacji. To nie był i nie jest łatwy czas, ale szczęśliwie udało się go jak dotąd przetrwać bez strat wśród naszych bliskich. Epidemia jest zresztą wpisana w naszą pamięć zbiorową. Każdego lata wspominamy przecież ofiary dżumy z 1710 roku, która w tak straszliwy sposób dotknęła naszą społeczność. Ale głowy do góry! Koniec roku to czas podsumowań. Niech sprawozdania Związku Karaimów Polskich i Fundacji Karaimskie Dziedzictwo przypomną nam pozytywne emocje, które towarzyszyły wcale nie nielicznym, mimo skomplikowanej sytuacji, wydarzeniom z naszego życia kulturalnego i społecznego w tym roku. W tym numerze „Awazymyz” mamy też dla Was nowość. Wiele uwagi poświęcaliśmy dotąd przeszłości, postaciom z karaimskiej historii. A co z tymi, którzy tworzą dzień dzisiejszy, z powodzeniem funkcjonują w otaczającym nas świecie, nie tracąc karaimskiej cząstki swej duszy? Nowy cykl wywiadów pt. „Portret współczesny” rozpoczyna rozmowa Hanny Pileckiej z Agnieszką Gordon, naukowcem, działaczką edukacyjną i mamą trzech córek, której życie związane jest z Wrocławiem, Trokami i Canterbury.Nie zarzucamy jednak naszej pasji poznawania przeszłości. Czasy innej epidemii ożywają przed nami w jakże aktualnych dziś wspomnieniach z Chin początku wieku XX, spisanych przez lekarza wojskowego, Jakowa Kefelego. O charakternym, ale niepozbawionym społecznej wrażliwości Karaimie-warszawiaku, kupcu tytoniowym Szymonie Chorczence opowiada Anna Sulimowicz-Keruth, przybliżając także projekt Crispa, dzięki któremu poszukiwanie karaimskich śladów w zbiorach Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego stało się możliwe z każdego miejsca i o każdej porze. Lekkie pióro i poczucie humoru Hanny Pileckiej odgoni, mamy nadzieję, ponure myśli i sprowokuje Was do uśmiechu. Seria złośliwych i czasem nieco frywolnych limeryków, w kórych pojawiają się też trockie motywy, pozwoli przywołać w pamięci beztroske chwile, za którymi tak tęsknimy. Pisaliśmy już w poprzednim numerze o karaimskiej mapie muzycznej. Kolejnymi szczegółami dotyczącymi jej powstania dzieli się z Wami Ewelina Krawczyk, odpowiedzialna za promocję tego projektu. Konkurs dla dzieci i młodzieży, którego idea zrodziła się podczas zjazdu członków ZKP, spotkał się z niezwykle ciepłym przyjęciem. Wewnątrz numeru i na tylnej okładce prezentujemy nadesłane prace. Gratulujemy laureatom i za- pewniamy, że to nie ostatnia taka inicjatywa. Do zobaczenia w nowym, miejmy nadzieję bezpieczniejszym, roku!