Auswahl der wissenschaftlichen Literatur zum Thema „İçkiler“

Bu çalışmada etil alkol içeren gıdaların fıkhî hükmünün ortaya koyulması amaçlanmıştır. Bunun için öncelikle etil alkolün fıkhî hükmü tespit edilmeye çalışılmıştır. Etil alkolün birtakım kimyasal işlemler ile elde edilmesi ve gıda üretiminde dışardan katılmak suretiyle kullanılması yeni bir meseledir. Dolayısıyla gerek etil alkolün gerek farklı amaçlarla içerisine katıldığı gıdaların dinî hükmü klasik fıkıh kaynaklarında doğrudan yer almamaktadır. Çalışmada öncelikle yaygın bir şekilde gıdalarda bulunan alkoller hakkında bilgi verildikten sonra etil alkol ve gıdalarda bulunma şekilleri ele alınmıştır. İçerisinde etil alkol bulunan gıdaların dinî hükmünün tespit edilebilmesi için etil alkol, İslâm’ın haram kıldığı içkiler ile mukayeseli olarak incelenmiş ve konu bu temel üzerine bina edilmiştir. Alkol, organik kimya alanında benzer özelliklere sahip kimyasal bileşiklerin ortak adıdır. Ancak alkol türevleri arasında yegâne sarhoş edici olan alkol türü, sadece etil alkoldür. Etil alkolün dışındaki alkol çeşitleri, sarhoş edici etki yapmayan ancak kimyasal olarak alkol ismini alan katkı maddeleridir. Bu sebeple İslâm fıkhında alkol denildiğinde kastedilen ve dinî hükmü tartışmalı olan etil alkoldür. Etil alkol, iyi bir çözücü olduğu, akışkanlığı hızlandırdığı ve koruyucu özelliği bulunduğu için gıda maddelerinin üretiminde çözücü ve koruyucu olarak da kullanılmaktadır. İçerisinde etil alkol bulunan gıdaların fıkhî hükmü, helâl gıda alanındaki temel meselelerden birisini oluşturmaktadır. Konuyla ilgili olarak iki temel unsur belirleyici rol oynamaktadır. Bunlar ürünlerin içerisine dışarıdan katılan etil alkolün necis olup olmadığı ve son aşamada ortaya çıkan ürünün sarhoş edici nitelik taşıyıp taşımadığıdır. Bazı âlimler etil alkolün necis olduğunu ve içerisine katıldığı maddeleri de necis hale getireceğini kabul etmişlerdir. Ancak çoğunluğu teşkil eden görüşe göre gerek manevî necis olması gerekse hamr ile etil alkolün birbirinden farklı maddeler olması sebebiyle etil alkol temiz kabul edilmiştir. Yapılan araştırmalar neticesinde etil alkolün hükmüyle alakalı olarak klasik fıkıhtaki içecekler hakkındaki görüşlerin ışık tuttuğu iki farklı yaklaşım tespit edilmiş ve bu yaklaşımlar delilleriyle birlikte incelenmiştir. Araştırmanın nihayetinde etil alkolün İslâm’da kesin bir şekilde haram kılınan hamr (şarap) ile tam olarak aynı olmadığı kanaatine ulaşılmıştır. Etil alkol içeren gıdaların helallik durumu, içerdiği etil alkolün miktarı, bulunma şekli, dışarıdan katılıyor ise katılma amacı ve gıda içerisindeki işlevi gibi parametreler dikkate alınarak değerlendirilmiştir.

Metanol odunun destrüktif distilasyonundan elde edilen berrak, renksiz ve yüksek derecede toksik bir maddedir. Genellikle endüstriyel çözücülerde, boyalarda, verniklerde, benzin karışımlarında ve otomobillerde çözücü ve antifriz olarak kullanılan metanol, tadı ve kokusundan dolayı içilemeyen bir alkol türüdür. Distile alkollü içkilerin üretimi sırasında yan ürün olarak ortaya çıkabilmektedir. Metanolün kazara ya da intihar amacıyla alınması intoksikasyona neden olabilmektedir. Sıklıkla oral yoldan intoksikasyonlara neden olur, nadiren de inhalasyonla veya cilt yüzeyinden emilimle vücuda alınmaktadır. Metanol intoksikasyonu zaman zaman epidemiler halinde ortaya çıkmaktadır. Metil alkolün metabolitleri toksiktir. Metanol intoksikasyonunda semptomların çoğu metabolik asidoz ile ilişkilidir. Semptomlar genellikle santral sinir sistemi, gözler ve gastrointestinal sistem ile ilgilidir ve latent bir periyodun ardından ortaya çıkar. Körlük ve ölüm gibi çok ciddi sonuçları olabilmektedir. Prognoz metabolik asidozun derecesiyle koreledir. İnsanda metil alkolün toksik dozu geniş bir aralıktadır. Radyolojik incelemelerde ve otopsi çalışmalarında bazal ganglion kanaması ve nekrozu, putamende hemoraji elde edilen bulgulardır. Otopsi yapılan olguların kanındaki metanol düzeyleri oldukça farklılık göstermektedir. Ülkemizde son zamanlarda artan vergiler ve alkollü içki fiyatları nedeniyle bireylerin kendi içkilerini üretmeye başlaması veya sahte içkiye yönelmeleriyle birlikte intoksikasyon vakalarında ve ölümlerde ciddi bir artış söz konusu olmuştur. İntoksikasyon olgularının ve ölümlerin daha fazla artmaması için devletin bir an önce gerekli düzenlemeleri yapıp önlem alması gerekmektedir.

Metil alkol endüstride yaygın olarak kullanılan bir alkoldür. Yasadışı olarak ta kaçak üretilen içkilerde kullanılmaktadır. Metil alkol zehirlenmesi yüksek oranda ölüm riski taşıyan metabolik asidoza, görme kaybına ve basal ganglion hasarına neden olan klinik bir durumdur. Tedavide metabolik asidozun düzeltilmesi için bikarbonat takviyesi, antidot verilmesi ve hemodiyaliz uygulanır. Bu çalışmada metil alkol zehirlenmesi olarak tedavi edilen, göz polikliniğine ani görme kaybı nedeniyle başvuran ve 48 saat önce içki içtiğini bildiren 45 yaşında bir erkek olgu sunulmuştur.

The language; undergoes phonetic, morphological and lexical changes due to historical, social, geographical and cultural reasons. Kyrgyz Turkish has also changed due to similar reasons and its dialects have been formed. In addition to historical, social and cultural differences, the contacts of the region’s people with their geographical neighbours and the mountainous and rugged physical conditions of the area have been influential in the formation of dialect differences in Kyrgyz Turkish. These geographical conditions have made communication between tribes difficult in some places. And as a result language contact with neighbouring countries, has led to copy words and some grammatical changes. In the study, the classification studies on the Kyrgyz Turkish dialects were examined and the dialect features were shown. In this article, firstly, dialectology terms in Turkology studies conducted in Turkey and Kyrgyzstan are shown. The formation process of the dialects of Kyrgyz Turkish and the factors are explained chronologically. Then, the classification studies of the Kyrgyz dialects divided into North, Southeast and Southwest (İçkilik) are shown. In classification studies, phonetic, morphological and lexical features of Kyrgyz dialects are shown by giving examples from grammatical findings.